"Spotkania z Zabytkami" numer 9-10/2015

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

- greckie i rzymskie inspiracje w Arkadii Heleny Radziwiłłowej (stąd piękny łuk na okładce numeru);
- zabytkowa barka Fundacji Otwartego Muzeum Techniki;
- dawne żelazka oraz metalowa galanteria;
- nieco zaduszkowy temat – portrety pośmiertne;
- muzea secesji;
- piękne woluminy z biblioteki dawnych szkół w Krzemieńcu;
- Cerkiew Matki Bożej Opiekuńczej w Puchłach;
- Rajd Grunwaldzki, czyli harcerze „ożywiają zabytki”;
- order św. Stanisława, w nawiązaniu do trwającej wystawy w Zamku Królewskim na Wawelu;
- zabytkowe krzesła i fotele.

Szczegółowy spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/49/

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

Wydawnictwa Zamku Królewskiego w Warszawie

„Joannici i ich związki z ziemiami polskimi”

Ujęcie w jednej publikacji burzliwej historii maltańczyków, ich związków z Polską od średniowiecza po współczesność, spuścizny artystycznej, zbiorów Heritage Malta oraz wielu innych zagadnień związanych z zakonem św. Jana Jerozolimskiego stanowiło ogromne wyzwanie. Realizację tego zadania „powierzono najwybitniejszym specjalistom: 10 tematów zostało opracowanych przez dwunastu autorów, reprezentujących różne specjalności historycznego rzemiosła, różne temperamenty badawcze i sposoby prowadzenia narracji”. Powstała książka niezwykle wartościowa, niemająca odpowiednika w dotychczasowej literaturze przedmiotu. Tekst uzupełnia niemal 250 ilustracji opatrzonych obszernymi komentarzami.

Źródło:

https://www.zamek-krolewski.pl/publikacje-zamkowe/publikacje/joannici-i-ich-zwiazki-z-ziemiami-polskimi

Wydawca: Zamek Królewski w Warszawie

ISBN: 978-83-7022-209-3

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 363, 250 ilustracji

„200 lat muzealnictwa warszawskiego. Dzieje i perspektywy”

Materiały Sesji Naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski w Warszawie w dniach 15-16 listopada 2005 r. w ramach obchodów "Roku Wilanowskiego" - rocznicy 200-lecia istnienia muzealnictwa warszawskiego. Wydany we współpracy z Muz. Hist. m.st. Warszawy tom utrwala dorobek sesji. Zawiera ponad 30 tekstów omawiających niemal całość problematyki: europejskie tło, kolekcjonerską prehistorię, elementy metodologii pracy muzealnej, specyfikę warszawskich warunków rozwoju, najważniejsze prywatne, społeczne, miejskie i państwowe inicjatywy muzealne; muzea rezydencjalne, muzea kościelne, muzea artystyczne, historyczne, uniwersyteckie i wojskowe, także muzea przyrodnicze i geologiczne, archeologiczne, etnograficzne, techniki, rzemiosła, literatury i sportu;  również większość najważniejszych aktualnych projektów i potrzeb  (Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Historii Polski, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Narodowe Muzeum Przyrodnicze). W podsumowaniu omówione zostały też problemy współpracy i kompletności kulturowego przekazu oraz współczesnych rynkowo-komercyjnych zagrożeń muzealnej misji.

Źródło:

https://www.zamek-krolewski.pl/publikacje-zamkowe/publikacje/200-lat-muzealnictwa-warszawskiego.-dzieje-i-perspektywy.

Wydawca: Zamek Królewski w Warszawie

ISBN - 10: 83-7022-160-2

ISBN - 13: 978-83-7022-160-7

Rok wydania: 2006

Liczba stron: 518

"Spotkania z Zabytkami" numer 7-8/2015

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

Wakacyjny numer 7-8, 2015 „Spotkań z Zabytkami” przygotowaliśmy ze szczególnym uwzględnieniem charakteru edukacyjnego miesięcznika. Piszemy m.in. o uwrażliwianiu młodzieży na dziedzictwo kulturowe w jej najbliższym otoczeniu i o dbałości o domowe archiwa. Tematem przewodnim numeru jest natomiast „Utracone dziedzictwo” – hasło zbliżających się Europejskich Dni Dziedzictwa 2015. Z zagadnieniem tym wiążą się m.in. teksty o zabezpieczaniu dóbr kultury przez mieszkańców Warszawy podczas drugiej wojny światowej oraz o dobrach niestety wówczas utraconych (stąd na okładce tak nam wszystkim dobrze znany – lecz jedynie z reprodukcji – „Portret Młodzieńca” Rafaela). Jednak straty zabytków wiążą się nie tylko z wojną, o czym można się przekonać podczas lektury artykułu o zniszczonym przez pożar schronisku im. Bronisława Czecha na Starej Polanie w Karkonoszach. W dziale „Spotkania na Wschodzie” została omówiona wieś Hodów na Ukrainie i jej zabytki sakralne. Po naszej stronie granicy natomiast przyjrzeliśmy się m.in. Staromieściu w województwie śląskim, spichlerzowi „Błękitny Baranek” w Gdańsku i zespołowi dawnej kopalni „Julia” w Wałbrzychu (wyróżnionemu w tym roku tytułem „Zabytek zadbany”). W dziale „Z wizytą w muzeum” przybliżamy wystawy „Dwa oblicza smoka”, „Od manufaktury magnackiej do przemysłu. Ceramika ćmielowska w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach”, „Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Grafika francuska od impresjonizmu do Art Nouveau”, „Metamorfozy Zamku Książ”, a także Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego w Kielcach.

Szczegółowy spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/48/ 

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

"Spotkania z Zabytkami" numer 5-6/2015

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

W numerze 5-6, 2015 prezentujemy takie zabytki jak pałac Tyszkiewiczów w Landwarowie, kościół i klasztor w Rzyszczowie nad Dnieprem, pałac Bielińskich w Otwocku Wielkim i dwór w Kłóbce. Przybliżamy modernistyczną twórczość rzeźbiarską Roberta Bednorza, a także odwiedzamy wystawy: zeszłorocznych nabytków w Zamku Królewskim na Wawelu, kamieni ozdobnych w Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka i metaloplastyki początku XX w. w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Bibliofile poznają dzieje biblioteki kościoła św. św. Piotra i Pawła w Legnicy. Piszemy też o Feliksie Jasieńskim, któremu w Krakowie poświęcono w tym roku dwie wystawy (jego portret zdobi okładkę). Ponadto poruszamy zagadnienie regulacji prawnych związanych z międzynarodowym wypożyczaniem dóbr kultury. To oczywiście nie wszystko – zachęcamy do lektury!

Szczegółowy spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/47/

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

„Kozłówka w moich wspomnieniach”

Antoni Belina Brzozowski „Kozłówka w moich wspomnieniach”

„Niezwykły gość”

„Kozłówka w moich wspomnieniach” to niezwykłe wydawnictwo, stwarzające unikalną okazję do poznania życia mieszkańców pałacu nie tylko w okresie jego świetności, lecz także w trudnych czasach niemieckiej okupacji. Wypełniona fotografiami ze zbiorów rodzin Brzozowskich, Zamoyskich oraz archiwów muzealnych publikacja umożliwia czytelnikom wzięcie  udziału w dziesiątkach wydarzeń oraz spotkań w wieloma zapomnianymi już postaciami, którzy skorzystali z gościnności rodziny Zamoyskich.

A jaki związek z urokliwym pałacem ma autor wspomnień? Otóż Jadwiga i Maria Brzozowskie poślubiły braci Aleksandra zwanego Leszkiem oraz Michała Zamoyskich, ostatnich właścicieli pałacu w Kozłówce. Bratem panien Brzozowskich był z kolei Antoni Belina Brzozowski, który miesiąc przed śmiercią, w 1995 r. zakończył spisywanie wspomnień, wydanych przez Muzeum w Kozłówce trzy lata później. Wspomnienia obejmują lata 1924-1942.

Fot. 1. Gabinet Adama Zamoyskiego w 1931 r., 

źródło: „Kozłówka w moich wspomnieniach”, s. 38.

Uczestniczymy zatem w obchodach Świąt Bożego Narodzenia oraz Wielkanocy, gościmy na uroczystościach zaślubin i polowaniach. Zaglądamy również do folwarku kozłowieckiego, gdzie wraz z pracownikami i młodym Antonim poznajemy trudy rolniczej profesji. Uwagę zwraca niezwykła wręcz dokładność i skrupulatność z jaką autor odtworzył wygląd i wyposażenie pałacu. Warto pamiętać, że Antoni Belina Brzozowski w okresie pobytu w Kozłówce był zaledwie kilkunastoletnim chłopcem.

W książce przedstawiono także dalsze losy rodziny Zamoyskich na emigracji. Uzupełniono ją również dodając wykresy genealogiczne, umożliwiające doprecyzowanie zawartych w niej informacji. Publikacja „Kozłówka w moich wspomnieniach” zdobyła I nagrodę i medal Prezydenta Miasta Lublina w konkursie na najpiękniej wydaną książkę w Lublinie w 1998 roku.

Fot. 2. Kaplica pałacowa, ok. 1910 r., źródło: „Niezwykły gość”, s. 51.

W pałacu w Kozłówce w okresie wojny znalazło schronienie bardzo wiele osób. Byli wśród nich ludzie kultury, naukowcy, duchowni. Do najznamienitszych rezydentów należał niewątpliwie ksiądz Stefan Wyszyński, który dotarł tam latem 1940 r. Przyszły Prymas Tysiąclecia przebywał u rodziny Zamoyskich kilkanaście miesięcy. Nie zachowało się zbyt wiele relacji związanych tym wydarzeniem, tym bardziej cenna po latach wydaje się książka „Niezwykły gość.” Zawarte w niej wspomnienia są zapewne jedną z pierwszych prób udokumentowania tego „wojennego epizodu” z życia niespełna czterdziestoletniego wówczas kapłana.

Stefan Wyszyński pełnił nieformalną funkcją duszpasterza osób ukrywających się w pałacu oraz okolicznych partyzantów, którzy często odwiedzali Kozłówkę. Prowadził rekolekcje dla mieszkańców oraz pracowników. We wspomnieniach osób, które spotkały go na swej drodze pozostał jako osoba zakochana w liturgii, cechująca się niezwykłą skromnością oraz brakiem przywiązania do spraw materialnych. Nie skorzystał m.in. z propozycji otrzymywania dodatkowych posiłków, gdyż pragnął dzielić niedolę i trudy okupacyjnej egzystencji na równi z innymi mieszkańcami Kozłówki. Podobnie jak wspomnienia Antoniego Beliny Brzozowskiego, również niniejsze wydawnictwo jest bogatą kopalnią informacji o funkcjonowaniu pałacu Zamoyskich w pierwszych latach II wojny światowej. Polecam.

Wydawca: Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

„Kozłówka w moich wspomnieniach”

ISBN: 83-905057-5-4

Rok wydania: 1998

Liczba stron: 125

„Niezwykły gość”

ISBN: 83-912588-2-3

Rok wydania: 2000

Liczba stron: 79

"Spotkania z Zabytkami" numer 3-4/2015

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

W numerze 3-4 (marzec-kwiecień, 2015) znajdą Państwo teksty zapowiadające obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków (21-22 kwietnia w Białymstoku) i I Kongres Muzealników Polskich (23-25 kwietnia w Łodzi), a także artykuł o spotkaniu teorii z praktyką: „Karta Wenecka i zasady konserwacji zachowawczej a współczesne problemy ochrony ruin zamków w Polsce”. Pokazujemy zabytki Stargardu Szczecińskiego oraz Syłgudyszek na Litwie, jak również fryz heraldyczny zdobiący Wały Chrobrego w Szczecinie czy osiemnastowieczny kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodawie. Kolejnym tematem jest nieznany autoportret Józefa Brandta (fragment obrazu tego artysty „Jarmark w Bałcie na Podolu” zdobi okładkę bieżącego numeru). O introligatorskim zdobieniu brzegów kart książek, dającym nieraz piękny efekt, można przeczytać w dziale „Zbiory i zbieracze”, podobnie jak o prowadzonej od 15 lat w „Rzeczpospolitej” rubryce kolekcjonerskiej Janusza Miliszkiewicza oraz o pewnym ciekawym obrazie, który wzbogacił zbiory Muzeum Narodowego w Szczecinie. Przybliżamy aktualne wystawy, m.in. „Skarby z kraju Chopina”, „Sztuka chińska w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie”, „Zegary w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu”, oraz przypominamy o obchodach 250-lecia teatru publicznego w Polsce. 

Szczegółowy spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/46/

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkam

„… zaczęło się w Kozłówce”

„… zaczęło się w Kozłówce” 

historia dokonań pierwszego muzeum w powojennej Polsce (1944-2014)

Późnobarokowy pałac w Kozłówce szczęśliwie nie podzielił tragicznego losu wielu zabytkowych budowli i przetrwał zarówno lata niemieckiej okupacji jak również przemarsz żołnierzy radzieckich w lipcu 1944 r. Ocalały nie tylko mury obiektu, lecz również jego wyposażenie, co zapewne w dużej mierze miało wpływ na utworzenie już w listopadzie tego roku pierwszego na wyzwolonych terenach polskich muzeum. Majątek ocalały z wojennej zawieruchy zaczął niestety ulegać rozproszeniu w latach powojennych, kiedy to przekazywano do okolicznych szkół i urzędów książki z pałacowej biblioteki. Losy księgozbioru podzieliły obrazy oraz meble, które wypożyczane do różnych instytucji, częstokroć nie powróciły już nigdy do Kozłówki.

Publikacja „… zaczęło się w Kozłówce” składa się z dwóch części. W pierwszym tomie wydawnictwa nakreślono zarys historii Muzeum Zamoyskich, od którego powstania upłynęło już ponad 70 lat. Możemy prześledzić trudności w organizowaniu placówki muzealnej a także problemy z późniejszą rewindykacją eksponatów przekazanych do innych podmiotów. Znajdziemy w nim także bogaty zasób informacji dokumentujących działalność muzeum, o pracach konserwatorskich, organizowanych wystawach i sesjach naukowych. Jeden z rozdziałów poświęcono utworzonej w wyremontowanym budynku dawnej wozowni Galerii Sztuki Realizmu Socjalistycznego.

Biblioteka pałacowa w 2014 r., Źródło: „… zaczęło się w Kozłówce. Dokonania,” s.22.

Pałac w Kozłówce wraz z otaczającym go, rozległym parkiem wielokrotnie gościł słynnych aktorów i reżyserów. To tu nakręcono wiele scen z filmów, które weszły do historii polskiego kina. Pierwszym filmem realizowanym w Kozłówce był horror „Lokis. Rękopis profesora Wittembacha” z 1972 r. Również zbiory muzealne wielokrotnie użyczano twórcom tak znanych produkcji jak: „Młodość Chopina,” „Stawka większa niż życie,” „Lalka,” „Człowiek z marmuru” czy „Kariera Nikodema Dyzmy.”

Muzeum Zamoyskich w Kozłówce od wielu lat prowadzi politykę systematycznego uzupełniania zbiorów muzealnych. Do kolekcji trafiają m.in. przedmioty zbliżone do tych, jakie wypełniały pałacowe wnętrza w XIX wieku. Drugi tom, będący jednocześnie katalogiem wystawy zawiera fotografie kilkuset takich eksponatów: obrazów, miniatur, rysunków, grafik, map, dokumentów archiwalnych (związanych głównie z rodziną Zamoyskich), książek, rzeźb, fajansów, porcelany, szkła, sreber, platerów, bibelotów dekoracyjnych, wyrobów jubilerskich, akcesoriów toaletowych i podróżnych, galanterii i ubiorów, tkanin, mebli, zegarów, lamp oraz broni.

Nic więc dziwnego, że wydana na bardzo wysokim poziomie edytorskim, jubileuszowa, bogato ilustrowana publikacja została zgłoszona do konkursu na „Najpiękniejszą książkę roku 2014 – Wawrzyn Pawła Konrada”. Organizatorem konkursu jest Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie. Wyniki konkursu poznamy już w czerwcu 2015 r. W zbiorach Muzeum zachowało się jeszcze trzynaście starych albumów, zawierających m.in. fotografie pałacowych wnętrz. Mam zatem nadzieję, że wkrótce doczekamy się kolejnego wydawnictwa, dzięki któremu ponownie będziemy mogli udać się w podróż do przedwojennej Kozłówki.

Wydawca: Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

ISBN: 978-83-929426-9-6

Rok wydania: 2014

Dokonania: Liczba stron: 276

Nabytki: Liczba stron: 280

"Spotkania z Zabytkami" numer 1-2/2015

W najnowszym numerze czasopisma "Spotkania z Zabytkami":

Z okazji 70-lecia założenia Muzeum w Nieborowie i Arkadii, numer 1-2, 2015 otwieramy tekstami o tematyce nieborowskiej (jubileusz Muzeum, ród Radziwiłłów, oranżerie nieborowskie, majolika z Nieborowa...). Następnie zapraszamy do zapoznania się z sylwetką Otolii Kraszewskiej – artystki nieodkrytej. W dziale „Spotkania na Wschodzie” można przeczytać o Piltyniu znajdującym się dziś na Łotwie. Piszemy także o architekturze drewnianej (dwa teksty o architekturze żuławskiej i odcinek „Akcji drewno” poświęcony kościołowi w Truskolasach w woj. śląskim) i stalowej (domy z tego materiału można znaleźć w Zabrzu). 

Szczegółowy spis treści:

http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/45/

"Spotkania z Zabytkami" na Facebooku:

https://www.facebook.com/spotkaniazzabytkami

"Perła Będzina"

Emilia Nowak "Perła Będzina"

Bohaterami „Perły Będzina” są Bobek i Maciek, dwaj studenci marzący o poszukiwaniu pamiątek przeszłości. Wchodzą oni w posiadanie starej mapy, która wg jednego z nich może doprowadzić do odnalezienia skarbu rodu Mieroszewskich. Wyruszają więc na tereny Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego, gdzie ów ród przed wielu laty miał swoje posiadłości. Okazuje się, że znalezienie skarbu nie jest prostą sprawą. Ważną wskazówką jest tajemniczy wiersz zamieszczony na odwrocie mapy. Młodzieńcom podczas poszukiwań służy pomocą Klaudia, sprytna dziewczyna, której ciocia jest dyrektorem miejscowego muzeum. Jak zwykle bywa w takich sytuacjach, chrapkę na odnalezienie skarbu mają także inne osoby, z którymi muszą zmierzyć się młodzi ludzie.

Niestety lektura „Perły Będzina” mocno mnie rozczarowała. Powieść jest przewidywalna, fabuła nieskomplikowana, momentami naiwna, napięcie jednostajne a postacie bohaterów niewyraźnie zarysowane.  Dopracowania, a może nawet przeredagowania wymagają rażące nienaturalnością dialogi, które warto przy okazji przyprawić choć szczyptą humoru. Zbyt skrótowo i mało emocjonująco przedstawione są również wędrówki bohaterów po tak interesujących niewątpliwie obiektach jak zamek, dworki czy podziemne korytarze.

Powieść będzie z pewnością atrakcją dla mieszkańców Będzina i okolic. Urodzona w tym mieście Autorka doskonale orientuje się detalach topograficznych regionu.  Znajomość tę wykorzystuje na kartach książki prowadząc czytelnika między „strategicznymi punktami” powieści. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie miejscowości, których nazwy znajdziemy w książce rzeczywiście istnieją. Na uznanie zasługuje szata graficzna „Perły Będzina.” Autorką ilustracji w powieści jest również Emilia Nowak.

Pierwotnie powieść miała wejść w skład serii kontynuacji przygód Pana Samochodzika. Jak pisze Autorka: „losy jednak potoczyły się inaczej, książka przeszła transformację i w końcu ukazała się drukiem jako odrębna powieść przygodowa."[1] Emilia Nowak zapowiada wydanie kolejnych powieści o przygodach Klaudii, Maćka i Bobka.

Zupełnie odmienne spojrzenie na „Perłę Będzina”:

http://odbiblioteczkidoszafy.blogspot.com/2014/02/co-trzy-gowy-to-nie-jedna-czyli-na.html

Wydawnictwo: Novae Res

ISBN: 978-83-7722-908-8
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 208

---

[1] http://pansamochodzik.ok1.pl/viewtopic.php?t=2509&postdays=0&postorder=asc&start=0