piątek, 11 sierpnia 2017

„Poszukiwacze tajemnic III Rzeszy”



Wincenty Jerzy Dróżyński
„Poszukiwacze tajemnic III Rzeszy”
 Tom I. Złoto


Czy tylko bohaterowie Ludlluma i Forsytha mają monopol na ratowanie  świata przed zagładą w obliczu wszech organizującego się spisku albo na rozwiązanie zagadek III Rzeszy, rozwalając przy okazji pół świata? Można to robić w sposób niekonwencjonalny, ale równie skuteczny - w ciszy i spokoju. Tak jak to robi Marek Dąbrowski i jego przyjaciele. Złoto wywiezione z Pragi pod koniec II wojny światowej, tajemnicze niemieckie laboratorium ukryte pod ziemią, kontakty ze starożytną wiedzą mnichów tybetańskich i nie tylko, to wszystko zagadki oczekujące  na wyjaśnienie. 

Źródło:






Wydawca: Dróżyński W. J. Studio SWD
ISBN: 978-83-935031-0-0
Rok wydania: 2012
Liczba stron: 438


środa, 9 sierpnia 2017

„Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich”



Małgorzata Borkowska OSB 
„Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku”


W XVII i XVIII wieku istniały w Polsce klasztory należące do dwunastu klauzurowych zakonów żeńskich. Niektóre z tych zakonów były u nas od dawna zasiedziałe, inne dopiero co przybyły wraz z potrydencką odnową Kościoła. Mimo różnic reguły i obediencji, czyli zależności prawnej, wszystkie one prowadziły podobny tryb życia, oparty na przestrzeganiu ustaw, tak zaplanowanych, aby służyły osobistemu i wspólnotowemu rozwojowi miłości Bożej. Ustawy te częściowo dziedziczone były wraz z tradycją zakonu po dawnych założycielach, częściowo zaś były nowe, dostosowane do mentalności epoki tak, by odpowiadały pojęciom konkretnych ludzi i pokoleń o świętości. Jak poszczególne jednostki albo zgromadzenia wykorzystują lub marnują taką szansę, to inny problem; nie zajmując się nim, chcę tu po prostu pokazać świat klasztorny w jego codziennym bytowaniu, a więc ludzi, miejsca, układy i zwyczaje, sposób myślenia. Może przyda się to tym zwłaszcza, którzy, badając np. sztukę, architekturę lub dzieje klasztorów, a nie znając wewnętrznego mechanizmu ich życia, narażeni są na liczne pomyłki. Może także złoży się z tego jedna z kart dziejów kobiety w Polsce – mało u nas badana, a konieczna do całości obrazu.

Epoka, o której mówię, zamyka się w granicach od eksplozji zreformowanego życia zakonnego w końcu XVI wieku do rozbiorów. Jest dość jednolita pod względem religijnym, kulturowym i politycznym. Okres bezpośrednio ją poprzedzający był dla klasztorów czasem wewnętrznej dezorganizacji i upadku; późniejszy – czasem kasat i represji, klęski zadanej z zewnątrz. Epoka jednak, którą w skrócie zwykliśmy nazywać „staropolską”, to czas tak bogatego rozwoju życia zakonnego, że przyjdzie tu zaledwie skrótowo i pobieżnie dotknąć poszczególnych jego dziedzin. Źródeł też zachowało się mnóstwo.

Materiały, które zebrałam, dotyczą przede wszystkim mojego własnego zakonu, a więc wszelkiego rodzaju benedyktynek. Archiwa nasze udało mi się poznać dość dobrze podczas ćwierćwiecznej już kwerendy. Archiwalia pozostałe po klauzurowych brygidkach, po cysterkach i karmelitankach dawnej obserwancji, a więc zakonach, których już obecnie w Polsce nie ma, zbieram również od dawna. Wreszcie w ostatnich latach udostępniono mi także zbiory norbertanek w Imbramowicach; w Krakowie – augustianek, bernardynek, dominikanek, klarysek i norbertanek; w Warszawie – wizytek. Co do pozostałych klasztorów, musiałam korzystać z innych zbiorów państwowych i kościelnych; szczególnie z archiwów ojców bernardynów i karmelitów w Krakowie oraz karmelitów bosych w Czernej. Do wielu informacji mimo to nie dotarłam; ufam, że ten niedostatek wyjdzie na korzyść historiografii zakonnej, gdyż pobudzi do pracy te siostry, które uznają, że o ich zakonie należałoby napisać więcej i z lepszym zrozumieniem.


Źródło:


Wydawca: Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec 
ISBN: 9788373547155
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 560


wtorek, 8 sierpnia 2017

"Spotkania z Zabytkami" numer 7-8/2017



W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":


W numerze 7-8, 2017 „Spotkań z Zabytkami”, który oddajemy w Państwa ręce w samym środku lata, mamy oczywiście kilka tematów na ochłodę – choćby tekst o Wiśle w dziejach Polski, nieodzowny w Roku Rzeki Wisły, a także parę słów o dawnych sikawkach strażackich, które można oglądać m.in. w Dziale Historii Pożarnictwa Muzeum w Przeworsku i w Centralnym Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach na Górnym Śląsku. Zapraszamy do lektury wywiadu z prof. dr. hab. inż. arch. Krzysztofem Pawłowskim, architektem i urbanistą specjalizującym się w zagadnieniach z zakresu historii urbanistyki i rewaloryzacji miejskich zespołów zabytkowych – rozmowa poprzedza artykuł o zabytkach Piotrkowa Trybunalskiego na Trakcie Wielu Kultur. Później piszemy o kilku większych i mniejszych budowlach – przedstawiamy m.in. casus przebudowy Starego Zamku w Grodnie, która budzi wiele kontrowersji, a także zamek biskupi w Otmuchowie i Zameczek Myśliwski „Promnice”.

 Wśród tematów muzealnych znalazło się omówienie intrygującego portretu księżnej Daisy von Pless ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Pszczynie, który poddało analizie Krajowe Centrum Badań nad Dziedzictwem, a także wystawy: #dziedzictwo (Muzeum Narodowe w Krakowie), dzieł złotniczych ze skarbca archikatedry wrocławskiej (Muzeum Narodowe we Wrocławiu) oraz śląskiego malarstwa barokowego (Muzeum w Gliwicach – Willa Caro) czy też nowe otwarcie Muzeum Czartoryskich w Puławach. Pasjonatom fotografii na pewno przypadnie do gustu tekst o krakowskim fotografie Ignacym Kriegerze i jego kolekcji klisz szklanych.


Spis treści:

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:


niedziela, 6 sierpnia 2017

„Zły system”



Tadeusz Dołęga-Mostowicz „Zły system”
Teksty niewydane


Tadeusz Dołęga-Mostowicz (1898–1939) – najpoczytniejszy polski autor w dwudziestoleciu międzywojennym. Twórca takich nieprzemijających przebojów czytelniczych, jak Kariera Nikodema Dyzmy czy Znachor, żeby wspomnieć tylko te najbardziej znane. Wbrew powszechnemu mniemaniu powieść Kariera Nikodema Dyzmy, wydana w 1932 roku, nie była jego debiutem jako człowieka pióra. Na przełomie lat 1924/1925 T. Dołęga-Mostowicz został felietonistą dziennika „Rzeczpospolita”. We wrześniu 1927 roku za swoje cięte i bezkompromisowe publikacje zapłacił ciężkim pobiciem przez „nieznanych sprawców”. Napastnicy poruszali się, jak wykazało śledztwo, samochodem komendanta głównego Policji Państwowej.




Tom poświęcony życiu politycznemu jest pierwszą częścią zbioru ponadczasowych w swojej wymowie felietonów, które Tadeusz Dołęga-Mostowicz napisał przed rozpoczęciem błyskotliwej kariery powieściopisarskiej.


Źródło:


Wydawca: Wydawnictwo Akademickie Dialog
ISBN: 978-83-8002-713-8
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 248



czwartek, 3 sierpnia 2017

„Nie poddawaj się!”



Elżbieta Zubrzycka „Nie poddawaj się!”


Książka opowiada o najeździe króla Szwedów na Polskę w 1655 roku i jest pełna ciekawostek dotyczących tego okresu, często mało znanych, jak historia tyszowieckich świec, szwedzkiego stołu czy perypetii polskiego króla Jana Kazimierza i jego małżonki. Jednak główne przesłanie tej opowieści jest kierowane do młodzieży i brzmi:

NIGDY SIĘ NIE PODDAWAJ! NIE MA SYTUACJI BEZ WYJŚCIA.

Młodzi ludzie w okresie dojrzewania zaczynają surowo oceniać siebie, rodzinę i sens edukacji, wchodzą w konflikty z rówieśnikami i niejednokrotnie mogą mieć poczucie, że znaleźli się w tragicznym, beznadziejnym położeniu. W podobnym znalazła się Polska, która podczas potopu szwedzkiego niemal zniknęła z mapy Euro­py, a jednak się podniosła i zwyciężyła najeźdźcę. Wartka opowieść o walczących królach, wzbogacona historycznymi ciekawostkami pokazuje, że z każdej sytuacji jest jakieś wyjście.

Źródło:


Wydawca: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne / GWP
ISBN: 978-83-64565-14-4
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 112


środa, 2 sierpnia 2017

Świętokrzyskie regionalia (cz. 40)


Publikacje Instytutu Archeologii i Etnologii PAN 


Andrzej Buko (red.) „Kleczanów. Badania rozpoznawcze 1989-1992”


Kleczanów budził zainteresowanie regionalnych badaczy już w XIX wieku. Stało się to nie tylko za sprawą zagadkowych odkryć w ogrodach plebańskich, lecz nade wszystko dzięki lokalnej tradycji, podkreślającej znaczenie wsi i kościoła już w dobie narodzin państwa.



Kleczanów. Ołtarz główny św. Stanisława. 
Nad obrazem w ołtarzu rzeźba św. Katarzyny, pierwotnej patronki kościoła. 
Fot. A. Buko.


Źródło:


Wydawca: Instytut Archeologii i Etnologii PAN
ISBN: 83-85463-50-X
Rok wydania: 1997
Liczba stron: 335


wtorek, 1 sierpnia 2017

„Królewna?!”



Andrzej Piwowarczyk „Królewna?!”


Bielsko, wiosna 1953 r. Z magazynów tekstylnych zrabowana zostaje duża partia poszukiwanych na rynku towarów. Brawurowy napad jest perfekcyjnie przygotowany. Włamywacze niemal nie pozostawili śladów, które mogłyby stanowić punkt zaczepienia dla przybyłych na miejsce przestępstwa funkcjonariuszy milicji. Jedynym tropem jest odcisk kobiecego palca pozostawiony na blaszanym kubku stojącym na stole w pomieszczeniu magazynowym. W półświatku przestępczym krążą legendy o demonicznej kobiecie, zwanej „Królewną”, stojącej na czele bandy, która być może jest odpowiedzialna za włamanie. Ginie człowiek, który naraził się „Królewnie”.

Mimo upływu czasu i zaangażowanych znacznych środków lokalna milicja nie może pochwalić się jakimikolwiek sukcesami w tej sprawie. Nic dziwnego, że do akcji wkraczają asy MO z Warszawy. Mózgiem szeroko zakrojonej operacji zostaje odważny, inteligentny i pomysłowy oficer – kapitan Gleb. Każdy z podejrzanych osobników znajdujących się w orbicie zainteresowań Gleba i jego kolegów, kiedy tylko usłyszy o mitycznej szefowej gangu, drżąc z przerażenia nabiera wody w usta. Czy Glebowi uda się sprawić aby członkowie bandy i nieuchwytna „Królewna” znaleźli się wreszcie za kratkami?



Andrzej Piwowarczyk „Stary zegar”


„Królewna?!” to kolejna opowieść w klimacie noir jaka wyszła spod pióra Andrzeja Piwowarczyka[1]. Nie brakuje w niej mrocznych scen. Kiedy księżyc skryje się za chmurami przestępcy obezwładniają strażników, opróżniają magazyny i urządzają balangi w podejrzanych spelunkach i melinach a niezmordowani stróże prawa naradzają się w zaciszu gabinetów i  próbują zastawiać pułapki. Piwowarczyk starał się unikać wplątywania w fabułę wątków ideologicznych, ukazał za to ciepłą, ludzką twarz funkcjonariuszy MO. Podpułkownik bawi się z dzieciakami swego podwładnego, od czasu do czasu potrafi zażartować, jest wyrozumiały dla oficerów niższych rangą. Nieco przypomina ta postać sympatycznego majora Wołczyka z serialu „07 zgłoś się”.

Podobnie jak w opowiadaniu „Stary zegar” narratorem niniejszej powieści jest sam kapitan Gleb. Tym razem pewnego ciepłego majowego wieczoru 1955 r. oficer spotyka się z dziennikarzem w winiarni u Fukiera na Rynku Starego Miasta w Warszawie. Racząc się winem w spowitej dymem tytoniowej salce kapitan snuje wspomnienia związane z jedną z najtrudniejszych spraw jakie mu przydzielono w czasie dotychczasowej kariery. Polecam.


Wydawnictwo: CM
Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL. Lata 50
ISBN: 978-83-65499-33-2
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 162




[1] Patrz recenzja książki „Stary zegar”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Stary%20zegar

poniedziałek, 31 lipca 2017

„Odwrót Wielkiej Armii Napoleona z Rosji w roku 1812”



Rafał Kowalczyk „Odwrót Wielkiej Armii Napoleona z Rosji w roku 1812”


Jest to pierwsza w polskiej historiografii książka, która wyjaśnia przyczyny tragicznego w skutkach odwrotu Napoleona z Rosji w roku 1812. Nie powiela stereotypów, wskazuje winnych fizycznego zniszczenia wojsk napoleońskich, ale też przedarcia się przez zastępy rosyjskich korpusów. Ukazuje rolę dwóch głównodowodzących – Napoleona i Kutuzowa. Napoleona – twórcę klęski Wielkiej Armii, i Kutuzowa – który uczynił wszystko, by zastępom napoleońskim udało się opuścić Rosję, budując im słynne „złote mosty”. Właśnie to ujęcie czyni książkę tak atrakcyjną zarówno dla badaczy, jak i zainteresowanych wojnami napoleońskimi.


Źródło:


Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN: 978-83-8088-396-3
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 184



sobota, 29 lipca 2017

„Tajemnica białego kamienia”



Mieczysława Buczkówna „Tajemnica białego kamienia”


Uczeń klasy piątej Jacek oraz jego dziesięcioletnia siostra Ewa wyjeżdżają na wakacje. Najbliższe dwa miesiące spędzą w wiosce Biały Kamień. Mieszka tam dziadek, wujostwo, a co najważniejsze rówieśnik Jacka - Bolek oraz mały Maciuś. Gospodarstwo położone jest nad malowniczym jeziorem, w centrum którego znajduje się niewielka wyspa. W chaszczach na wyspie ukryte są ruiny zamku oraz znajduje się olbrzymi głaz, z którym związana jest tajemnicza legenda. Dzieciaki postanawiają wybrać się na wyspę. Są przekonane, że w dawno zapomnianych lochach uda im się odnaleźć skarb.




Pobyt dzieci u rodziny na wsi obfituje w wiele przygód. Dla wychowanych na warszawskim osiedlu młodych ludzi jest to pierwsza wizyta w miejscu, w którym przyroda wręcz puka do okien. Dzieci poznają najbliższą okolicę. Szukają grzybów i jagód, poznają nowe gatunki roślin i zwierząt, pomagają wujkowi w żniwach, wypływają z dziadkiem na jezioro. Każda wycieczka lub przechadzka odsłania przed nimi kolejne sekrety natury. Nie brakuje w powieści bardziej emocjonujących wydarzeń, jak np. nocna wyprawa do lasu, czy eksploracja ruin starego zamczyska.




Akacja powieści rozgrywa się latem 1960 r., a więc siedemnaście lat po zakończeniu II wojny światowej. Echa tych tragicznych czasów nadal pobrzmiewają w tle powieści. Mimo, że dzieciaki chętnie wysłuchałyby wspomnień dziadka z tego okresu, ten niechętnie do nich wraca. Nic dziwnego, wielu jego przyjaciół i sąsiadów nie przeżyło niemieckiej okupacji[1]. Książka nasączona jest mnóstwem edukacyjnych ciekawostek, które są jednak podane w tak subtelny i plastyczny sposób, że zagadka historyczna i poszukiwanie skarbu nie stają się wcale najważniejszym punktem powieści, lecz są równorzędnymi elementami fabuły. Upłynęło kilkadziesiąt lat, trudno już na wsi spotkać krowę, a o przejażdżce wozem wypełnionym stertą snopków można jedynie pomarzyć. Smsy wyparły pisanie listów, dzieciaki oczekują innych prezentów na urodziny, nie zadowala ich byle drobiazg. Nie ma już dziadków, którzy mogliby zaciekawić wnuków wojennymi historiami… Jakże rożni się ta powieść od książek dla dzieci i młodzieży, które trafiają dziś na półki księgarskie.




W dorobku zmarłej w 2015 r. autorki, prywatnie żony poety Mieczysława Jastruna, dominują zbiory wierszy dla młodych czytelników[2]. Kiedy zerkniemy na tytuły tych tomików, nie sposób nie dostrzec faktu, że spoiwem twórczości Buczkówny jest miłość i odkrywanie piękna przyrody ojczystej a głównym adresatem jej utworów - dziecko. Wrażliwość, kultura języka, poetyka i niespieszne tempo akcji zapewne sprawiłyby, że „Tajemnica białego kamienia” nie znalazłaby wielu czytelników, gdyby jakieś wydawnictwo zdecydowało się dziś na jej wznowienie. A szkoda bo to jedna z najpiękniejszych powieści dla dzieci jaka powstała w latach PRL-u. Trudno znaleźć w niej jakikolwiek słaby punkt. Polecam ją szczególnie osobom pokolenia dzisiejszych czterdziesto i pięćdziesięciolatków, dla których podobnie jak dla Jacka i Ewy spędzanie wakacji u dziadków na wsi było zawsze niezapomnianą przygodą.


Wydawca: Czytelnik
Ilustracje: Jan Wilkoń
Data wydania: 1966


czwartek, 27 lipca 2017

„Historia karczmy”



Michał Bobrzyński „Historia karczmy. O prawie propinacji w dawnej Polsce”


Z historią karczmy i połączonego z nią prawa propinacji wiążą się nieodłącznie kwestie ekonomiczne, społeczne i socjalne społeczeństwa polskiego oraz jego przeobrażenia na przestrzeni dziejów. Zmieniały się epoki, zmieniali się właściciele karczm. Stały i pewny był tylko dochód z handlu trunkami. Do kogoś innego należały karczmy od czasów najdawniejszych do połowy XIII wieku, do kogoś innego w średniowieczu do końca XV wieku, a jeszcze do kogoś innego w czasach nowożytnych. Publikacja w syntetyczny i przystępny sposób przybliża jak rodziło się i przeobrażało prawo propinacji, czyli prawo do produkcji i sprzedaży alkoholu w Polsce.

Michał Bobrzyński (1849–1935) – wybitny historyk i polityk, profesor historii prawa polskiego i niemieckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, współtwórca krakowskiej szkoły historycznej. Między innymi w 1878 wydał dwutomowe Dzieje Polski w zarysie, które wywołały w środowisku naukowym wielki rezonans. Pracę naukową dzielił Bobrzyński z działalnością polityczno-społeczną. W latach 1885–1908 był posłem do Sejmu Krajowego, jak też członkiem austriackiej Rady Państwa. W roku 1891 zreformował galicyjskie szkolnictwo, jako wiceprezes Rady Szkolnej Krajowej. W 1908 objął namiestnikostwo Galicji i pełnił tę funkcję do 1913 roku. Po zakończeniu Wielkiej Wojny wyjechał do Wielkopolski, gdzie poświęcił się całkowicie pracy publicystycznej. Zmarł w Poznaniu.


Źródło:


Wydawca: Cztery Strony
ISBN: 978-83-65137-14-2
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 118