„Turystyka muzealna”

Izabela Wyszowska, Tadeusz Jędrysiak „Turystyka muzealna”

We współczesnym świecie miliony ludzi zwiedzają placówki muzealne. Powstanie Muzeum zwykle oznacza „wpisanie” go na turystyczną mapę kraju, a nawet Europy, dzięki czemu w przewodnikach turystycznych pojawiają się nowe miejsca czy miejscowości. Muzea należą do najważniejszych dóbr kultury, stanowiąc znaczącą atrakcję turystyczną, dzięki posiadanym zbiorom, realizowanym wystawom, podejmowanym działaniom edukacyjnym i popularyzatorskim oraz często samej siedzibie. Książka stanowi swego rodzaju kompendium wiedzy o muzealnictwie, muzeach w turystyce i turystyce muzealnej.

Książka adresowana jest do studentów na kierunkach związanych z turystyką, muzealnictwem, historią kultury. Może być także przydatna pilotom wycieczek i przewodnikom, turystom oraz wszystkim miłośnikom muzeów.

Zespół pałacowo-ogrodowy w Łazienkach 

Spis treści

Wstęp

Rozdział I. Turystyka muzealna — zagadnienia ogólne 

1. Zarys dziejów muzealnictwa 

2. Definicja i zadania muzeów 

3. Muzeum — atrakcja turystyczna 

4. Turystyka muzealna jako forma turystyki kulturowej 

5. Turyści muzealni

Rozdział II. Przegląd muzeów na świecie 

1. Architektura muzealna 

2. Najsłynniejsze i najważniejsze muzea świata 

3. Najdziwniejsze muzea świata

Rozdział III. Polski potencjał muzealny 

1. Geneza i rozwój muzealnictwa na ziemiach polskich 

2. Typy i organizacja muzeów w Polsce 

3. Obecny stan polskiego muzealnictwa 

4. Najbardziej znaczące muzea polskie i ich zbiory — przegląd 

Muzea narodowe 

Muzea regionalne 

Muzea archeologiczne 

Muzea biograficzne i literackie 

Muzea historyczne 

Muzea wojskowe 

Muzea etnograficzne i skanseny 

Muzea martyrologiczne 

Muzea techniki i specjalistyczne 

Muzea sztuki 

Muzea przyrodnicze, geologiczne i geograficzne 

Muzea sakralne i muzea religijne 

Muzea pałacowe i zamkowe 

Muzea uczelniane 

Muzea sportu i turystyki 

Unikatowe i nietypowe muzea 

Ekomuzea — otwarte muzea tematyczne

Rozdział IV. Polskie dziedzictwo kulturowe poza granicami Polski 

1. Najważniejsze polskie muzea oraz instytucje kultury i nauki poza granicami kraju 

2. Muzeum Europy — Dom Historii Europejskiej

Rozdział V. Formy organizacji turystyki muzealnej 

1. Ekspozycje muzealne 

2. Edukacyjna rola muzeum 

3. Inne formy kulturalno-oświatowe realizowane w muzeach

Rozdział VI. Współczesne tendencje w muzealnictwie 

1. Charakterystyka współczesnego muzeum 

2. Interaktywne, multimedialne muzea przyszłości 

3. Muzea wirtualne 

4. Muzea partycypacyjne

Rozdział VII. Działania na rzecz rozwoju muzealnictwa i turystyki muzealnej 

1. Międzynarodowy Dzień Muzeów 

2. Europejska Noc Muzeów 

3. Forum Edukatorów Muzealnych 

4. Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów 

5. Akademia Zarządzania Muzeum 

6. Konkurs na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 

7. Stowarzyszenie Muzealników Polskich

Bibliografia

Poznań – Muzeum Uzbrojenia (Park Cytadela)

Źródło:

http://www.pwe.com.pl/geografia/turystyka_muzealna,p2081353788

Wydawca: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne

ISBN: 978-83-208-2283-0

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 248

„Zamek biskupów w Lidzbarku Warmińskim”

Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec

„Zamek biskupów w Lidzbarku Warmińskim”

Przewodnik

Zamek biskupów w Lidzbarku Warmińskim. Zbudowany w latach 1350-1401, należy do najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce. Jest znakomicie zachowany, w ogromnej części autentyczny. Był główną siedzibą biskupów warmińskich – od 1350 do 1795 roku i stolicą ich księstwa – Warmii, należącej od 1466 roku aż do I rozbioru do Rzeczypospolitej. Wśród rezydujących na zamku biskupów byli wybitni uczeni, mężowie stanu, humaniści, m.in. Stanisław Hozjusz Jan Dantyszek, Ignacy Krasicki. Mieszkał tu również Mikołaj Kopernik, pełniący funkcję sekretarza i lekarza biskupów warmińskich.

Zamek jest oddziałem Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Prezentuje bogate zbiory od sztuki gotyku Warmii i Prus Książęcych, przez dawną broń, rzemiosło artystyczne, po malarstwo polskie, organizuje wystawy czasowe, a co roku na przełomie lipca i sierpnia odbywa się tu festiwal muzyki dawnej.

Wydawca: Studio Wydawnicze ARTA  Mirosław Garniec

 tel./fax: 89 526 55 07, tel. 603 937 317 

e-mail: mgarniec@arta.olsztyn.pl

www.arta.olsztyn.pl

www.palaceidwory.pl

ISBN: 978-83-912840-1-8

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 88

„Polska znana i mniej znana III”

„Polska znana i mniej znana III”

Polska znana i mniej znana – to już III część historii i fachowych opisów architektury czy malarstwa, legend i  anegdot, które odkrywa znana polska podróżniczka Elżbieta Dzikowska. Tym razem ukazuje ona nam nieznane zakątki naszego kraju, takie jak: Kamień Pomorski, Inowrocław, Sulejów, Boguszyce, Radom czy Binarów  jako klejnot Małopolski.

Źródło:

http://ksiegarnia.bernardinum.com.pl/pl/p/Polska-znana-i-mniej-znana-III/1006

Dwa pierwsze tomy serii:

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2017/05/polska-znana-i-mniej-znana.html

Wydawca: Bernardinum

ISBN: 978-83-7823-910-9

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 348

ELŻBIETA DZIKOWSKA (urodzona w Międzyrzecu Podlaskim) – historyk sztuki, sinolog, reżyser i operator filmów dokumentalnych, podróżniczka, autorka wielu książek, programów telewizyjnych, audycji radiowych, artykułów publicystycznych oraz wystaw sztuki współczesnej. Wraz z mężem, Tonym Halikiem, zrealizowała około 300 filmów ze wszystkich kontynentów dla Telewizji Polskiej oraz prowadziła cieszący się dużym zainteresowaniem podróżniczy program telewizyjny „Pieprz i wanilia".

Elżbieta Dzikowska zachęca do podróży po Polsce i odkrywania nieznanych dotąd zakątków

https://lifestyle.newseria.pl/newsy/elzbieta-dzikowska,p585391077

Świętokrzyskie regionalia (cz. 36)

Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego

Cezary Jastrzębski (red.) "W stronę Świętego Krzyża"

50 lat zorganizowanego przewodnictwa turystycznego

w Górach Świętokrzyskich

„Jubileusz 50-lecia zorganizowanego przewodnictwa turystycznego w Górach Świętokrzyskich  stał się bezpośrednią przyczyną podjęcia trudu przygotowania monografii środowiska przewodnickiego w Kielcach, które – mając tradycje sięgające okresu międzywojennego – 27 kwietnia 1956 roku zawiązało formalnie pierwsze w regionie koło przewodników PTTK…”

Źródło:

http://www.kieleckietowarzystwonaukowe.pl/sklep/strone-swietego-krzyza

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe

ISBN: 83-866006-96-X

Rok wydania: 2006

Liczba stron: 295

---

Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego

można nabyć w biurze Towarzystwa lub zamawiać:

listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce

telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328

e-mail: ktn@kieleckietowarzystwonaukowe.pl

e-mail: kie.tow.nau@gmail.com

„Zamki świętokrzyskie. Skarby - legendy – tajemnice”

Rafał Jurkowski „Zamki świętokrzyskie. Skarby - legendy – tajemnice”

Przewodnik

(Premiera 20.06.2017 r.)

W regionie świętokrzyskim zachowało się wiele cennych pamiątek historycznych: zamków, pałaców, dworków, klasztorów, kościołów oraz zabytków techniki. Ziemi tej nie omijały konflikty zbrojne, jakie przetaczały się przez nasz kraj na przestrzeni całego tysiąclecia. Pozostały po nich cmentarze wojenne, pomniki oraz owiane tajemnicami miejsca bitew. Dzięki przewodnikom z serii Świętokrzyskie wędrówki historyczne czytelnik ma możliwość pogłębienia wiedzy o zabytkach znajdujących się na terenie województwa świętokrzyskiego, jak również dotarcia do szerzej nieznanych, lecz wartych odwiedzenia obiektów.

Zamki wznoszono zazwyczaj w trudno dostępnych miejscach, na zalesionych wzgórzach, na wyspach i pośród mokradeł. Wszystko to powodowało, że o budowlach tych przez wieki powstawały niezliczone legendy. Białe damy, rozbójnicy, podziemne tunele i ukryte w lochach kosztowności rozpalały wyobraźnię okolicznych mieszkańców oraz poszukiwaczy skarbów. Przez kilka stuleci nikt nie troszczył się o niszczejące zamki, co spowodowało, że część historycznych obiektów bezpowrotnie znikła z krajobrazu regionu. W Przewodniku Zamki Świętokrzyskie. Skarby – legendy – tajemnice przedstawiono dzieje niemal czterdziestu warowni leżących na terenie województwa świętokrzyskiego, tych najbardziej znanych jak Chęciny, Krzyżtopór, Szydłów czy Sandomierz oraz tych, które przed wiekami były ulubionymi rezydencjami polskich władców a dziś trudno odnaleźć po nich jakikolwiek ślad.

Pierwszy tom serii przewodników „Świętokrzyskie wędrówki historyczne”.

Patronat medialny: Wrota świętokrzyskie, historykon.pl, Subiektywnie o książkach, 

Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji, Zapomniana Biblioteka

Wydawca: Wydawnictwo CM

Liczba stron: 214

Format: a5

Rok wydania: 2017

Okładka: miękka

Przewodnik dostępny na stronie wydawcy: http://www.wydawnictwocm.pl/rafal-jurkowski-zamki-swietokrzyskie-skarby-legendy-tajemnice-przewodnik-p-256.html oraz w wielu księgarniach internetowych.

Świętokrzyskie wędrówki historyczne na facebooku:

https://www.facebook.com/swietokrzyskiewedrowkihistoryczne

„Korona Polskich Gór”

Krzysztof Bzowski „Korona Polskich Gór”

Przewodnik

Ciekawe wyzwania, pokonywanie własnych słabości, zdobywanie i ciągła eksploracja nowych terenów, planowanie i radość z osiągniętego celu, adrenalina pulsująca w żyłach. To nieodłączne elementy życia każdego prawdziwego podróżnika – szczególnie miłośnika gór. Jeśli zamykając oczy wciąż masz pod powiekami poszarpany horyzont, jeśli nie straszna Ci droga pod górę, jeśli chcesz zanotować w dzienniku swojej pamięci niezwykłe osiągnięcie – ten przewodnik jest dla Ciebie! Zdobądź koronę polskich gór i poczuj niezwykłą satysfakcję z wejścia na każdy z opisanych szczytów (od niewymagającej Łysicy po majestatyczne Rysy). To doświadczenie z pewnością rozpali apetyt na więcej i otworzy drogę do zdobywania kolejnych koron, nawet tych dostępnych dotąd tylko w najskrytszych marzeniach. Przed Tobą dwadzieścia osiem wyzwań zebranych w dwudziestu trzech trasach. Nie trać zatem czasu! Ruszaj z nami na szlak!

Schronisko PTTK „Na Śnieżniku”

Krzysztof Bzowski – historyk, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dzięki studiom historycznym jego zainteresowania podróżnicze zwróciły się na wschód, ku dawnym polskim kresom, gdzie odwiedzał nie tylko miejsca związane z polską historią. Równie chętnie penetruje też górskie bezdroża Czarnohory i Gorganów oraz innych masywów w Karpatach Wschodnich. Jednocześnie pozostaje wciąż zagorzałym fanem Austro-Węgier, intensywnie podróżując po dawnych terenach monarchii. Związki rodzinne zaprowadziły go w innym jeszcze kierunku – do Francji, skąd trafił też na Półwysep Iberyjski. Poza tym zwiedzał Afrykę Północną, kraje bałkańskie, Turcję i Izrael.

Źródło:

http://bezdroza.pl/ksiazki/korona-polskich-gor-wydanie-1-krzysztof-bzowski,bekoro.htm

Spis treści:

http://bezdroza.pl/ksiazki/korona-polskich-gor-wydanie-1-krzysztof-bzowski,bekoro.htm#spis-tresci

Wydawca: Bezdroża

ISBN: 978-83-283-2869-3

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 184

Regionalia świętokrzyskie (cz. 30)

Bronisław Cenda „Kościoły, kaplice i dzwonnice drewniane. 

Województwo świętokrzyskie”

Przewodnik

Jest rodzaj zabytków architektury, w których Polska nie ustępuje żadnemu krajowi Europy. Przeciwnie, nigdzie chyba, poza Skandynawią, nie znajdziemy ich w takim bogactwie i różnorodności. Mowa oczywiście o drewnianych kościołach.

Obecne województwo świętokrzyskie to zarazem fragment staropolskiego województwa i część historycznej Małopolski. Jest to jednak obszar "przesiąknięty historią", bardzo ciekawy, urozmaicony i zróżnicowany. Przetrwało na nim 45 kościołów i kaplic drewnianych oraz 68 drewnianych dzwonnic. Opisy wszystkich zamieszczono w przewodniku, w następującym podziale terytorialnym:

- Płaskowyż Proszowicki i Garb Wodzisławski
- Płaskowyż Jędrzejowski
- Wyżyna Przedborska
- Ponidzie
- Kielce i okolice
- Płaskowyż Suchedniowski
- Nizina Nadwiślańska
- Pogórze Szydłowskie
- Góry Świętokrzyskie
- Wyżyna Sandomierska
- Pogórze Iłżeckie

Osobny rozdział poświecono kościołom i kaplicom, które uległy zagładzie

w ostatnich 50. latach (Dacharzów, Dębno, Góry, Kazimierza Mała i Wielka, Lasocin, 

Malice, Miedzierza, Mnin, Mydłów, Napędków, Ociesęki, Rogów, Starachowice, Wsola).

Inne kościoły, cerkwie, kaplice i dzwonnice z terenu Małopolski szczegółowo opisano w przewodnikach: "Kościoły, kaplice i dzwonnice drewniane. Województwo małopolskie. Część północna", "Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja" oraz "Kościoły drewniane Karpat. Polska i Słowacja", wydanych przez "Rewasz".

Format B6 (120 x 165 mm), 204 barwne ilustracji w tekście, 

10 mapek. Broszura szyta nićmi, oprawa miękka ze skrzydełkami. 

Źródło:

http://www.rewasz.com.pl/php/strony/dane_szczegolowe.php?do_kosza=in_kswie&rozdzielczoscX=1280&rozdzielczoscY=800

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Rewasz

ISBN: 978-83-935684-0-6

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 192

„Małopolska droga św. Jakuba”

Marek Łygas, Wiesław Grdeń, Mieczysław Winiarski

 „Małopolska droga św. Jakuba. Od Sandomierza do Krakowa”

 Przewodnik

Od połowy lat 80. zeszłego stulecia obserwuje się fenomen ożywienia ruchu na starodawnym szlaku pątniczym do Santiago de Compostela. Ze wszystkich krajów ciągną ludzie różnych wyznań, kultur i języków by spotkać się przy grobie apostoła Jakuba i przełamując różnorakie bariery i uprzedzenia odkrywać korzenie Starego Kontynentu. W ten sposób, często zupełnie nieuświadomiony odpowiadają na wezwanie Jana Pawła II, który w 1982 r. tak wołał z Composteli: ...kieruję do ciebie, stara Europo, wołanie pełne miłości: Odnajdź siebie samą! Bądź sobą! Odkryj swoje początki! Tchnij życie w swoje korzenie! Oddaj cesarzowi to co cesarskie, Bogu zaś to co Boskie!...

W 1986 r. Rada Europy ogłosiła Drogę św. Jakuba pierwszym europejskim szlakiem o wielkim znaczeniu kulturowym. Zaapelowano do władz, instytucji oraz obywateli o odtwarzanie szlaków jakubowych i przywrócenie ich dawnego znaczenia.

W przewodniku opisano szlak z Sandomierza do Krakowa (wraz z nie wyznakowanym jeszcze wówczas wariantem dojściowym z Tarnobrzega). Autorzy opisali szczegółowo trasę pielgrzymki oznakowaną żółtymi muszlami na granatowym tle. Oprócz suchego opisu trasy podane są informacje krajoznawcze dotyczące historii, przyrody i dnia dzisiejszego odwiedzanego terenu. Szczególną uwagę poświęcono miejscom kultu, sanktuariom i obiektom sakralnym znajdującym się na trasie i w pobliżu niej. Dodatkowo informacje praktyczne, głównie o możliwości znalezienia noclegu na trasie.

Spis treści:

Od Autora 

Legenda o św. Jakubie 

Rozwój ruchu pielgrzymkowego do Santiago de Compostela 

Drogi św. Jakuba w Polsce 

Małopolska 

Sandomierz 

Małopolska Droga św. Jakuba 

Sandomierz - Kobierniki - Milczany - Śmiechowice - Świątniki - Nasławice - Ossolin 

- Klimontów - Nawodzice – Rybnica

Odcinek dojściowy Tarnobrzeg-Rybnica: Tarnobrzeg - Ciszyca - Błonie - Koprzywnica 

- Beszyce - Sulisławice - Bazów – Rybnica

Smerdyna - Łukawica - Wiśniowa - Wiśniowa Poduchowna - Sztombergi 

- Poddębowiec - Wola Osowa - Jasień - Kotuszów - Szydłów - Wola Żyzna - 

Grzymała - Chałupki - Kargów - Zaborze - Kołaczkowice - Strzałków - Nowa Wieś - 

Szczaworyż - Skotniki Małe - Skotniki Duże - Dobrowoda - Chotel Czerwony - 

Gorysławice - Wiślica – Koniecmosty

Wariant odcinka Koniecmosty-Probołowice: Koniecmosty - Jurków

 - Pełczyska - Probołowice

Stawiszyce - Miernów - Probołowice - Czarnocin - Koryto - Kobylniki - 

Skalbmierz - Zakrzów - Baranów - Pałecznica - Lelowice - Kaczowice 

- Smoniowice - Zielenice - Łętkowice - Piotrkowice Wielkie - Niegardów 

- Niegardów Kolonia - Łososkowice - Skrzeszowice - Szczepanowice 

- Polanowice - Wola Więcławska - Więcławice Dworskie - Więcławice Stare - 

Zdzięsławice - Książniczki - Bosutów - Węgrzce – Kraków

Możliwości noclegu 

Indeks miejscowości

Format B5 (120 x 165 mm), 111 barwnych ilustracji w tekście, 

21 kolorowych mapek i planików miejscowości z zaznaczoną trasą wędrówki. 

Oprawa szyta nićmi, okładka ze skrzydełkami. 

Źródło:

http://www.rewasz.com.pl/php/strony/dane_szczegolowe.php?do_kosza=jakub&rozdzielczoscX=1280&rozdzielczoscY=800

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Rewasz

ISBN: 978-83-62460-05-2

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 176

„Małopolski Przełom Wisły”

Marek Nasiadka „Małopolski Przełom Wisły”

Od Sandomierza do Kazimierza... 

Przewodnik

Po przyjęciu z prawej strony ostatniego dopływu karpackiego - Sanu, Wisła staje się wyraźnie większa. Zmienia też swój kierunek i zaczyna płynąć ku północy. Dolina zwęża się. Rzeka przełomem, zwanym Małopolskim Przełomem Wisły, przecina pas wyżyn. Opuszcza go w okolicy Puław i wypływa na Niziny Środkowopolskie. Tam dolina wyraźnie się rozszerza. Rzeka otrzymuje dwa duże dopływy: z prawej strony - Wieprz, a z lewej - Pilicę.

Przewodnik "Małopolski Przełom Wisły" to opis krajoznawczy samego przełomu rzeki oraz terenów bezpośrednio z nią sąsiadujących, położonych nad jej dopływami. Opisany obszar można umownie nazwać Powiślem, wydzielając trzy jego części: Powiśle Lubelskie, położone na prawym brzegu Wisły, obejmujące głównie obszar nadwiślańskiej części Wyżyny Lubelskiej (oraz niewielkie fragmenty Kotliny Sandomierskiej i Niziny Południowopodlaskiej, Powiśle Świętokrzyskie obejmujące nadwiślańskie części Wyżyny Sandomierskiej i Przedgórza Iłżeckiego od Sandomierza do doliny Iłżanki na północy, wreszcie Powiśle Mazowieckie obejmujące nadwiślańskie tereny Równiny Radomskiej, będącej częścią regionu Niziny Mazowieckiej. Opisane zostały także zabytkowe miasta: Sandomierz i Kazimierz nad Wisłą oraz puławska rezydencja książąt Czartoryskich i twierdza w Dęblinie.

320 stron, plus 32 strony barwne, 43 ilustracje czarno-białe, 27 mapek i planów, okładka miękka ze skrzydełkami, wewnątrz przedniego przeglądowa mapka doliny środkowej Wisły od Sandomierza po Kozienice. Wydanie I. 

Źródło:

http://www.rewasz.com.pl/php/strony/dane_szczegolowe.php?do_kosza=mpw

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Rewasz

ISBN: 978-83-89188-94-6

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 320

„Kościoły drewniane Mazowsza”

Jacek A. Wiśniewski „Kościoły drewniane Mazowsza”

Przewodnik

Od poprzedniego wydania minęło 18 lat. W tym czasie z mazowieckiego krajobrazu zniknęły trzy kościoły drewniane, które spłonęły w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach: w Stoczku Węgrowskim (koniec XX w.), Długiej Kościelnej (2000 r.) i Sadykierzu (2003 r.). Trzy inne znalazły swoje nowe miejsca w muzeach budownictwa ludowego: kościół z Drążdżewa przeniesiono w 2006 r. do Sierpca, świątynia z Wysokienic trafiła w 2007 r. do podłowickich Maurzyc, zaś do Ciechanowca przeniesiono w 2010 r. kościół ze wsi Boguty-Pianki. Niestety, z dwoma kolejnymi obiektami jest już znacznie gorzej: świątynia w Czerniewicach jeszcze jakoś się trzyma, natomiast kościół w Zawidzu jest już w tak złym stanie, że jego dni są praktycznie policzone. 

Ale w tym okresie zdarzyło się też coś dobrego, co jest chyba ewenementem na skalę światową! Otóż cztery kościoły (Gąsiorowo, Glinianka, Goźlin- Porzecze Mariańskie i Jeruzal) zdążyły „zagrać” w serialach, dzięki czemu znalazły się środki na ich utrzymanie i odrestaurowanie. Można tylko się cieszyć z doskonałego pomysłu na podreperowanie skromnych budżetów wiejskich parafii, których nie stać na kosztowne remonty. Może producenci filmowi odkryją w tej książce kandydatów na następnych „wiekowych aktorów”.

Kucice, diecezja płocka, dekanat Płońsk

W publikacji omówiono wszystkie drewniane kościoły rzymsko-katolickie, jakie znajdowały się na Mazowszu u progu drugiej wojny światowej, a więc przed niemal 80 laty (stan na 1 września 1939 r.). Pominięto te obiekty, które są świątyniami mariawickimi, albo kościołami ewangelickimi - zarówno zachowanymi, jak i tymi, które po drugiej wojnie przekształcono na świątynie rzymsko-katolickie.

Materiał został przedstawiony w układzie geograficznym. Mazowsze zostało podzielone na pięć subregionów: trzy znajdują się na północ od równoleżnikowo płynących na tym terenie Wisły i Bugu (północno-zachodnie, północne, północno-wschodnie), a dwa na południe od tych rzek (zachodnie i wschodnie).

Każde z haseł składa się z trzech części: informacji o miejscowości, o parafii i o kościele. W tej ostatniej przedstawiono nie tylko zachowany (lub ostatni z nie zachowanych) do dzisiaj obiekt, ale również świątynie, które istniały wcześniej w tym miejscu. Z powodu ograniczonej objętości książki znacznie mniej miejsca poświęcono wyposażeniu wnętrza, skupiając się głównie na najbardziej rzucających się w oczy elementach (ołtarze, ambony, belki tęczowe). Jedynie w przypadku kilku unikatowych obiektów zamieszczono informacje o znajdujących się w ich wnętrzach cudownych obrazach, czy też wspaniałych polichromiach.

Grodziec, diecezja płocka, dekanat Wyszogród

Spis treści

Słowo wstępne, ks. Piotr Libera, biskup płocki 

Pokorni świadkowie, Autora

Mazowsze historyczne 

Krótko o dziejach - Podziały administracyjne - Podziały kościelne 

Charakterystyka mazowieckich kościołów drewnianych -

Materiał i konstrukcja - Budowanie „w węgieł” - Budowanie „w słupy” - Wzmocnienie i osłona ścian

 - Zabezpieczenie dachu - Od pułapu do podłogi - Malowane wnętrza - Podstawowe typy i bryły 

- Wieże były później - Na przestrzeni wieków - Kościoły murowano-drewniane - Kościoły przenoszone 

Mazowsze północno-zachodnie

Blichowo - Bonisław - Brwilno Górne - Bulkowo - Chociszewo - Daniszewo - Goleszyn - Góra - Grodziec 

- Kucice - Łętowo - Mochowo - Naruszewo - Pilichowo - Płock-Trzepowo

- Radzikowo - Rębowo - Sarbiewo - Sierpc - Słupno - Smoszewo - Strzegowo - Święcieniec 

- Unieck - Zakrzewo Kościelne - Zawidz Kościelny - Żukowo 

Mazowsze północne

Chamsk - Chotum - Ciemniewko - Dąbrowa - Drążdżewo - Drogiszka - Dzierżenin

 - Gąsiorowo - Grzebsk - Klukowo - Koziczynek - Kraszewo - Królewo - Kuklin - Lekowo - Lubowidz - Łopacin 

- Malużyn - Niechłonin - Poniatowo - Przedwojewo - Skierkowizna - Szwelice - Ślubowo 

- Święte Miejsce - Węgra - Węgrzynowo - Zielona Ciechanowska - Żurominek Kapitulny 

Mazowsze północno-wschodnie

Barcice - Białaszewo - Boguty-Pianki - Brodowe Łąki - Cibory-Kołaczki - Ciechanowiec - Czarnia - Dąbrówka 

- Dobrylas - Gąsewo - Jelonki - Kramarzewo - Kuzie - Leman - Lubiel Nowy - Łyse - Nowa Wieś - Olszewka 

- Parciaki - Ponikiew-Zawady - Porządzie - Przytuły - Puchały - Radziłów - Sadykierz - Sokołowo Włościańskie 

- Tabędz - Troszyn - Turośl - Zaręby Kościelne - Zawady Kościelne 

Mazowsze wschodnie

Długa Kościelna - Glinianka - Goźlin-Mariańskie Porzecze - Jeruzal - Kąty - Kiczki - Kuflew - Oleksin 

- Poświętne - Pustelnik - Siennica - Stoczek Węgrowski - Sulejów - Warszawa-Bródno 

- Warszawa-Grodzisk - Warszawa-Stara Miłosna - Warszawice - Wieliszew - Wodynie - Zwola Poduchowna 

- Żeliszew Podkościelny 

Mazowsze zachodnie

Bardzice - Białobrzegi Radomskie - Boguszyce - Chynów - Czermno - Czerniewice - Dobrzyków - Imielno 

- Izdebno Kościelne - Janisławice - Jasionna - Jeżów - Kampinos - Kaski - Kołacinek - Konary - Kurdwanów 

- Lewiczyn - Lewin - Lutkówka - Łęgonice - Łowicz - Maurzyce - Mniszew - Mogielnica - Puszcza Mariańska 

- Rembertów - Skuły - Słupia - Sokołów - Stara Rawa - Troszyn Polski - Wilków - Wysokienice - Żuków 

Źródło:

http://www.rewasz.com.pl/php/strony/dane_szczegolowe.php?do_kosza=kmaz16&rozdzielczoscX=1280&rozdzielczoscY=800

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Rewasz

ISBN: 978-83-62460-80-9

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 320

„Polska znana i mniej znana”

Elżbieta Dzikowska „Polska znana i mniej znana”

Czy wiedzą Państwo, gdzie Biecz, a gdzie Giecz? Co to takiego Futoma i z czego słynie? A w czym Sandomierz Rzym przypomina? Albo gdzie starowierców szukać? Odpowiedzi na te i inne tego typu pytania znajdziemy w tej książce. Jest to bowiem przewodnik po Polsce, ale nietypowy, bo po miejscach mało znanych bądź w ogóle nieznanych, o których istnieniu się wie, jeśli akurat mieszka się w pobliżu...

„Polska znana i mniej znana" to sporo historii i fachowych opisów architektury czy malarstwa (nic dziwnego – przecież Autorka jest historykiem sztuki), ale także liczne opowieści, legendy, anegdoty czy rozmowy z mieszkańcami. I, oczywiście, mnóstwo niepowtarzalnych zdjęć. Jest to niewątpliwie przewodnik wyjątkowy i – oby okazał się użyteczny podczas wakacyjnych wojaży!

Źródło:

http://ksiegarnia.bernardinum.com.pl/pl/p/POLSKA-ZNANA-I-MNIEJ-ZNANA/733

Wydawca: Bernardinum

ISBN: 978-83-7823-392-3

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 312

Elżbieta Dzikowska „Polska znana i mniej znana 2”

Od Suwałk po Gliwice, od Szczecina po Lublin, samochodem, pieszo, kajakiem… Już po raz drugi będziemy wraz z Elżbietą Dzikowską przemierzać Polskę, ale znów nie tę znaną z przewodników i reklam biur podróży, tylko tę rzadko odwiedzaną, zapomnianą i – jak się okazuje – niedocenianą. Będziemy mieć do wyboru liczne szlaki – a to z cegły i kamienia, a to polichromii, a to templariuszy. Przejdziemy suchą nogą przez Morze Czerwone, odkryjemy kilka zrujnowanych pałaców w okolicach Stargardu, posiedzimy przy ognisku nad Wigrami, dowiemy się, co porabiali w Polsce znakomici kompozytorzy Karol Maria von Weber i Franciszek Liszt…

„Polska znana i nieznana II” to kolejny przewodnik pełen nie tylko rzetelnych informacji, ale i opowieści. Zarówno tych z przeszłości, jak i zupełnie współczesnych. Historie tragiczne przeplatają się tutaj z zabawnymi. Zatem jeśli nie mają Państwo pomysłu na wakacyjne lub choćby weekendowe wypady – warto sięgnąć po tę książkę i poszukać w niej podpowiedzi. Z pewnością coś się znajdzie.

Źródło:

http://ksiegarnia.bernardinum.com.pl/pl/p/Polska-znana-i-mniej-znana-2/916

Wydawca: Bernardinum

ISBN: 978-83-7823-753-2

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 360

ELŻBIETA DZIKOWSKA (urodzona w Międzyrzecu Podlaskim) – historyk sztuki, sinolog, reżyser i operator filmów dokumentalnych, podróżniczka, autorka wielu książek, programów telewizyjnych, audycji radiowych, artykułów publicystycznych oraz wystaw sztuki współczesnej. Wraz z mężem, Tonym Halikiem, zrealizowała około 300 filmów ze wszystkich kontynentów dla Telewizji Polskiej oraz prowadziła cieszący się dużym zainteresowaniem podróżniczy program telewizyjny „Pieprz i wanilia".

Elżbieta Dzikowska zachęca do podróży po Polsce i odkrywania nieznanych dotąd zakątków

https://lifestyle.newseria.pl/newsy/elzbieta-dzikowska,p585391077

Regionalia świętokrzyskie (cz. 25)

Anna i Krzysztof Kobusowie „Podróżownik. Świętokrzyskie”

„Podróżownik. Świętokrzyskie” zawiera bogaty zestaw materiałów dla dzieci. Najmłodsi podróżnicy znajdą w książce m.in.: paszport podróżnika, mapę regionu świętokrzyskiego, poradnik reportera. Dowiedzą się także o tym, jak powstały Góry Świętokrzyskie oraz jak wygląda Baba Jaga, nieoficjalny symbol regionu.

Książka jest przewodnikiem po najatrakcyjniejszych dla dzieci miejscach województwa świętokrzyskiego. Czytelnicy znajdą w niej propozycje atrakcji turystycznych, wiele ciekawostek o regionie, podstawowe dane, oraz – przede wszystkim –  dużo miejsca na własną kreację dziecka. „Podróżownik” z jednej strony będzie zachęcał do wizyty w województwie świętokrzyskim, z drugiej będzie doskonałą pamiątką z wyjazdu.

Przewodnik przybliża dzieciom popularne atrakcje turystyczne: Ujazd, Sandomierz, Bałtów, Krzemionki Opatowskie, Święty Krzyż,  Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach, Ćmielów, Geopark, Skansen w Tokarni, Sabat Krajno, Europejskie Centrum Bajki, Świętokrzyski Park Narodowy, Jaskinię Raj, Zamek w Chęcinach, Centrum Nauki Leonardo da Vinci w Podzamczu, Świętokrzyską Polanę, Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, a także znane miejscowości uzdrowiskowe takie, jak Busko-Zdrój i Solec-Zdrój.

Dzięki zawartym w przewodniku licznym naklejkom, grze planszowej, kartom memo  i tangramom dzieci poprzez aktywną zabawę poznają region, bawiąc się i ucząc jednocześnie. Seria „Podróżowników” to rewolucyjna formuła przewodników dla najmłodszych, którzy zwiedzają świat ze swoimi opiekunami. Autorami serii jest para znanych podróżników: Anna i Krzysztof Kobusowie, którzy od lat pokazują, że podróżowanie z dziećmi to zupełnie nowy wymiar przygody.

Źródło:

http://www.mac.pl/produkty/Podrozownik-swietokrzyskie

Wydawnictwo MAC Edukacja na Facebooku:

https://www.facebook.com/macedukacja

Wydawca: MAC Edukacja

ISBN: 978-83-8108-002-6

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 100

Świętokrzyskie regionalia (cz. 23)

Konrad Maj, Andrzej Rembalski (red.) 

„Wybrane problemy badawcze studentów 

i absolwentów Wszechnicy Świętokrzyskiej”

Niniejsza publikacja jest wynikiem konferencji naukowej na której studenci i absolwenci Wszechnicy Świętokrzyskiej zaprezentowali swoje dokonania naukowe. Organizatorzy konferencji mieli wiele dylematów, zastanawiając się nad wyborem tematów wystąpień. Zdecydowano, że będzie ona przebiegała pod hasłem „Wybrane problemy badawcze studentów i absolwentów Wszechnicy Świętokrzyskiej”. Przyświecała nam idea, aby autorzy referatów nie ograniczali się jedynie do tematów związanych z problematyką pisanych przez siebie prac licencjackich i magisterskich, ale aby zaprezentowali szersze spektrum badań, wynikających z osobistych pasji. Potwierdziło to opinię, że zainteresowania zarówno absolwentów, jak i studentów Wszechnicy Świętokrzyskiej wykraczają poza tematykę przedmiotów objętych programem studiów.

Źródło:

http://www.ws.edu.pl/nauka/wydawnictwo/konferencje.php#

Wydawca: Wszechnica Świętokrzyska

ISBN: 978-83-62718-02-3

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 170

Andrzej Rembalski (red.) „Mijające krajobrazy Polski. Świętokrzyskie”

Niniejszy tom składa się z dwóch części. W pierwszej, poświęconej ściśle krajobrazowi ukazanemu w różnych aspektach, zamieszczono większość referatów wygłoszonych w czasie obrad. Ich omówienia, na zakończenie tej części, dokonał dr J. Partyka. Część druga, zatytułowana „Wybrane zagadnienia z zakresu turystyki i krajoznawstwa” zawiera artykuły i komunikaty prezentujące m. in. problemy: wychowania do turystyki w świetle nauczania Kościoła, sozologii, historii nauki, ochrony zabytków kultury materialnej, historii, etnografii, wydawnictw regionalnych oraz informatyki. Wszystkie one są integralnie związane z głównym tematem seminarium i stanowią jego istotne uzupełnienie.

Źródło:

http://www.ws.edu.pl/nauka/wydawnictwo/konferencje.php#

Wydawca: Wszechnica Świętokrzyska

ISBN: 978-83-62718-76-4

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 278

Świętokrzyskie regionalia (cz. 22)

Ewa Nowak, Andrzej Rembalski, Bożena Zawadzka (red.) 

„Region świętokrzyski jako obszar turystyki kwalifikowanej 

o zasięgu ogólnopolskim”

Region świętokrzyski od ponad stu lat jest atrakcją dla amatorów turystyki powszechnie nazywanej kwalifikowaną, a przez niektórych badaczy również aktywną. Celem publikacji jest przedstawienie turystyki kwalifikowanej jako ważnego nośnika wartości poznawczych, wychowawczych, regionalnych, patriotycznych, oraz jej roli w turystycznym poznaniu regionu świętokrzyskiego.

Uprawianie turystyki kwalifikowanej ma walor poznawczy i edukacyjny, zaspokaja potrzeby emocjonalne, wymaga jednak od uczestników kwalifikacji osiągnięcia możliwie najwyższego stopnia specjalizacji, rozumianego jako wtajemniczenie w wybraną dziedzinę turystyki. Pierwsze wycieczki organizowane były przez oddziały Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, które powstały w czasach zaborów. W regionie świętokrzyskim dzięki położeniu geograficznemu i walorom fizjograficznym w pierwszej połowie XX stulecia uprawiano turystykę pieszą, a w drugim półwieczu także inne jej rodzaje, które stały się popularne wśród młodzieży szkolnej, akademickiej oraz dorosłych związanych z działalnością organizacji społecznych. Autorzy artykułów to w większości czynni turyści – przewodnicy turystyczni, instruktorzy krajoznawstwa i przodownicy turystyki kwalifikowanej. Są oni nauczycielami akademickimi w Katedrze Turystyki i Rekreacji Wydziału Wychowania Fizycznego i Turystyki Wszechnicy Świętokrzyskiej. Są wśród nich także osoby spoza województwa, które dzielą się swoimi doświadczeniami z organizacji rajdów, złazów i zlotów turystycznych na Ziemi Świętokrzyskiej.

W niniejszym tomie zamieszczono artykuły w których zaprezentowano wielorakie aspekty turystyki kwalifikowanej, jej formy organizacyjne i znaczenie w procesie edukacyjnym i wychowawczym. Są one kolejnym przyczynkiem do dyskusji nad rolą jaką odgrywa ona wśród tzw. „prawdziwych turystów” – jak często określane są osoby uprawiające turystykę kwalifikowaną.

Źródło:

http://www.ws.edu.pl/nauka/wydawnictwo/konferencje.php#

Wydawca: Wszechnica Świętokrzyska

ISBN: 978-83-62718-44-3

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 236

Zbigniew Kowalczewski i Ewa Nowak (red.) 

„100 lat zorganizowanego ruchu turystyczno-krajoznawczego w Kielcach”

Prezentowana publikacja jest pokłosiem sesji naukowej: 100 lat zorganizowanego ruchu krajoznawczego w Kielcach, przygotowanej przez Katedrę Turystyki i rekreacji pod kierunkiem prof. dr. hab. Zbigniewa Kowalczewskiego, która odbyła się 15 maja 2008 roku we Wszechnicy Świętokrzyskiej.

Źródło:

http://www.ws.edu.pl/nauka/wydawnictwo/konferencje.php#

Wydawca: Wszechnica Świętokrzyska

ISBN: 978-83-88274-14-5

Rok wydania: 2008

Liczba stron: 200

Świętokrzyskie regionalia (cz. 20)

„Góry Świętokrzyskie”

Jest to mapa dwustronna w skali 1:60 000. Przedstawiono na niej obszar całych Gór Świętokrzyskich – masywu położonego w centralnej części Wyżyny Kieleckiej, z najwyższym szczytem Łysicą (612 m n.p.m.).Zasięg mapy wyznaczają: Końskie na północy, Ostrowiec Świętokrzyski na wschodzie, Dobrzeszów na zachodzie, Raków na południu. W centralnej części mapy znajdują się Kielce – stolica województwa świętokrzyskiego oraz Świętokrzyski Park Narodowy. Obszar mapy obejmuje miasta: Starachowice, Skarżysko-Kamienna, Suchedniów, Stąporków, Chęciny, Daleszyce, Nowa Słupia, Opatów, Bałtów. 

Charakterystyczne dla krajobrazu tego regionu są: urozmaicona rzeźba terenu, duża lesistość (lasy bukowo-jodłowe) i rumowiska skalne – gołoborza. Występuje tu wiele osobliwości przyrody, w tym wiekowe drzewa (Dąb „Bartek”) i obiekty geologiczne (jaskinie, skałki, wyrobiska skalne i inne).

O walorach historyczno-kulturowych obszaru świadczą: zabytkowe budowle sakralne, zabytkowe obiekty architektury świeckiej, zabytki techniki dawnego górnictwa i hutnictwa, pozostałości budownictwa drewnianego, stanowiska archeologiczne (Jaskinia Raj), cmentarze i miejsca pamięci z okresu I i II wojny światowej. Góry Świętokrzyskie są miejscem doskonale nadającym się na wszelkie wycieczki i spacery, a nieduże wysokości względne sprawiają, że każdy turysta może spróbować zgłębiać tajniki tego masywu. Na mapie zastosowano cieniowanie w celu uzyskania wrażenia plastyczności rzeźby terenu.

Źródło:

http://www.compass.krakow.pl/p/gory-swietokrzyskie

Rodzaj: mapa dwustronna

Skala: 1:60'000

Rok wydania: 2016

Wydanie: 7

Format: B1 (68 x 98 cm)

---

„Ponidzie. Spływ kajakowy Nidą”

Jest to mapa dwustronna w skali 1:75 000. Przedstawia jeden z ciekawszych turystycznie regionów Polski, położony w województwie świętokrzyskim nad dolną i środkową Nidą. Zasięg mapy wyznaczają: od północy - Chęciny; od południa - Proszowice; od zachodu - Jędrzejów i od wschodu - Staszów. Osią regionu jest rozległa dolina Nidy, otoczona pasmami niewysokich wzgórz i garbów. Wzdłuż Nidy leżą najstarsze miasta regionu: Chęciny, Pińczów, Wiślica i Nowy Korczyn. Interesująca historia tego obszaru, wspaniałe zabytki, uzdrowiska, jak również rzadkie w Polsce elementy środowiska – kras gipsowy, murawy kserotermiczne, wapienne i gipsowe wzgórza, silnie meandrująca Nida, tworząca starorzecza i rozlewiska oraz jedyna w Polsce delta śródlądowa sprawiają, że jest to wymarzone miejsce do odpoczynku. 

Gęsta sieć dróg, niewielkie natężenie ruchu, dość małe nachylenie terenu sprawiają, że jest to atrakcyjny teren na rower. Znakowane szlaki piesze łączą ze sobą najważniejsze miasta regionu, a wijąca się wśród łąk i pól Nida idealnie nadaje się do spływów kajakowych. Na obszarze tym rozwija się także turystyka konna. Doskonałe warunki do wypoczynku oraz uprawiania sportów wodnych daje utworzony na rzece Czarnej Staszowskiej zbiornik Chańcza. 

Na odwrocie mapy znajdują się plany centrum miast: Busko-Zdroju, Pińczowa i Jędrzejowa (1:20 000). Informator mapy wzbogacony został szczegółowym opisem szlaku kajakowego Nidy wraz z kilometrażem. Zamieszczono tu również opisy wartych zobaczenia zabytków, rezerwatów przyrody, uzdrowisk i innych atrakcji turystycznych. Mapa polecana jest do uprawiania różnych rodzajów turystyki, jak również dla osób zmotoryzowanych.

Źródło:

http://www.compass.krakow.pl/p/ponidzie-1

Rodzaj: mapa dwustronna z mini-przewodnikiem turystycznym na odwrocie

Skala: 1:75'000

Rok wydania: 2015

Wydanie: 7

Format: B1 (68 x 98 cm)

„Świętokrzyskie - część zachodnia”

Jest to mapa jednostronna w skali 1:100 000. Przedstawia obszar zachodniej części województwa świętokrzyskiego. Zasięg mapy wyznaczają: Gowarczów na północy, Maluszyn na zachodzie, Książ Wielki na południu i Busko-Zdrój na wschodzie. Obszar mapy obejmuje: Końskie, Stąporków, Przedbórz, Włoszczowę, Małogoszcz, Chęciny, Kielce, Jędrzejów, Pińczów, Szczekociny. 

Charakterystyczne dla krajobrazu tego regionu są urozmaicona rzeźba terenu i duża lesistość, zwłaszcza w części północnej. Występuje tu wiele osobliwości przyrody, w tym wiekowe drzewa i obiekty geologiczne (jaskinie, skałki, wyrobiska skalne i inne). O walorach historyczno-kulturowych obszaru świadczą: zabytkowe budowle sakralne, zabytkowe obiekty architektury świeckiej, zabytki techniki dawnego górnictwa i hutnictwa, pozostałości budownictwa drewnianego, stanowiska archeologiczne, cmentarze i miejsca pamięci z okresu I i II wojny światowej. a odwrocie mapy znajduje się informator turystyczny bogato zdobiony fotografiami. Mapa polecana jest do uprawiania różnych form turystyki, jak również osobom zmotoryzowanym. Uzupełnieniem jest mapa: "Świętokrzyskie - część wschodnia".

Źródło:

http://www.compass.krakow.pl/p/swietokrzyskie-czesc-zachodnia-1

Rodzaj: mapa jednostronna z przewodnikiem turystycznym na odwrocie

Skala: 1:100'000

Rok wydania: 2012

Wydanie: 1

Format: B1 (68 x 98 cm)

---

„Świętokrzyskie - część wschodnia”

Jest to mapa jednostronna w skali 1:100 000. Przedstawia obszar wschodniej części województwa świętokrzyskiego. Zasięg mapy wyznaczają: Rzuców na północy, Kielce na zachodzie, Połaniec na południu i Ćmielów na wschodzie. Mapa obejmuje Świętokrzyski Park Narodowy wraz z najwyższym szczytem Łysicą (612 m n.p.m.) oraz miasta: Szydłowiec, Starachowice, Ostrowiec Świętokrzyski, Bałtów, Opatów, Staszów, Busko-Zdrój, Kielce.

Charakterystyczne dla krajobrazu tego regionu są urozmaicona rzeźba terenu i duża lesistość. Występuje tu wiele osobliwości przyrody, w tym wiekowe drzewa i obiekty geologiczne (gołoborza, jaskinie, skałki, wyrobiska skalne i inne). O walorach historyczno-kulturowych obszaru świadczą: zabytkowe budowle sakralne, zabytkowe obiekty architektury świeckiej, zabytki techniki dawnego górnictwa i hutnictwa, pozostałości budownictwa drewnianego, stanowiska archeologiczne, cmentarze i miejsca pamięci z okresu I i II wojny światowej. Na odwrocie mapy znajduje się informator turystyczny bogato zdobiony fotografiami. Mapa polecana jest do uprawiania różnych form turystyki, jak również osobom zmotoryzowanym. Uzupełnieniem jest mapa: "Świętokrzyskie - część zachodnia".

Źródło:

http://www.compass.krakow.pl/p/swietokrzyskie-czesc-wschodnia-1

Rodzaj: mapa jednostronna z przewodnikiem turystycznym na odwrocie

Skala: 1:100'000

Rok wydania: 2015

Wydanie: 2

Format: B1 (68 x 98 cm)