Świętokrzyskie regionalia (cz. 90)

 

Ks. Jan Wiśniewski

”Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek 

w Pińczowskiem, Skalbmierskiem i Wiślickiem”

 

Dzieło obejmuje 15 monografii dekanatów, parafii i miejscowości położonych w obrębie diecezji kieleckiej, radomskiej, sandomierskiej i archidiecezji częstochowskiej. Jest to reprint publikacji, która ukazywała się w latach 1907-1936. Autor przedstawił w swoich opracowaniach dzieje parafii od ich powstania do XX wieku. Prace zawierają bogatą dokumentację historyczną, zachowując przy tym wysoką wartość naukową. Opisy uzupełniają ryciny, zdjęcia, mapy oraz obszerne, unikalne teksty źródłowe. Do reprintu dołączono XV tom „Ksiądz Jan Wiśniewski 1876-1943. Życie i działalność” – przybliżający sylwetkę, działalność i piśmiennictwo autora. To także przewodnik po wydawnictwie.

 

Kolegiata w Wiślicy przed 1914 r.

W niniejszym tomie zamieszczone zostały opisy następujących miejscowości: Bejsce, Bobin, Bogucice, Chroberz, Cudzynowice, Czarnocin, Działoszyce, Dzierążnia, Gorzków, Góry, Hotel Czerwony, Jurków, Kazimierz Mała, Kazimierza Wielka, Kije, Kliszów, Kocina, Korczyn Stary, Czarkowy, Korczyn Nowy, Kościelec, Koszyce, Krzyżanowice, Książnice Wielkie, Małoszów, Michałów, Młodzawy, Opatowiec, Pełczyska, Probołowice, Pińczów, Przemyków, Rachwałowice, Rogów, Sancygniów, Skalbmierz, Sokolina, Stradów, Wiślica, Witów, Wolica, Zagość.

Marjówka 1927. Reprint wydano z okazji obchodów Jubileuszu Święty Krzyż 2000.

 

Źródło:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/1894/monografie-historyczne-reprint-komplet-15-tomow

 

Wydawca: Wydawnictwo Jedność

ISBN: 83-7224-241-0 (t. 1-14)

ISBN: 83-7224-297-6

Rok wydania: 2000

Świętokrzyskie regionalia (cz. 89)

 

ks. Jan Wiśniewski „Dekanat opatowski”

 

Dzieło obejmuje 15 monografii dekanatów, parafii i miejscowości położonych w obrębie diecezji kieleckiej, radomskiej, sandomierskiej i archidiecezji częstochowskiej. Jest to reprint publikacji, która ukazywała się w latach 1907-1936. Autor przedstawił w swoich opracowaniach dzieje parafii od ich powstania do XX wieku. Prace zawierają bogatą dokumentację historyczną, zachowując przy tym wysoką wartość naukową. Opisy uzupełniają ryciny, zdjęcia, mapy oraz obszerne, unikalne teksty źródłowe. Do reprintu dołączono XV tom „Ksiądz Jan Wiśniewski 1876-1943. Życie i działalność” – przybliżający sylwetkę, działalność i piśmiennictwo autora. To także przewodnik po wydawnictwie.

W niniejszym tomie znajdziemy opisy kilkudziesięciu miejscowości: Baćkowice, Bardo, Bidziny, Bieliny, Bodzentym, Cisów, Ćmielów, Czyżów, Denków, Bodzechów, Dębno, Gierczyce, Gliniany, Grocholice, Grzgorzewice, Janików, Iwaniska, Ujazd, Kiełczyna, Krynki, Kunów, Nietulisko, Lasocin, Dębno, Łagów, Mamina, Modliborzyce, Mychów, Mydłów, Ociesęki, Opatów, Ostrowiec, Ożarów, Przybysławice, Ptkanów, Raków, Ruda Kościelna, Ruszków, Słupia Nadbrzeżna, Słupia Nowa, Sobótka, Strzyżowice, Kobylany, Święty Krzyż, Szewna, Szumsko, Trójca, Waśniów, Zbilutka (Zbylutka), Witosławska kaplica.

 

Radom 1907. Reprint wydano z okazji obchodów Jubileuszu Święty Krzyż 2000

 

Źródło:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/1894/monografie-historyczne-reprint-komplet-15-tomow

Wydawca: Wydawnictwo Jedność

ISBN: 83-7224-241-0 (t. 1-14)

ISBN: 83-7224-253-0

Rok wydania: 2000

„Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem”

 

Jan Wiśniewski „Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem”

 

Dzieło obejmuje 15 monografii dekanatów, parafii i miejscowości położonych w obrębie diecezji kieleckiej, radomskiej, sandomierskiej i archidiecezji częstochowskiej. Jest to reprint publikacji, która ukazywała się w latach 1907-1936. Autor przedstawił w swoich opracowaniach dzieje parafii od ich powstania do XX wieku. Prace zawierają bogatą dokumentację historyczną, zachowując przy tym wysoką wartość naukową. Opisy uzupełniają ryciny, zdjęcia, mapy oraz obszerne, unikalne teksty źródłowe. Do reprintu dołączono XV tom „Ksiądz Jan Wiśniewski 1876-1943. Życie i działalność” – przybliżający sylwetkę, działalność i piśmiennictwo autora. To także przewodnik po wydawnictwie.

Widok dawnego Olkusza i kopalni, około 1850 r.

W niniejszym tomie przedstawiono miejscowości: Biały Kościół, Bolesłw, Bydlin, Chechło, Błędów, Cieślin, Chlina, Dłużec, Giebło, Gołaczowy, Gorenice, Imbramowice, Jangrot, Jerzmanowice, Kidów, Korzkiew, Narama, Kroczyce, Łany Wielkie, Minoga, Ogrodzieniec, Olkusz, Rabsztyn, Pilica, Poręba Dzierżna, Przeginia, Racławice, Sąspów, Sieciechowice, Skała, Grodzisko (pustelnia św. Salomei), Smardzowice, Ojców, Pieskowa Skała, Sławków, Strzegowa, Sułoszowa, Wolbrom, Żarnowiec, Zadroże.

Marjówka Opoczyńska 1933 r. Reprint wydano z okazji obchodów Jubileuszu Święty Krzyż 2000

Źródło:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/1894/monografie-historyczne-reprint-komplet-15-tomow

 

Wydawca: Wydawnictwo Jedność

ISBN: 83-7224-241-0 (t. 1-14)

ISBN: 83-7224-345-X

Rok wydania: 2000

Świętokrzyskie regionalia (cz. 88)

 

ks. Jan Wiśniewski „Dekanat iłżecki”

Dzieło obejmuje 15 monografii dekanatów, parafii i miejscowości położonych w obrębie diecezji kieleckiej, radomskiej, sandomierskiej i archidiecezji częstochowskiej. Jest to reprint publikacji, która ukazywała się w latach 1907-1936. Autor przedstawił w swoich opracowaniach dzieje parafii od ich powstania do XX wieku. Prace zawierają bogatą dokumentację historyczną, zachowując przy tym wysoką wartość naukową. Opisy uzupełniają ryciny, zdjęcia, mapy oraz obszerne, unikalne teksty źródłowe. Do reprintu dołączono XV tom „Ksiądz Jan Wiśniewski 1876-1943. Życie i działalność” – przybliżający sylwetkę, działalność i piśmiennictwo autora. To także przewodnik po wydawnictwie.

 

W tomie „Dekanat iłżecki” zamieszczono opisy następujących miejscowości: Bałtów, Chotcza, Chybice, Ciepielów, Tymienica, Jasieniec, Grabowiec, Iłża, Kazanów, Krępa, Krzyżanowice, Lipsko, Mirzec, Pawłów, Pawłowice, Rzeczniów, Sienno, Skarżysko, Bzin, Solec, Świętomarz, Tarczek, Tarłów, Wąchock, Wielgie, Wierzbnik, Zemborzyn.

 Radom 1909-1911. Reprint wydano z okazji obchodów Jubileuszu Święty Krzyż 2000

Źródło:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/1894/monografie-historyczne-reprint-komplet-15-tomow

 

Wydawca: Wydawnictwo Jedność

ISBN: 83-7224-241-0 (t. 1-14)

ISBN: 83-7224-313-1

Rok wydania: 2000

„Mataszkowie i widoki Krakowa”

Tomasz Stochmal „Mataszkowie i widoki Krakowa”

Magiczny KRAKÓW z Sukiennicami, Barbakanem, Wawelem, starymi kamienicami i Kazimierzem, a w nim MATASZEK, GRZYBCIO, KASZTANEK, ANIA, OLA wraz z MAMĄ i TATĄ MATASZKA próbują rozwikłać zagadkę zaginionych ZDJĘĆ Natana Kriegera, poznając przy tym krakowskie HISTORIE i ŻYDOWSKĄ kulturę KAZIMIERZA.

Liczne ciekawostki związane z książkami Tomasz Stochmala znajdziecie na stronach:

https://www.facebook.com/wydawnictwostotom

https://www.facebook.com/Mataszkowie

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Mataszkowie

Wydawca: Stotom

ISBN: 978-83-943175-8-4

Liczba stron: 110

Rok wydania: 2020

„Zagrabiony, odzyskany”

Agata Wolska „Zagrabiony, odzyskany”

Historia powrotu ołtarza Wita Stwosza do Krakowa

Kto odnalazł ukryty przez niemieckich nazistów krakowski ołtarz mariacki w podziemnym bunkrze w Norymberdze?

Jakie prowadziły do niego tropy?

Jaka była rola polskiego eksperta Karola Estreichera?

Dlaczego ołtarzem interesował się generał Eisenhower?

Jaki dramat spotkał amerykańskich konwojentów ołtarza?

Odpowiedzi na te pytania kryły europejskie i amerykańskie archiwa. Zostały zapisane na kartach raportów wojskowych, prywatnych listów i oficjalnych dokumentów, utrwalone na taśmie filmowej i kliszy fotograficznej, zapamiętane przez świadków wydarzeń. Z tego ogromu materiałów wyłoniła się historia pełna pasji i niezłomnej wiary w tryumf sprawiedliwości nad zbrodnią i sztuki nad niegodziwością.

---

Agata Wolska - niezależna badaczka, wiceprezes do spraw merytorycznych Fundacji im. Zofii i Jana Włodków. Do 2018 roku wieloletnia kierownik Archiwum i Zbiorów Bazyliki Mariackiej w Krakowie. Stypendystka Fundacji Kościuszkowskiej oraz Fundacji Lanckorońskich. W swoich badaniach koncentruje się na historii oraz kontekstach grabieży i restytucji dzieł kultury. W ramach współpracy Fundacji im. Zofii i Jana Włodków z Instytutem Historii Sztuki UJ organizuje cykl interdyscyplinarnych wykładów poświęconych problemom badań proweniencyjnych. Otrzymała tytuł magistra historii sztuki oraz doktorat z historii na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Źródło:

https://www.wydawnictwoliterackie.pl/ksiazka/5207/Zagrabiony-odzyskany---Agata-Wolska

Wydawca: Wydawnictwo Literackie

ISBN: 978-83-08-06970-7

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 408

Świętokrzyskie regionalia (cz. 79)

Cezary Nowak, Michał Staniaszek „Włoszczowskie rozmaitości, czyli silva rerum”

Książka „Włoszczowskie rozmaitości, czyli silva rerum” Cezarego Nowaka i Michała Staniaszka, to udana próba pokazania regionalnej historii w sposób niesztampowy i atrakcyjny - czytamy we wstępie do najnowszej publikacji autorów. - Rzeczy istotne i błahe mieszają się w krótkich omówieniach wydarzeń i spraw związanych z przeszłością Włoszczowy. Podjęte tematy nierzadko są bardzo solidnie i merytorycznie opracowane, ale przedstawione w sposób lekki, potoczystym stylem, który nie pozwala czytelnikowi na nudę. Dodatkowym atutem książki jest oryginalność opracowanych wpisów, z których zdecydowana większość, to tematy opracowane po raz pierwszy. Znajdziemy w książce „Włoszczowskie rozmaitości” m.in. prezentację nieistniejącego już budynku synagogi, rekonstrukcję historycznego herbu miasta, ślady po staropolskiej winnicy, złoto na kościelnym dachu i wychodzącego z kolejowego dworca cesarza Niemiec. Liczne ilustracje, fotografie z epoki, plany i rysunki uzupełniają barwny obraz przeszłości Włoszczowy i okolic - zachęcają do lektury regionaliści.

„Włoszczowskie rozmaitości, czyli silva rerum” to kolejna książka poświęcona Włoszczowie. Ta jednak jest zgoła wyjątkowa! Silva rerum – las rzeczy. Sylwa to gatunek łączony ze Stacjuszem, starożytnym rzymskim poetą, który pisał właśnie Silvae. Nową formą gatunku były sylwy w naszej kulturze sarmackiej. We dworach wykładano księgi, na stronicach których gospodarz wpisywał swoje wspomnienia i relacje, a nawet wszystko, co miał pod ręką, a co chciał ocalić dla domowego użytku. Dwudziestowieczne sylwy, po okresie zapomnienia tej formy, były już trochę inne, miały inną stylizację, ale nadrzędną i trwałą ich cechą pozostała pewna wielorakość, rozmaitość – jak w tytule tej książki. Cezary Nowak i Michał Staniaszek w swej publikacji do tego gatunku wracają. Bardzo słusznie. Konwencja literacka nadana książce sprawia, że na pewno znajdą wielu czytelników, gdyż większości z nas łatwiej jest usiąść do krótkiego (i ciekawego na dodatek) tekstu niż do długiego opracowania. Z drugiej strony, a jest to równie ważne, albo jeszcze ważniejsze, teksty na stronicach książki zawarte, to coś, co naprawdę warto ocalić dla „domowego” użytku, dla tych, którzy kiedyś będą we Włoszczowie mieszkać i Włoszczowę kochać. Ks. Tadeusz Gacia.

Lektura „Włoszczowskich rozmaitości" naprawdę wciąga. Bardzo szybko z recenzenta stałem się po prostu zaciekawionym czytelnikiem. Forma książki, nawiązująca (także w tytule) do staropolskiej silva rerum sprawiła, że wiele faktów zostało zaprezentowanych w przystępnym i popularnym ujęciu. Czyta się to lekko, czasami z uśmiechem, czasami z zadumą. Można się dużo dowiedzieć o sprawach poważnych i niepoważnych, znaczących dla historii miasta i regionu albo z pozoru błahych, choć wyciągających z mroku niepamięci zdarzenia oraz ludzi, dla których Włoszczowa i jej okolice były kiedyś małą ojczyzną. Podobno cenna to rzecz - przekazać coś istotnego, ale nie zanudzić! Dr hab. Andrzej Światłowski, UJ.

Źródło:

http://wloszczowa.pl/art,4561,wloszczowskie-rozmaitosci-czyli-silva-rerum

Więcej o publikacji:

http://www.biblioteka-wloszczowa.pl/79-aktualnosci/959-spotkanie-z-autorami-ksiazki

Książka dostępna w drukarni Kontur w cenie 50 zł. Wysyłka do paczkomatu 12 zł.

https://www.facebook.com/drukarniakontur

Wydawca: Kontur
ISBN: 978-83-65334-40-4
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 154

Świętokrzyskie regionalia (cz. 78)

Rafał Jurkowski „Pałace świętokrzyskie. Dzieje – atrakcje – sekrety”

Pałace Świętokrzyskie to drugi tom serii przewodników Świętokrzyskie wędrówki historyczne. Przedstawiono w nim losy niemal sześćdziesięciu pałaców znajdujących się w granicach województwa świętokrzyskiego. Są pośród nich tak znane budowle jak Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach czy pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, są również obiekty, które w trakcie wieków utraciły funkcje obronne i z zamków przeistoczyły się w pałace. Znajdziemy na kartach przewodnika informacje o zabytkach, które podzieliły los pałacu Karskich we Włostowie, i na skutek dziejowych zawirowań z architektonicznych perełek zamieniły się w porośnięte trawą ruiny. W przewodniku znalazło się również miejsce na przypomnienie historii pałacyków wzniesionych na terenie Kielc i Ostrowca Świętokrzyskiego na przełomie XIX i XX stulecia.

Podobnie jak w poświęconym zamkom świętokrzyskim,  pierwszym tomie serii, także w niniejszej książce zamieszczone zostały informacje o wartych odwiedzania zabytkach znajdujących się w pobliżu opisywanych obiektów.

Źródło:

https://www.wydawnictwocm.pl/rafal-jurkowski-palace-swietokrzyskie-dzieje-atrakcje-sekrety-p-449.html

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Świętokrzyskie wędrówki historyczne

ISBN: 978-83-66371-33-0

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 240

„Zagrożone dziedzictwo”

Leszek Adamczewski „Zagrożone dziedzictwo”
Zaskakujące losy zabytków na krętych ścieżkach XX wieku

Wyprawy śladami skarbów – historie, w których legenda bywa mniej fantastyczna niż rzeczywistość. Skarby kultury od wieków kradziono, ukrywano, ale i odzyskiwano. Wiele z nich w mniej lub bardziej tajemniczych okolicznościach zaginęło bądź zostało zniszczonych i to nie tylko podczas wojny. Kradzieże też nie zawsze kończyły się tragicznie. W niniejszej książce znalazły się również historie skarbów cudownie odnalezionych i ocalonych.
W 1955 roku w Warszawie przepadł obraz meksykańskiej artystki Fridy Kahlo, który dzisiaj byłby wart miliony dolarów. Dziewięć lat wcześniej w okupowanej przez Rosjan Saksonii ginie ślad po Pięknej Madonnie z Torunia.

Gdy jedne zabytki znikały, inne wracały na swe dawne miejsca. Dopiero w 1960 roku z rąk kanadyjskich antykomunistów udało się – przy pomocy kardynała Stefana Wyszyńskiego – wyrwać polskie skarby narodowe z arrasami wawelskimi na czele. A kilka lat po wojnie tylko przypadek sprawił, że w piwnicach Muzeum Wielkopolskiego natrafiono na zamurowany w schronie największy obraz Jana Matejki. Leszek Adamczewski jak zwykle barwnie przedstawia owe zagmatwane, nierzadko tragiczne losy tych i innych polskich zabytków i skarbów kultury.

Leszek Adamczewski – poznański pisarz i dziennikarz. Autor blisko trzydziestu książek. Od 2009 roku współpracuje z Wydawnictwem Replika. Począwszy od debiutanckich Złowieszczych gór, aż do tej pory pozostawał wierny tematyce zagadkowych i tajemniczych wydarzeń z lat drugiej wojny światowej, w tym nieznanych losów skarbów kultury. Niedawno, w książce Katastrofy. Zapomniane i przemilczane tragedie w powojennej Polsce, po raz pierwszy wyszedł w swych dociekaniach poza ramy drugiej wojny światowej. Podobnie jest w Zagrożonym dziedzictwie, gdzie tropiąc pasjonujące dzieje zabytków, sięga w przeszłość zarówno tę dalszą, jak i bliższą.

Źródło:
https://replika.eu/tytul/zagrozone-dziedzictwo-zaskakujace-losy-zabytkow-na-kretych-sciezkach-xx-wieku

Recenzje książki: 
http://poznanskiehistorie.blogspot.com/2019/12/leszek-adamczewski-zagrozone.html

http://mojhistorycznyblog.pl/leszek-adamczewski-bdquozagrozone-dziedzictwordquo-recenzja

Wydawca: Replika
ISBN: 978-83-66217-85-0
Rok wydania 2019
Liczba stron: 304 + 16 foto kolor

"Spotkania z Zabytkami" numer 11-12/2019

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

SPIS TREŚCI

Przeglądy, poglądy

Ubiory w stanisławowskiej Warszawie

Czynniki kształtujące modę XIX w.

Spotkanie z książką: W cieniu koronkowej parasolki

Konfekcja damska na przełomie XIX i XX w.

Damskie torebki dziełem jubilerskiego rzemiosła

Granice terenu getta w Warszawie

Archiwum Ikonograficzne Bronisława Gembarzewskiego i warszawskie zabytki

Z warsztatu historyka sztuki: Wczesne malarstwo Bolesława Biegasa 

w świetle nowych odkryć

Warszawskie historyczne pracownie artystyczne

Dotacje m.st. Warszawy

Drewniana Warszawa

Spotkanie z książką: Zabytkowa infrastruktura kolejowa Polski i Niemiec

Spotkanie z książką: Rany pamięci

Ekspozycja w krypcie kościoła św. Jakuba w Tarchominie

Marcina Zaleskiego „Wnętrze katedry w Mediolanie”

Ignacy Łopieński – „wytworny znawca wszechrytownictwa”

Spotkanie z książką: Kolejny numer Rocznika MNW

Nowa ekspozycja przy Pokojach Chińskich wilanowskiego pałacu

Leonardiana w kolekcjach polskich

Spotkanie z książką: Maszyny Leonarda

Rzeźbiarze wrocławscy pierwszej połowy XX w.

Rolandów trzech

Nowe obiekty na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO

Europejskie Dni Dziedzictwa 2019

Spotkanie z książką: Szkicownik Piotra Michałowskiego

Spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/76

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

„Mapa zamków Polski”

„Mapa zamków Polski”

Mapa Polski z zaznaczonymi zamkami. Naniesiono na mapę wszystkie zachowane tego typu zabytki naszego kraju, także te z których do dziś zostały tylko fundamenty. Wydanie bogato ilustrowane ikonami warowni i pałaców. Najważniejsze obiekty zostały opisane w informatorze znajdującym się na odwrocie mapy.

Źródło:

https://www.compass.krakow.pl/mapa-zamkow-polski-mapa-papierowa

Rodzaj: mapa jednostronna z informatorem turystycznym na odwrocie

Skala: 1:900'000

Rok wydania: 2019

Wydanie: 2

Format: B1

"Spotkania z Zabytkami" numer 9-10/2019

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

Przeglądy, poglądy

Roman Jankowski – Mój wrzesień. Z pamiętnika gimnazjalisty

Ewa Podgórska – Mój wrzesień. Ze wspomnień studentki drugiego roku medycyny

Zygmunt Czerwionko – mój wrzesień. Z raportu podporucznika artylerii w czynnej służbie

Spotkanie z książką: Gliwice 1939

Wojciech Przybyszewski – Zlekceważona przestroga

Jan Książek – Wieluń 1 września 1939 – przerwana historia

Jerzy T. Petrus – Wojenne losy wawelskich zabytków – 

powrót Skarbów Narodowych w 1959 r.

Arkadiusz Wagner – Srebrny skarb Hohenzollernów w powojennej Polsce

Spotkanie z książką: Książki, które zmieniły świat

Spotkania na wschodzie

Jarosław Komorowski – 17 września roku pamiętnego

Zabytki w krajobrazie

Anna Jagielak – Ślady zniszczeń wojennych na Starym Mieście w Warszawie

Paulina Świątek – Postrzeliny – niemi świadkowie okrucieństwa wojny

Piotr Kordek – Szkoła, która pamięta

Zbiory i zbieracze

Joanna Paprocka-Gajek – Wojenne losy zbiorów wilanowskich

Spotkanie z książką: Polskie kolekcjonerstwo rzemiosła artystycznego

Mariusz Pilus – Utracone dzieła sztuki z kolekcji Stanisława Augusta 

na aukcjach i w zbiorach za granicą

Odzyskany obraz powrócił do Wrocławia

Mariusz Pilus – Polska strata wojenna

Spotkanie z książką: Słownik terminów złotniczych

Z wizytą w muzeum

Jan Barchan – Wojenne banknoty na wystawie w Muzeum Papiernictwa 

w Dusznikach-Zdroju

Dorota Gabryś – Porcelana miśnieńska w zbiorach wawelskich

Spotkanie z książką: Wieluńska hekatomba

Strona wydawcy:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

Świętokrzyskie regionalia (cz. 71)

Cezary Jastrzębski (tekst), Andrzej Borys (zdjęcia) 

„Skarby Ziemi Świętokrzyskiej”

Ziemia Świętokrzyska należy do regionów najchętniej odwiedzanych przez turystów z innych zakątków naszego kraju. Co roku przybywa tu kilka milionów osób spragnionych widoku malowniczych krajobrazów prastarych Gór Świętokrzyskich i Ponidzia. Przybywają tu amatorzy spacerów szlakiem budowli obronnych czy licznych na tych terenach zabytków techniki. W pięknie wydanym albumie „Skarby Ziemi Świętokrzyskiej” znajdziemy kilkaset barwnych fotografii przedstawiających nie tylko najpopularniejsze, stanowiące ważne punkty na mapach turystycznych obiekty, lecz również mniej znane budowle oraz atrakcje przyrodnicze, które grzechem byłoby pominąć w czasie urlopowych bądź wakacyjnych wędrówek.

Twórcą urokliwych zdjęć jest znany kielecki fotografik, uczestnik licznych wystaw indywidualnych i zbiorowych, członek ZPAF z ponad czterdziestoletnim stażem, Andrzej Borys. W publikacji zamieszczono również mnóstwo informacji poświęconych miejscom ukazanym na fotografiach. Ich autor, Cezary Jastrzębski stara się odpowiedzieć na mogące się pojawiać w trakcie oglądania zdjęć pytania. Autor szczodrze raczy czytelników ciekawostkami związanymi z przedstawionymi obiektami. Nie znajdziemy więc w albumie suchych, sztampowych opisów powielanych w dziesiątkach innych publikacji o zbliżonym charakterze.

I tak np. w rozdziale „Piękno zakute w kamieniu” znajdziemy m.in. fotografie zabytków Pińczowa. Stają się one pretekstem do przypomnienia jak ważny dla dawnych budowniczych był wydobywany w okolicy miasta wapień. Wymienione zostały oczywiście najważniejsze budowle, do wzniesienia których użyty został ten cenny surowiec. Kiedy z kolei przejdziemy do marmurów chęcińskich, zobaczymy także fotografie ukazujące wykonane z nich fragmenty pierwotnego trzonu Kolumny Zygmunta III Wazy, spoczywające w pobliżu Zamku Królewskiego w Warszawie.

Ziemia Świętokrzyska skrywa niezwykle różnorodne skarby. Nie brak tu kopalin, surowców mineralnych oraz co oczywiste bajkowych krajobrazów. Ale skarby to także neolityczne kopalnie w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego, Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach, zamki w Chęcinach, Szydłowie, Ujeździe czy Sandomierzu, klasztory na Świętym Krzyżu, Karczówce, w Rytwianach czy w Koprzywnicy oraz setki jeśli nie tysiące innych zabytkowych budowli, leżących często w pewnym oddaleniu od uczęszczanych szlaków turystycznych.

„Skarby Ziemi Świętokrzyskiej” to nie tylko okazały album, który może sprawić wiele estetycznych wrażeń obdarowanemu nim miłośnikowi regionu, lecz także swoisty przewodnik ułatwiający podjęcie decyzji, które z miejsc należy koniecznie podczas po bytu w województwie położonym w widłach rzek Wisły i Pilicy. Polecam.

Album na stronie wydawcy:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/4863/skarby-ziemi-swietokrzyskiej

Wydawca: Jedność

ISBN: 978-83-7971-311-0

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 221

„Residentiae tempore belli et pacis”

Piotr Lasek, Piotr Sypczuk (red.) „Residentiae tempore belli et pacis”

Materiały do badań i ochrony założeń rezydencjonalnych i obronnych

Publikacja stanowi drugi tom serii wydawniczej „Materiały do badań i ochrony założeń rezydencjonalnych i obronnych”, zainaugurowanej w 2015 roku („Renovatio et restitutio”, Instytut Sztuki PAN, Warszawa). Prezentowany tom poświęcono pamięci prof. Leszka Kajzera, mentora, nauczyciela, głównego twórcy polskiej kastellologi. Zamysłem redaktorów serii było stworzenie przestrzeni porozumienia między przedstawicielami różnych dyscyplin humanistyki, a także innych dziedzin nauki, zajmujących się obiektami o charakterze rezydencjonalnym lub rezydencjonalno-obronnym, przede wszystkim zamkami i pałacami. Książka ma przybliżyć wielorakie spektrum funkcji podobnych założeń w okresie między XV a końcem XVIII stulecia. Zawarte niej artykuły podnoszą problematykę związaną z rolą rezydencji w różnorodnych realiach. W przypadku obiektów o metryce późnośredniowiecznej funkcje mieszkalne, reprezentacyjne i administracyjne zazwyczaj szły w parze z obronnością.

Murowany zamek w niepowołanych rękach z bezpiecznej siedziby pana feudalnego mógł zmienić się w gniazdo rozbójników lub ośrodek działalności fałszerskiej. Wymagałoby to interwencji panującego władcy. W innych wypadkach umocniona siedziba zapewniała bezpieczeństwo w razie napaści. Wraz z rozwojem broni palnej możliwości te stawały się coraz bardziej iluzoryczne, o czym przekonali się na własnej skórze obrońcy zamku w Gołańczy. Częstokroć zanik funkcji obronnych wiązał się ze stopniowym rozwojem części mieszkalnej i reprezentacyjnej danej budowli. Tak stało się np. w przypadku zamku płockiego. Jednak w większości omawianych tu założeń o metryce późnośredniowiecznej lub wczesnonowożytnej, wyraźną cezurą są zniszczenia wojenne II wojny północnej, zwanej „potopem szwedzkim”.

Pojęcie rezydencjonalności nie łączy się jedynie z samymi murami siedziby. To także jej wyposażenie w meble, rzeźby, obrazy, książki i inne przedmioty, nie tylko upiększające czy ułatwiające życie, ale stanowiące dowód gustu i statusu społecznego właścicieli. To także otoczenie budowli mieszkalnej  - ogrody (później zaś także parki), zwierzyńce, wodotryski, wreszcie zaś cała infrastruktura pomocnicza, bez której nie sposób rozpatrywać funkcji rezydencji w okresie jej tryumfu i rozkwitu – w czasach pokoju.

Strona wydawcy:

http://www.ispan.pl/pl/wydawnictwa/nowosci

Wydawca: Instytut Sztuki PAN

ISBN: 978-83-65630-80-3

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 327

Świętokrzyskie regionalia (cz. 70)

Mirek i Magda Osip-Pokrywka 

„Świętokrzyskie od Łysogór po Ponidzie”

Przewodnik

W położonym u stóp prastarych gór regionie świętokrzyskim zachowało się bardzo wiele zabytkowych obiektów. Turysta, który zdecyduje się aby spędzić tu czas nie będzie narzekał na brak emocji i przygód. Co krok zamek, pałac, okazała świątynia, zbór ariański lub skromny drewniany kościółek. Niemal w każdym mieście i miasteczku można podziwiać zabytki techniki, ruiny fabryk, hut, zbudowane z kamienia lub cegły gorzelnie i drewniane młyny. Mimo upływu czasu i dziejowych zawirowań nadal można tu znaleźć otoczone wiekowymi drzewami dworki szlacheckie. Niektóre z tych obiektów przetrwały do dnia dzisiejszego w formie malowniczej ruiny, inne zostały odrestaurowane i nadal cieszą oko spragnionych wrażeń miłośników historii.

Nic więc dziwnego, że znani podróżnicy i dziennikarze,  autorzy kilku przewodników, Mirek i Magda Osip-Pokrywka postanowili zwiedzić ten jeden z najpiękniejszych regionów w Polsce. Owocem ich pracy jest kolejny bogato ilustrowany przewodnik „Świętokrzyskie od Łysogór po Ponidzie”. Autorzy dotarli do około stu miejscowości, a na kartach niniejszego przewodnika przedstawili dzieje pięciuset zabytkowych obiektów. Przemierzyli Góry Świętokrzyskie, Wzgórza Koneckie, Płaskowyż Jędrzejowski, Wyżynę Sandomierską, Pogórze Szydłowieckie oraz Ponidzie. Odwiedzili niewielkie miasteczka, które dopiero od niedawna mogą cieszyć się prawami miejskimi oraz miasta, które od stuleci odgrywają istotną rolę w historii regionu.

Na niemal 250 stronach przewodnika znajdziemy również mnóstwo informacji o rezerwatach i pomnikach przyrody oraz rezerwatach geologicznych. Z przewodnikiem w ręku można wybrać się na wycieczkę szlakiem miejsc związanych z życiem i twórczością Mikołaja Reja, Henryka Sienkiewicza i Stefana Żeromskiego. Na uwagę zasługują wykonane przez autorów wysokiej jakości, piękne fotografie. Patrząc na pokryte złocistymi liśćmi drzewa bądź też soczystą zieloną trawę na łąkach bez trudu można zauważyć, że praca nad publikacją zajęła Mirkowi i Magdzie wiele miesięcy, a w regionie świętokrzyskim gościli przy tym niejeden raz.

Mirek i Magda Osip-Pokrywka pamiętali aby zamieścić w przewodniku praktyczne wskazówki ułatwiające zwiedzanie, w tym m.in. informacje o godzinach otwarcia zabytkowych obiektów, muzeów, itp. Autorzy nie zadowolili się przytoczeniem ogólnie znanych wiadomości dotyczących danych budowli, lecz starali się je uzupełnić o niezbyt często publikowane, lub zapomniane ciekawostki. Obok każdego, napisanego ze swadą rozdziału znajdziemy także wzmianki o tym jakie zabytki w okolicy warte są jeszcze odwiedzenia. Wędrówkę po regionie świętokrzyskim ułatwi niewątpliwie kilka kolorowych map zamieszczonych w przewodniku. Polecam.

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/4528/swietokrzyskie-od-lysogor-po-ponidzie-przewodnik

Wydawca: Jedność

ISBN: 978-83-7971-872-6

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 248

"Spotkania z Zabytkami" numer 7-8/2019

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

Co można znaleźć w najnowszym numerze „Spotkań z Zabytkami”? Rozpoczynamy rozważaniami nad dziedzictwem niematerialnym i sposobami jego prezentowania w muzeach. Jest to temat szczególnie dobrze znany placówkom etnograficznym, takim jak obchodzące 65-lecie działalności Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu/Ethnographic Museum in Wrocław – Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Choć do sfery niematerialnej można przypisać m.in. muzykę, jak najbardziej namacalny jest zabytek opisany w kolejnym artykule – cenzorski egzemplarz libretta „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki; przypominamy, że w tym roku przypada 200-lecie urodzin kompozytora. Następnie zwracamy się ku architekturze, poznając bliżej średniowieczny zamek oraz barokowy pałac w Będzinie, obiekty bardzo odmienne, które jednak łączy wspólna funkcja: siedziby Muzeum Zagłębia w Będzinie.

Tropicieli losów polskich rodów mogą zainteresować epitafia w kościele św. Urszuli w Kowalu upamiętniające Agnieszkę z hr. Skarbków i Macieja Waldorfa Wolickich. W dziale „Spotkania na Wschodzie” odwiedzamy Czercze nieopodal Kamieńca Podolskiego wraz z ich mogiłami, krzyżami i kościołem Świętej Trójcy. Stamtąd przenosimy się w polskie góry, aby znaleźć się w kaplicy św. Wawrzyńca na szczycie sudeckiej Śnieżki, a następnie do Górki Narodowej – majątku usytuowanego w Krakowie na obrzeżach dzisiejszego Prądnika Białego, gdzie zachował się pałac z połowy XIX w., wciąż czekający na odpowiednie zaadaptowanie i przywrócenie dawnej świetności. W dziale „Zabytki w krajobrazie” pod lupę bierzemy renowację krypt grobowych w kościele i zabytkowych nagrobków na cmentarzu w Opinogórze zrealizowaną przez Muzeum Romantyzmu w Opinogórze.

Wśród tematów muzealno-kolekcjonerskich wskazać można artykuł poświęcony Rembrandtowi w 350-lecie urodzin (tu przybliżamy okoliczności pozyskania obrazu „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” do zbiorów Izabeli Czartoryskiej), relację z wystawy „O stołach i bankietach pańskich. Jak ucztowano w dawnych wiekach” w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach (Muzeum Narodowe w Kielcach), opis kolekcji akordeonów, jaką do połowy września można było podziwiać w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, tekst przybliżający ekspozycję w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce poświęconą motywowi róży czy zapis historii gmachu Mauzoleum Walki I Męczeństwa przy al. Szucha 25 w Warszawie.

Okładkę tego numeru czasopisma zdobi szkic do obrazu Henryka Siemiradzkiego „Wazon czy kobieta” sprzed 1878 r. – tej kompozycji poświęcamy rozważania w cyklu „Wokół jednego zabytku”.

Spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/74

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

„Polska znana i mniej znana”

Elżbieta Dzikowska „Polska znana i mniej znana V”

Już po raz piąty Elżbieta Dzikowska prowadzi nas po Polsce, pokazując tę lepiej znaną i odkrywając tę nieznaną. Nasza wyprawa zaczyna się na południu, w Bieszczadach, a konkretnie w Powroźniku, gdzie znajduje się łemkowska cerkiew, najstarsza w Karpatach. Pierwszym przystankiem w drodze na północ będzie Wieluń i znajdujące się w okolicy urokliwe drewniane kościoły wieluńskie. Jeszcze rzut oka na niezwykły, modrzewiowy dwór w pobliskim Ożarowie i już kolejny przystanek, w wielkopolskim Puszczykowie, a tam Muzeum-Pracownia Literacka znanego podróżnika Arkadego Fiedlera.

Udamy się też na wschód, aż w lubelskie, żeby obejrzeć jedyną w Polsce Galerię Sztuki Socrealizmu. Na chwilę wrócimy na południe i zatrzymamy się w Racławicach, gdzie wspomnimy insurekcję kościuszkowską i dzielnego Bartosza Głowackiego. Niedaleko będą Bronocice, gdzie archeolodzy odkryli najstarszy pojazd kołowy na świecie. Stamtąd wyruszymy już na wędrówkę po Mazowszu śladami Chopina, odwiedzając nie tylko sławną Żelazową Wolę, gdzie przyszedł na świat, ale także Brochów, gdzie został ochrzczony czy Sanniki, gdzie spędzał wakacje.

Na Warmii i Mazurach czeka na nas szlak zamków krzyżackich i biskupich, tych okazałych, jak w Malborku czy Lidzbarku Warmińskim, jak również tych, których… nie ma, jak w Elblągu czy Morągu. Koniecznie trzeba zobaczyć uśmiechające się maski na fryzie kościoła w Ornecie, a skoro był już nasz wielki kompozytor – powinien być też nasz wielki astronom, zatem zajedziemy do Fromborka, w którym mieszkał i działał Mikołaj Kopernik.

Naszą podróż zakończymy na Pomorzu. Wpadniemy do skansenu w Klukach, żeby obejrzeć ryglowe „chaty w kratkę”, potem do Białego Boru, żeby podziwiać współczesną cerkiew autorstwa Jerzego Nowosielskiego w Białym Borze i wreszcie do Wołowych Lasów, bo… to taka niecodzienna nazwa. Odwiedzimy też imponujące posiadłości znamienitych rodów Podewilsów i Wedlów. A przy okazji oczywiście będziemy wielokrotnie zjeżdżać z głównej drogi, zafascynowani kościołami, kaplicami i pałacami w Krzyworzece, Kiwitach, Wozławkach… Tylko czy GPS ma w ogóle takie nazwy na swoich mapach?

W V tomie „Polski znanej i mniej znanej”, podobnie jak w poprzednich, znajdziemy mnóstwo historii i solidną wiedzę o architekturze i sztuce; nie zabraknie też anegdot i opowieści. A ponieważ wakacje już niebawem, nowy przewodnik z pewnością się przyda. Taką w każdym razie mamy nadzieję.

Źródło:

https://ksiegarnia.bernardinum.com.pl/pl/p/Polska-znana-i-mniej-znana-5-/1203

Poprzednie tomy serii:

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/El%C5%BCbieta%20Dzikowska

Wydawca: Bernardinum

ISBN: 978-83-8127-309-1

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 392

„Olsztyński Rocznik Konserwatorski”

„Olsztyński Rocznik Konserwatorski”

Tom 3. „Odbudowa i dekoracje Starego Miasta”

Pod koniec 2017 r. nakładem Urzędu Miasta Olsztyna ukazał się trzeci tom „Olsztyńskiego Rocznika Konserwatorskiego”, w całości poświęcony powojennej odbudowie i dekoracjom Starego Miasta w Olsztynie. Intencją przygotowanego przez Wydział Kultury i Ochrony Zabytków w Urzędzie Miasta Olsztyna wydawnictwa jest zwrócenie uwagi na interesującą i przemyślaną architekturę z czasów powojennej odbudowy staromiejskiej dzielnicy, współtworzącą wyjątkowy charakter oraz wartość zabytkową i kulturową olsztyńskiego Starego Miasta. Dostrzegając rysującą się w ostatnich latach potrzebę i konieczność ochrony staromiejskiego zespołu architektonicznego wraz z jego oryginalnymi powojennymi dekoracjami, olsztyński samorząd zaprosił do współpracy historyków sztuki, konserwatorów oraz wykonawców dekoracji, którzy w swoich tekstach przybliżają to złożone zagadnienie.

Poznajemy okoliczności odbudowy zniszczonego po wojnie Starego Miasta (artykuły Zbigniewa Czernika i Andrzeja Rzempołucha), środowisko artystyczne ówczesnego Olsztyna (tekst Anny Szymańskiej) oraz historię i technikę dekorowania elewacji odbudowanych domów staromiejskich (artykuły Jarosława Wolskiego, Danuty Pestki-Bajer, Małgorzaty Korpały). To także opowieść o ludziach, którzy tworzyli wyjątkowy klimat olsztyńskiej starówki (katalog oryginalnych projektów dekoracji w technice sgraffito, opracowanych przez artystę Bolesława Wolskiego). Praktyczną pomocą w poznawaniu i odkrywaniu olsztyńskich sgraffit, płaskorzeźb, mozaiki czy metaloplastyki może natomiast służyć bogato ilustrowany Katalog dekoracji staromiejskich (w opracowaniu Katarzyny Rutkowskiej i Leszka Wawrykiewicza), który może być wykorzystany także jako przewodnik. Prezentowane teksty pozwalają spojrzeć na powojenną odbudowę i dekorację Starego Miasta jak na ważną i ciekawą część historii miasta. Historii, która nadała najstarszej dzielnicy Olsztyna kształt oryginalny i unikatowy.

Egzemplarz Rocznika otrzymać można pisząc na adres: mkz@olsztyn.eu

Egzemplarz w formacie PDF: https://zabytki.olsztyn.eu/zabytki/publikacje.html

Wydawca: Urząd Miasta Olsztyna

ISSN: 2353-8864

ISBN: 978-83-64736-79-7

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 148

"Spotkania z Zabytkami" numer 5-6/2019

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

Jednym z tematów poruszanych w aktualnym numerze jest Izba Pamięci w Uczelni Łazarskiego. Z zainteresowaniem przyglądamy się inicjatywom muzealniczym i archiwistycznym podejmowanym przez polskie uczelnie, które mają do opowiedzenia wiele ciekawych i ważnych historii! I tak np. Uczelnia Łazarskiego zachowuje pamięć o żołnierzach AK z Pułku „Baszta” walczącego na warszawskim Mokotowie.

Spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/73

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

"Spotkania z Zabytkami" numer 3-4/2019

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

Zapraszamy do lektury najnowszego numeru „Spotkań z Zabytkami”. Poniżej tekst od redakcji, wprowadzający w tematykę tego wydania:

„Głównym celem powstania naszego pisma była popularyzacja wiedzy o zabytkach, przede wszystkim polskich. Tyle tylko, że ze względu na wymogi peerelowskiej cenzury wiedza ta musiała być wówczas ograniczona do akceptowalnych, »bezpiecznych« tematów. Jednym z takich zakazanych, a przy tym niezwykle ważnych i nabrzmiałych przez lata problemów był stan polskich zabytków za naszą wschodnią granicą, ale już w numerze 5 z 1989 r. »Spotkań z Zabytkami« (wrzesień-październik 1989 r.) na pierwszej stronie pisma znalazła się jakże ważna zapowiedź: »Nie od dziś zdajemy sobie sprawę, jak wiele interesujących nas tematów znajduje się poza wschodnimi granicami kraju. Coraz częściej jeździmy do radzieckich republik – Ukraińskiej, Białoruskiej, Litewskiej i innych, gdzie pozostały polskie ślady – przywożąc stamtąd zdjęcia i wrażenia, które warto spisać. Na takie właśnie artykuły od przyszłego numeru czekać będzie nowy dział naszego pisma, który umownie zatytułowaliśmy SPOTKANIA NA WSCHODZIE«. Umownie i… enigmatycznie, jednym słowem tak, by przepuściła to cenzura (zniesiono ją dopiero 11 kwietnia 1990 r.).

Zgodnie z zapowiedzią, pierwsze artykuły należące do nowego działu pisma opublikowane zostały w następnym numerze dwumiesięcznika, co przyjęte zostało przez Czytelników z zachwytem. Więcej – Spotkania na Wschodzie bardzo szybko stały się jednym z bardziej rozpoznawalnych i wyczekiwanych działów »Spotkań z Zabytkami«. Od tamtych wydarzeń mija w tym roku trzydzieści lat. To wystarczający powód, by zgromadzone w tece redakcyjnej i przeznaczone do Spotkań na Wschodzie artykuły opublikować w większym niż zazwyczaj wyborze, przeznaczając na nie miejsce na pierwszych stronach w numerze (s. 4-15)”.

Spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/72

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami