Pokazywanie postów oznaczonych etykietą lata trzydzieste. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą lata trzydzieste. Pokaż wszystkie posty

czwartek, 20 grudnia 2018

„Ina Benita. Za wcześnie na śmierć”



Piotr Gacek „Ina Benita. Za wcześnie na śmierć”


Opowieść o życiu Iny Benity, wielkiej gwiazdy przedwojennego kina i kabaretu, która błyszczała na ekranie w popularnych komediach u boku Bodo, Dymszy i Żabczyńskiego, ale zagrała też dramatyczną rolę w jednym z pierwszych filmów Aleksandra Forda. W czasie wojny została potępiona przez Polskie Państwo Podziemne za granie w teatrach jawnych. Aresztowana przez Gestapo i więziona na Pawiaku za romans z oficerem Wehrmachtu. Zwolniona dzień przed wybuchem powstania warszawskiego, nie wiadomo czy zginęła w kanałach, czy później. Krążyła nawet legenda, że Benita wyemigrowała...




Piotr Gacek (1961) - biograf Kaliny Jędrusik, przez piętnaście lat podążał tropami Iny Benity. Udało mu się dotrzeć do ostatnich świadków epoki i rozwikłać szereg tajemnic, którymi owiany był życiorys aktorki.

Źródło:

Wywiad z autorem:


Wydawnictwo: Wydawnictwo Krytyki Politycznej
ISBN: 978-83-65853-88-2
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 336


piątek, 16 listopada 2018

„Życiorys własny przestępcy”



Urke Nachalnik „Życiorys własny przestępcy”


Urke Nachalnik, a właściwie Icek Boruch Farbarowicz, bo tak brzmiało jego prawdziwe nazwisko, nie był przykładnym obywatelem. Jego sumienie obciążało wiele przestępstw, włamania, kradzieże, krwawe porachunki, napady, prucie sejfów. To wszystko zaprowadziło go na w sumie 15 lat do kryminału. Podczas ostatniego pobytu za kratami rawickiego więzienia napisał pamiętnik o swym burzliwym życiu, który zatytułował „Życiorys własny przestępcy”. Książka jest nie tyle świadectwem jego występków, co całego procesu demoralizacji, który doprowadził go na złą drogę.

Czytając ją, należy zwrócić uwagę również na to, że wspomnienia Nachalnika nie są zwykłą autobiografią osoby żyjącej z kodeksem karnym na bakier. To także odzwierciedlenie obyczajów panujących w ówczesnym świecie przestępczym. Całość tła, na którym autor naszkicował swój życiorys, uzupełniają podrzędne spelunki, złodziejskie meliny i domy publiczne. To właśnie w nich Nachalnik lubił miło spędzać czas, grając w karty i uczestnicząc w alkoholowych orgiach, w towarzystwie upadłych dziewcząt. Zresztą kobiety w jego życiu odgrywały wyjątkową rolę i często poruszał ich temat, przez co niektórzy krytycy uznawali jego wspomnienia wręcz za literaturę pornograficzną.

„Życiorys własny przestępcy” został po raz pierwszy wydany w styczniu 1933 roku. Urke Nachalnik miał wtedy 35 lat, z czego 15 spędził za kratami, a to akurat nie było dla złodzieja powodem do dumy. Zamieniając wytrych na pióro, Nachalnik dokonał najlepszego możliwego wyboru. Odkąd zaczął pisać, nigdy więcej nie wrócił do więzienia, a to świadczy tylko o tym, że był lepszym literatem niż złodziejem.

Źródło:


Wydawca: Replika
ISBN: 978-83-7674-725-5
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 400



poniedziałek, 8 października 2018

„Zapomniani żołnierze niepodległości”



Piotr Nehring „Zapomniani żołnierze niepodległości”


Książka Piotra Nehringa ukazuje się w roku obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości. Marzenia wielu pokoleń Polaków ziściły się 11 listopada 1918 r., a jednym z głównych architektów, których działania doprowadziły do tego historycznego wydarzenia był Józef Piłsudski. Tego samego dnia Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad polskim wojskiem. Bohaterami książki „Zapomniani żołnierze niepodległości” są oficerowie, którym historycy nie poświęcają zbyt wiele miejsca w swoich pracach, a którzy dołożyli swoją cegiełkę do tego, aby po 123 latach niewoli, Polska powróciła na mapy Europy. Bohaterskie dokonania wielu z nich zostały zapomniane, niektórych zaś pamiętamy z innej, znacznie mniej chwalebnej strony. Autor przedstawił losy żołnierzy wywodzących się z Legionów Piłsudskiego oraz odświeżył biografie tych, którzy pierwsze szlify zdobywali jeszcze w armii carskiej.

Wśród postaci przypomnianych przez Piotra Nehringa jest dowódca powstania wielkopolskiego i uczestnik Bitwy Warszawskiej generał Stanisław Taczak, następca Taczaka na stanowisku dowódcy powstania wielkopolskiego generał Józef Dowbor-Muśnicki, uczestnik czterech wojen (I wojny światowej, wojny polsko-ukraińskiej, wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej) generał Franciszek Skibiński, bliski współpracownik premiera i naczelnego wodza Władysława Sikorskiego pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego Leon Mitkiewicz-Żółłtek. Autor poświęcił również sporo miejsca na przedstawienie sylwetek generała Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego, działacza sanacyjnego i pułkownika piechoty WP Wacława Kostka-Biernackiego, dyplomaty i kapitana piechoty WP Wiktora Tomira Drymmera, majora Legionów Polskich, późniejszego marszałka Polski Michała Roli-Żymierskiego, żołnierza Legionów Polskich i poety Władysława Broniewskiego oraz uczestnika wojny z bolszewikami i pisarza Stanisława Rembeka.

W napisanej ze swadą książce znajdziemy nie tylko dziesiątki ciekawostek z pól bitewnych i gabinetów ministerialnych, lecz również szereg informacji dotyczących relacji łączących bohaterów z wieloma znanymi i prominentnymi postaciami ówczesnej Polski, artystami i politykami. „Zapomniani żołnierze niepodległości” to pierwsza książka w dorobku Piotra Nehringa. Autor jest absolwentem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Przez wiele lat pracował jako dziennikarz Gazety Wyborczej, w której od 2012 r. redagował magazyn  "AleHistoria". Polecam.


Wydawca: Helion
ISBN: 978-83-283-4395-5
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 376



poniedziałek, 17 września 2018

„Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie”



Julian Tuwim „Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie”


Długo oczekiwane wznowienie wiekopomnego dzieła Juliana Tuwima, wydanego wcześniej w niewielkim nakładzie w 1950 roku. Pegaz dęba to doskonałe świadectwo mistrzostwa poety w dziedzinie humorystyki. Autor, znany ze swojej erudycji, ale i specyficznego poczucia humoru, w niezwykle zabawny sposób uzmysławia czytelnikowi, jak ciekawy jest język sam w sobie i że może służyć do zabawy, nie tylko do opisów rzeczywistości. Tuwim, przywołując szereg niebanalnych palindromów, kunsztownych rymów, zadziwiających kalamburów i innych absurdalnych językowych wynalazków, wprowadza czytelnika w magiczny świat, w którym słowa pokazują swoje zadziwiające oblicze.

Źródło:

Wydawnictwo Iskry na Facebooku:


Wydawnictwo: Iskry
ISBN: 978-83-244-0508-4
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 430


poniedziałek, 14 maja 2018

„Mag. Stefan Ossowiecki”



Karolina Prewęcka „Mag. Stefan Ossowiecki”


Jasnowidz Stefan Ossowiecki należał do najbarwniejszych postaci przedwojennej Polski. Zapraszali go artyści, przedsiębiorcy i finansiści. Gościł u dostojników kościelnych i polityków. Obdarzony szeregiem zdolności paranormalnych Ossowiecki bywał u Józefa Piłsudskiego, z którym kilkukrotnie przeprowadzał doświadczenia. Przebywając w znacznym oddaleniu od marszałka potrafił odczytywać jego myśli lub treść listów w zapieczętowanych kopertach. Wielokrotnie korzystała z jego pomocy policja śledcza lub, kiedy zawiodły wszystkie inne środki, do jego mieszkania kierowali kroki zdesperowani mieszkańcy. Liczyli że Ossowiecki odnajdzie ich bliskich, ostrzeże przed niebezpieczeństwem lub doradzi w trudnej sytuacji życiowej. Jasnowidz nie przyjmował nigdy pieniędzy za wyświadczoną pomoc.

Książka Karoliny Prewęckiej rozpoczyna się od próby rekonstrukcji ostatnich chwil życia zaginionego w pierwszych dniach powstania warszawskiego słynnego jasnowidza. Widzimy Ossowieckiego idącego w kolumnie Warszawiaków prowadzonej przez esesmanów. Wkrótce padną strzały a w masowej egzekucji zginie kilkaset osób. Czy zginął w niej również inżynier Ossowiecki? Wszystko wskazuje na to, że tak. W oparciu o niektóre ze źródeł można domniemywać, że inżynier miał możliwość ocalenia życia, najwyraźniej z niej jednak nie skorzystał. Można także znaleźć relacje, według których jasnowidz przepowiedział w jakich okolicznościach rozstanie się ze światem doczesnym oraz fakt, że po śmierci jego ciało nie zostanie odnalezione.

Najmniej znany jest okres dzieciństwa i młodości Ossowieckiego. O ile bowiem o jego doświadczeniach z udziałem prominentnych osobistości ówczesnej Polski można znaleźć informacje w publikacjach poświęconych życiu towarzyskiemu w dwudziestoleciu międzywojennym, to wczesne lata jasnowidza owiane są mgiełką tajemnicy. Karolina Prewęcka dotarła do źródeł, które umożliwiły przedstawienie drogi jaką przebył młody Ossowiecki nim jego nazwisko rozbłysło na salonach Warszawy i innych europejskich stolic.

W ostatnich rozdziałach książki  zamieszczonych zostało kilkanaście listów, protokołów oraz sprawozdań potwierdzających prawdziwość przeprowadzanych przez inżyniera Ossowieckiego niezwykłych doświadczeń. Pierwotnie publikowane były one w słynnym dziele jasnowidza „Świat mego ducha i wizje przyszłości”. Autorka pokusiła się również o odnalezienie w utworach literackich wzmianek oraz nawiązań do postaci bohatera niniejszego opracowania. Ossowiecki inspirował bowiem czołowych autorów dwudziestolecia międzywojennego i pojawiał się od czasu do czasu w tekstach piosenek i w scenkach kabaretowych. Polecam.


Wydawnictwo: Fabuła Fraza
ISBN: 978-83-65411-15-0
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 216


wtorek, 10 kwietnia 2018

„Jutrzenka”



Violetta Fitzner „Jutrzenka”


Autorka przenosi nas w urokliwy świat przedwojennej Polski. Biedna, ale piękna i uczciwa dziewczyna spotyka na swej drodze przystojnego inżyniera. Czy namiętność, jaka zawładnęła młodymi ludźmi, przerodzi się w głębsze uczucie? Czy chwila zapomnienia wpłynie na przyszłość Aurelii i Krzysztofa? Jaką rolę w życiu obojga odegra właściciel ziemski Hieronim i cygański tabor? 

„Jutrzenka” to powieść o miłości, ale i odpowiedzialności, jaka pojawia się pod wpływem życiowych doświadczeń. To przyjemna lektura dla wszystkich żywiących sentyment do czasów międzywojnia.

Źródło:


Wydawca: Poligraf
ISBN: 978-83-7856-685-4
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 128



piątek, 16 marca 2018

„Tyko umarli wiedzą”



Ryszard Ćwirlej „Tyko umarli wiedzą”


Ekscytująca powieść mistrza kryminału z burzliwą historią z pierwszej połowy XX wieku w tle. Lipiec 1932 roku. Europa pogrążona jest w głębokim kryzysie ekonomicznym. Z każdym dniem przybliżającym termin wyborów do Reichstagu społeczeństwo niemieckie coraz bardziej się radykalizuje. Tymczasem urzędujący w Schneidemühl (dzisiejsza Piła) kapitan Carl Aschmutat, dawny znajomy  Antoniego Fischera, wpada w poważne kłopoty. W mieście dochodzi do morderstwa, którego ofiarą jest znany działacz komunistyczny. Aschmutat musi jak najszybciej odkryć, kto stoi za atakiem, by zdążyć przed wizytą w mieście kandydata do urzędu kanclerza – Adolfa Hitlera.




Tylko umarli wiedzą to druga część serii o przygodach Antoniego Fischera. Tym razem poznański policjant pomaga swojemu dawnemu przyjacielowi rozwiązać zagadkę zbrodni, która tylko na pierwszy rzut oka wydaje się prosta. Równocześnie Fischer ma do wykonania najtrudniejsze zadanie, z jakim przyszło mu kiedykolwiek się zmierzyć. Major Jażdżewski, oficer polskiego wywiadu powierza mu niezwykle delikatną i wymagającą misję. Misję, której przyjęcia Fischer nie mógł odmówić, gdyż zależy od niej dobro Rzeczypospolitej.

Źródło:

Recenzja powieści:


Wydawca: Czwarta Strona
ISBN: 978-83-7976-597-3
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 517


wtorek, 6 marca 2018

„Koralowy sztylet”



Adam Nasielski „Koralowy sztylet”


Adam Nasielski jest autorem cyklu powieści kryminalnych, których głównym bohaterem jest znakomity detektyw Bernard Żbik[1]. Niemal wszystkie książki z genialnym inspektorem w roli głównej zostały wznowione po latach w serii Kryminały przedwojennej Warszawy[2]. Tom „Koralowy sztylet” różni się znacznie od poprzednich tytułów. Zamiast jednej, długiej historii kryminalnej znajdziemy w nim bowiem aż 12 opowiadań. Niewątpliwie najbardziej interesujące z nich jest, zajmujące ponad połowę książki, opowiadanie tytułowe.

Pierwszoplanowe role przypadły w nim aspirantowi Adamowi Billewskiemu, młodej i pięknej kobiecie Ewie Tarnowskiej oraz oczywiście Bernardowi Żbikowi. Pewnego upalnego dnia Tarnowska zgłasza się do biura oficera dyżurnego Komendy Głównej Policji w Warszawie. Kobieta informuje zdumionego oficera, którym jest wspomniany Billewski, że w jej domu straszy. Tajemniczy duch żąda od niej aby opuściła dom, w przeciwnym razie będzie musiała zginąć. Zauroczony Ewą i zaciekawiony niezwykłą sprawą aspirant decyduje się spędzić w „nawiedzonym” domu noc. Ma nadzieję, że uda mu się zdemaskować żartownisia. Niestety ducha nie udaje się pochwycić, na domiar złego zamordowany zostaje przebywający w salonie kolega Tarnowskiej. Narzędziem zbrodni jest sztylet z wykonaną z czerwonego koralu rękojeścią.




Aspirant Billewski zaczyna zdawać sobie sprawę, że sam nie wykryje zabójcy. Udaje się więc po wsparcie do Bernarda Żbika. I tu pierwsze zaskoczenie. As warszawskiej służby śledczej od pewnego czasu zamiast tropić bezwzględnych przestępców korzysta z uroków życia, utrzymując się ze zgromadzonych przez lata oszczędności. Czy Adamowi uda się zainteresować detektywa nietypową zagadką kryminalną i skłonić go do współdziałania w tej niezwykłej sprawie?

Bardzo ciekawym zabiegiem Adama Nasielskiego było wysłanie Bernarda Żbika na emeryturę. To nie jedyna niespodzianka jaka czeka na czytelników znających inne tomy przygód detektywa. Okazuje się bowiem, że przerwa w pracy śledczej nie wyszła na dobre panu Bernardowi i w rozwiązywaniu niektórych spraw nie zawsze odgrywa on już pierwsze skrzypce. Kolejne opowiadania to krótkie, lecz interesujące epizody związane z karierą zawodową Bernarda Żbika. Utwory zebrane w niniejszym tomie ukazywały się w latach 1935-1938 w serii „Co tydzień powieść” a także w „Dzienniku Ostrowskim” oraz poznańskim „Dzienniku Porannym”. Nigdy po wojnie nie były wznawiane, stąd też zapewnie niewielu współczesnych czytelników miało okazję z nimi się zapoznać. Polecam.


Wydawca: CM
Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy
Podseria: Małe gry Bernarda Żbika
ISBN: 978-83-65499-57-8
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 124


wtorek, 6 lutego 2018

„Loda Halama. Pierwsze nogi Drugiej Rzeczpospolitej”



Anna Lisiecka „Loda Halama. Pierwsze nogi Drugiej Rzeczpospolitej”


Loda Halama! Gwiazda, tancerka rewiowa, rozchwytywana aktorka, celebrytka – symbol szampańskiego dwudziestolecia międzywojennego. Wraz z Hanką Ordonówną, Zulą Pogorzelską, Eugeniuszem Bodo i Aleksandrem Żabczyńskim zdominowała rewię i film. Oszałamiająca kariera i barwne, ocierające się o tragedię życie. Pierwsze kroki stawiała na scenach wielkich rosyjskich cyrków. U boku Eugeniusza Bodo zagrała w pierwszej polsko-amerykańskiej koprodukcji filmowej. Po studiach u niemieckiej choreografki, Mary Wigman, podbiła tańcem Europę a potem Japonię i Stany Zjednoczone.




Kostiumy projektowały dla niej Lorentowicz i Stryjeńska, a komponowali Maklakiewicz i Sygietyński. Była primabaleriną w Operze Warszawskiej. Tańczyła do muzyki Chopina i Beethovena. Ostatni film z jej udziałem, to szalona komedia „Kłamstwo Krystyny”, w której otoczona zachwyconymi, eleganckimi mężczyznami brawurowo tańczy na gigantycznym kieliszku szampana. Scena okazała się symboliczna dla brutalnie przerwanej epoki. Za chwilę wojna zmiotła wszystkie plany - prywatne i artystyczne. Gwieździe rewii przyszło zdawać egzamin z człowieczeństwa. W szarym, zwykłym życiu. Nie poddała się. Walczyła, do końca starała się trzymać fason!

Źródło:

Recenzja książki:


Wydawnictwo: Zona Zero
ISBN: 978-83-9461-318-1
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 400


wtorek, 5 grudnia 2017

„Strachy”



Maria Ukniewska „Strachy”


Gdy opada kurtyna, z cienia wyłaniają się duchy. Strachy to pisarski debiut Marii Ukniewskiej, która w młodości była tancerką rewiową. Autorce udało się uchwycić rzeczywisty klimat Warszawy z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Za pozorną sielanką kryją się problemy aktualne i dziś – walka o lepsze jutro, za które czasem przychodzi słono zapłacić.

Warszawa, dwudziestolecie międzywojenne. Kilkunastoletnia Teresa Sikorzanka pracuje jako tancerka rewiowa. Życie pracowników teatru wyznaczają premiery i wielogodzinne próby do  kolejnych spektakli. Codzienność Teresy i innych girlasek upływa na mozolnym powtarzaniu układów tanecznych, zmianach charakteryzacji, podglądaniu aktorów na scenie i wzajemnych docinkach. Rzeczywistość za kulisami, pozbawiona scenicznego przepychu i kolorowych piórek, wypełniona jest ciężką pracą, chęcią wyrwania się z biednego środowiska i nieustannym lękiem o jutro, uzależnionym od liczby sprzedanych biletów. Gdy teatr upada, Teresa zaczyna pracę w innym mieście, na innej scenie. Za kulisami toczy się jednak ta sama walka o lepszy byt, w którą wpisane są przelotne romanse, zdrady, choroby, późna aborcja, cierpienie i śmierć. Taki już los girlasek. Lektura obowiązkowa dla miłośników lat dwudziestych i trzydziestych.


Maria Ukniewska, właściwie Maria Kuśniewiczowa (1907-1962) – polska pisarka, w młodości tancerka rewiowa. Swoje doświadczenia związane z teatrem zawarła w debiutanckiej powieści Strachy. Na podstawie książki nakręcono film (1938) i serial telewizyjny (1979). Inne utwory autorki to Czerwone salto, Urodzaj tęsknoty  i opowiadanie autobiograficzne Dom zaczarowany wydane w całości po śmierci Ukniewskiej.

Strona wydawcy:


Wydawca: WAB
ISBN: 978-83-280-3603-1
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 336


wtorek, 29 sierpnia 2017

„Pan sobie żarty stroisz?”



Marian Fuks „Pan sobie żarty stroisz? Humor Żydów polskich z lat 1918-1939


Wznowiona książka jest w pewnym sensie unikalną antologią humoru żydowskiego lat międzywojennych, przygotowaną przez autora na podstawie żydowskich czasopism humorystycznych wydawanych w języku jidysz. Zawiera satyrę, anegdotę i dowcip mieszczański, świecki, miejscami zabarwiony elementami obyczajowości i mentalności żydowskiej. Mimo upływu czasu wiele dowcipów zachowało świeżość i aktualność.

Źródło:


Wydawca: DM Sorus Sp. z o. o.
ISBN: 978-83-89949-51-6
Rok wydania: 2008
Liczba stron: 231


niedziela, 20 sierpnia 2017

„Złota sieć”



Ks. Feliks Gryglewicz „Złota sieć”


Będzin, lata trzydzieste ubiegłego wieku. Do klasy szóstej miejscowego gimnazjum dołącza nowa uczennica Sławka Gwiazdówna. Pierwsze dni w nowej szkole i nowym środowisku przynoszą mieszkającej wcześniej w Warszawie dziewczynce wiele przykrości. Nie wszystkie koleżanki ją akceptują. W klasie giną pieniądze, ktoś niszczy ławkę a podejrzenie pada na nową uczennicę. Sławce grozi usuniecie ze szkoły. Wychowawczyni pod wpływem próśb księdza prefekta, decyduje się dać jej jeszcze jedną szansę. Ksiądz kontaktuje się ze swoim kolegą po fachu, który uczył Sławkę w stolicy. Otrzymuje z od niego list, w którym duchowny z Warszawy przedstawia dziewczynkę jako niezwykle religijną i uczciwą uczennicę. Po rozmowie ze Sławką jest pewien, że za wybryki w szóstej klasie odpowiada któraś z jej koleżanek, a ona jest niewinna. W tym samym czasie Sławka orientuje się, że jej koleżanka z ławki, niejaka Kazia Bzykówna związana jest z organizacją komunistyczną, i próbuje wciągnąć do ruchu inne dziewczynki z klasy. Pod wpływem księdza prefekta Sławka zobowiązuje się uczynić wszystko co w jej mocy, aby Kazia na powrót stała się religijną dziewczynką i zerwała kontakty z komunistami.


Do sięgnięcia po powieść księdza Feliksa Gryglewicza skłoniła mnie nie tylko renoma wydawcy - Księgarni Świętego Wojciecha[1], lecz również intrygująca, sugerująca sensacyjną fabułę i wiele przygód okładka książki. Niestety przygód jest w powieści tyle co kot napłakał, za to po buziach bohaterek łzy płyną strumieniami. Osią fabuły walka Sławki o nawrócenie Kazi, a drogą do celu modlitwa oraz rozmowy z koleżanką uświadamiające jej jak wielki błąd popełnia odwracając się od Boga i wiążąc swą przyszłość z komunistami. Gwiazdówna gotowa jest do największych poświęceń aby zrealizować swój cel i uchronić duszę koleżanki z gimnazjum od wiecznego potępienia. Zostaje sama na noc w mrocznym kościele, i przezwyciężając strach modli się w jej intencji leżąc krzyżem przed ołtarzem, czy też udaje się na bosaka w pielgrzymkę do Częstochowy.

Członkowie organizacji komunistycznej przedstawieni są oczywiście w skrajnie negatywny sposób. Autor nie bawi się w aluzje i niedomówienia. Rzucając kłody pod nogi głównej bohaterce, na każdej stronie stara się przekazać, że modlitwą, wytrwałością i dobrymi uczynkami jesteśmy w stanie przezwyciężyć nawet największe trudności. Książka wzrusza, ale jak to się onegdaj pisało „mało wyrobionego czytelnika” a adresowana jest przecież do uczniów ówczesnych gimnazjów. Nachalna agitacja religijna sprawiła niestety, że powieść straciła tak charakterystyczną dla książek wydanych przed wojną nutkę naiwności i ciepła, która pozwalała przymykać oko na niedoskonałości fabuły i cieszyć się klimatem minionych lat.


Po zakończeniu II wojny światowej pojawiło się na rynku księgarskim wiele powieści dla młodych czytelników, w których autorzy gloryfikowali nowy ustrój naszego kraju. Nie ustrzegli się takich dzieł Niziurski, Rudnicka, czy Ożogowska. Wymienieni autorzy starali się jednak czynić to w sposób zawoalowany, sprawiając, że dzieciak sięgający po książkę nie był wstanie wychwycić wszystkich podtekstów, lecz z wypiekami na twarzy przewracał kartkę za kartką pochłonięty przez pasjonujące przygody bohaterów. Ksiądz Gryglewicz kilkanaście lat wcześniej nie komplikował sobie w ten sposób pracy i postanowił łopatologicznie przelać na niemal 300 stron książki wszystko to, co zalegało mu na duszy. Nie spotkałem się na żadnym kazaniu, aby duchowny w równie mało finezyjnym stylu przemawiał do zgromadzonych w świątyni wiernych. Warstwa literacka powieści także nie rzuca na kolana. Nie w pełnym stopniu wykorzystane zostały również atuty jakie daje umiejscowienie wydarzeń niemalże w sąsiedztwie zamku w Będzinie. W równym stopniu autor mógł przenieść akcję książki do jakiegokolwiek innego miasta robotniczego.

Ks. Feliks Gryglewicz (1909-1991) miał swoim dorobku wiele prac naukowych, przekładów i komentarzy biblijnych. „Złota sieć” ukazała się w 1935 r. w nakładzie 3000 egzemplarzy i była prawdopodobnie jedyną powieścią w jego bibliografii. Przed wybuchem II wojny światowej wydawca nie zdecydował się, czemu trudno się dziwić, na wznowienie powieści. Po 1945 r. książka taka nie miała prawa się ukazać, a i teraz raczej nie ma najmniejszych szans na to aby ktoś zaryzykował  jej wydanie. Polecam ją wyłącznie jako ciekawostkę zatwardziałym miłośnikom przedwojennej literatury dla dzieci i młodzieży.


Ilustracje: Wacław Świerczyński
Wydawca: Księgarnia Świętego Wojciecha. Poznań-Warszawa-Wilno-Lublin
Rok wydania: 1935
Liczba stron: 267






wtorek, 20 czerwca 2017

„Zatańczmy peyotl-stepa”



Tomasz Specyał  „Zatańczmy peyotl-stepa”


Poznań lat trzydziestych XX wieku. Rosnący rynek sprzedaży narkotyków i wplątani w jego tryby ludzie: bezwzględni handlarze i niepotrafiący zerwać z nałogiem uzależnieni. W tle ich poczynań drobiazgowo, wiarygodnie zarysowana panorama miasta: bezpretensjonalne bale, zabawy i pijatyki oraz ludzkie dramaty. Na pierwszym planie redaktor działu miejskiego i korespondent sądowy lokalnego dziennika, który opisuje codzienne życie w jego rozmaitych przejawach. Fabuła oparta w znacznej mierze na autentycznych wydarzeniach. Książka została wyróżniona w konkursie literackim „Poznań – miasto to powieść”.


Źródło:

Więcej o powieści:


Wydawca: Wydawnictwo Miejskie Posnania
ISBN: 978-83-7768-151-0
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 300


piątek, 5 maja 2017

„Czas Herkulesów”



Marcin Wroński „Czas Herkulesów”


Chełm, koniec lat trzydziestych XX wieku. Prowincjonalne miasto – zmienione w największy plac budowy ówczesnej Polski – staje się areną zbrodni. Marcin Wroński, zdobywca Nagrody Wielkiego Kalibru, tworzy wspaniały i porywający obraz wielokulturowego Chełma u progu rozwoju. Miłośnicy II Rzeczpospolitej i kryminałów retro będą wniebowzięci.

Nie każdy awans cieszy. Jako oficer inspekcyjny komisarz Maciejewski czuje się niczym carski rewizor i grzęźnie w papierkowej robocie. Gdy w czasie jego kontroli w Chełmie dochodzi do zabójstwa młodego zapaśnika, komisarz angażuje się w sprawę. Okazuje się bowiem, że w wielokulturowym, gwałtownie rozwijającym się mieście osiadło kilku dawnych zawodników, którzy kiedyś w oczach małego Zygi równi byli Herkulesowi. Maciejewski musi oddzielić dawne sympatie od faktów.




Czas Herkulesów to dziewiąta powieść z cyklu kryminałów retro o Zygmuncie Maciejewskim. 
Inna niż poprzednie, lecz wciąż z tym samym klimatem noir.

Źródło:


Recenzja powieści:

Wydawca: Grupa Wydawnicza Foksal
ISBN: 978-83-280-4343-5
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 320


piątek, 20 stycznia 2017

„Samochodowa banda Kłaka”



Ludwik M. Kurnatowski „Samochodowa banda Kłaka”


Piastujący eksponowane stanowisko w przedwojennym warszawskim Urzędzie Śledczym nadkomisarz Ludwik M. Kurnatowski był niezwykle barwną postacią. W jego życiorysie można znaleźć wiele niewyjaśnionych do końca epizodów. Oskarżany był m.in. o przyjmowanie łapówek, lecz nic mu w tej sprawie nie zdołano udowodnić. Kurnatowski po pobycie za granicą wrócił do kraju, gdzie zajął się spisywaniem wspomnień z czasów swej policyjnej kariery. Pamiętniki jednak nie ukazały się w druku. Natomiast wydane zostało kilkanaście opowiadań jego autorstwa, które co pewien czas wznawiane są w serii Kryminały przedwojennej Warszawy.

W tomie „Samochodowa banda Kłaka” zamieszczono pięć opowieści nadkomisarza Kurnatowskiego. „Od 1908 do dzisiaj” to sensacyjna historia poświęcona krwawym napadom na dwory, karczmy i bogatych kupców dokonywanym przez bandę słynnego przed wojną bandyty Hipolita Rittera, znanego opinii publicznej jako „Hipek Wariat”. Dobrze uzbrojona i zorganizowana, banda, przemieszczała się niemal po całym kraju mordując, gwałcąc i brutalnie torturując swe ofiary. Dzięki solidnej pracy wywiadowczej udało się wreszcie policji uchwycić nić, która doprowadziła do mieszkania herszta szajki. Rozbicie grupy nie było jednak sprawą prostą. Kiedy już wydawało się, że ludność może odetchnąć z ulgą a problem został rozwiązany, na horyzoncie pojawił się kolejny bandyta, zwany „Jundasem.”



Tadeusz Starostecki „Krwawy reporter” - 37 tom serii Kryminały przedwojennej Warszawy


W opowiadaniu zatytułowanym „Banda Rybaka vel Pietrzaka” znajdziemy natomiast „miniprzewodnik” po najbardziej niebezpiecznych i podejrzanych warszawskich spelunkach. Dowiemy się z niego m.in., że na Pradze, na rogu ulicy Brukowej i Targowej znajdowała się knajpa „szczególnie umiłowana przez najrozmaitszych obwiesiów i ich godne kochanki ze względu na wielce wygodny rozkład, pozwalający na łatwe wymknięcie się z rąk natrętnej, a ciekawej policji.” Kurnatowski wspomina swoje kłopoty z rozpracowaniem band grasujących na terenie całego kraju. Opisuje także perypetie związane odnalezieniem dziewczynki uprowadzonej przez wędrujących Cyganów. W tym celu wysyła nawet swojego podkomendnego, aspiranta Bachracha za południową granicę, do Rumunii. Nadkomisarz tropiąc przestępców gościł w podrzędnych lokalach i złodziejskich melinach. Pisząc swe opowiadania położył duży nacisk na wierne oddanie klimatu dawnej Warszawy.

Ludwik M. Kurnatowski zdradza tajniki swej detektywistycznej profesji. Mamy możliwość obserwowania przesłuchań oraz poznania  kilku sztuczek, jakie wykorzystywał w celu wydobycia prawdy od podejrzanych osobników. Dużo miejsca poświęcił także na przedstawienie pracy wywiadowczej, współpracy z konfidentami oraz sposobów zbierania informacji o przestępcach. Nie wahał się także przyznać, że nie raz popełniał błędy, które mogły kosztować go życie. Polecam.


Wydawca: CM
Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy
ISBN: 978-83-65499-29-5
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 174


niedziela, 8 stycznia 2017

„Upiór podziemi”



Antoni Hram „Upiór podziemi”


Warszawa, lata trzydzieste ubiegłego wieku. Redakcja jednej ze stołecznych gazet zamierza opublikować tajne dokumenty pochodzące z radzieckiej placówki dyplomatycznej. Nic dziwnego, że wkrótce  pojawiają się osoby, które gotowe są zrobić wszystko aby nie dopuścić do wydrukowania sensacyjnych materiałów. Grupka tajemniczych osobników porywa doświadczonego redaktora naczelnego pisma - Stanisława Rulskiego, w dramatycznych okolicznościach zostaje uprowadzony pewien taksówkarz. Zastępca Rulskiego Andrzej Kierzwa z pomocą sprytnego detektywa Wilczka podejmuje próbę odnalezienia i uwolnienia swojego przełożonego.

Niespodziewanie akcja powieści przenosi się do podwarszawskiej miejscowości Mikuczewo. Tam w malowniczo położonym dworku Andrzej wraz ze swą narzeczoną zamierza spędzić wakacje. Niestety splot niespodziewanych okoliczności sprawia, że Kierzwa musi zmienić swe plany. Do Mikuczewa udaje się jego ukochana, a on sam postanawia dołączyć do niej kiedy uda mu się rozwikłać zagadkę porwania Rulskiego. Młodzi ludzie nie zdają sobie jeszcze sprawy, że te wakacje pozostaną na bardzo długo w ich pamięci, a zapowiadający się na beztroską sielankę pobyt na wsi zamieni się w zwieńczoną niespodziewanym finałem dramatyczną przygodę.



Antoni Starzewski „Męty” – kolejny tom Kryminałów przedwojennej Warszawy


Zaryzykowałbym twierdzenie, że książka Antoniego Hrama to udane połączenie kryminału z powieścią przygodową. Lato, wiejski dworek, charakterystyczny słoneczny wakacyjny klimat i przysłaniające go, powoli nadciągające czarne chmury… Zapewne nie tylko mnie w trakcie lektury książki nieodparcie nasuwały się skojarzenia z dziełami Kornela Makuszyńskiego: wydaną rok później powieścią „Złamany miecz” oraz z „Szatanem z siódmej klasy” i „Listem z tamtego świata”. Nie sposób również nie zauważyć inspiracji autora dość znaną swego czasu powieścią Antoniego Marczyńskiego „Czarci Jar”[1]. I tu, i tam bohaterem jest dziennikarz, pojawiają się ruiny a w nich tajemniczy upiór, jesteśmy też świadkami pełnej przeszkód miłości dwojga bohaterów.

Nie wiele wiadomo o ukrywającym się pod pseudonimem Antoni Hram autorze książki. W wydanym przed wojną III tomie „Słownika pseudonimów i kryptonimów pisarzy polskich oraz Polski dotyczących” obok tego pseudonimu widnieje nazwisko Antoni Greipel. Autor ów ma na koncie jeszcze co najmniej trzy powieści sensacyjne publikowane na łamach prasy w latach 30-tych ubiegłego wieku. Akcja jednej z nich rozgrywa się na ziemiach polskich, pozostałych zaś za oceanem. Sądząc jednak po fragmentach, do których udało mi się dotrzeć „Upiór podziemi” jest najciekawszą pozycją w dorobku tego pisarza. Polecam.


Wydawca: CM
Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy
ISBN: 978-83-65499-21-9
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 204


środa, 14 grudnia 2016



Grzegorz Piórkowski „W rytmach charlestona”


W przedwojennej Warszawie nie brakuje niebezpiecznych zdarzeń, tajemnych zagadek i podejrzanych osobników. W tych okolicznościach grupa czterech gimnazjalistek wpada na pewien trop. Dziewczęta przypuszczają, że Zula Pogorzelska – znana aktorka, śpiewaczka i tancerka scen warszawskich – padnie ofiarą porwania. Przyjaciółki postanawiają wyruszyć na ratunek cenionej artystce. Między przedwojennymi uliczkami, kawiarniami i barami rozgrywa się pełna tajemnic i pułapek pogoń za domniemanym porywaczem…


Źródło:

Wydawnictwo Novae Res na Facebooku:

Recenzja książki:


Wydawca: Novae Res
ISBN: 978-83-8083-340-1
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 148


niedziela, 13 listopada 2016

Regionalia świętokrzyskie (cz. 24)



Wojtek Mazan Szmul Muszkies – fotograf profesjonalny
Portret ostrowczan lat 30. XX wieku wykonany w zakładzie fotograficznym „Rembrandt”


Wielokrotnie miałem do czynienia ze starymi zdjęciami, na których widniała pieczątka zakładu fotograficznego „Rembrandt”. Jednak nie wiedziałem, kim był człowiek, który wykonał te zdjęcia. Wyglądało na to, że nikt tego nie wie. Ponad rok temu natknąłem się na ślad fotografa. W styczniu 2015 roku w Internecie pojawiło się zdjęcie z wyzwolenia Auschwitz, które chyba każdy zna: dzieci w obozowych pasiakach za drutami kolczastymi. Tym razem zdjęcie to prezentowane było wraz z identyfikacją sfotografowanych osób. W grupie dzieci są trzy dziewczynki pochodzące z Ostrowca. Jedną z nich jest Ruth Webber z domu Muszkies.




Niedługo potem, po dodatkowych poszukiwaniach i odkryciach, wszystko stało się jasne: ostrowieckim „Rembrandtem” był Szmul Muszkies. Dzięki kontaktom z jego rodziną w Ameryce, zrekonstruowałem historię jego życia. Zebrałem ponad sto pięćdziesiąt zdjęć wykonanych przez Muszkiesa. W miarę pozyskiwania kolejnych fotografii uświadomiłem sobie, że stanowią one rodzaj zbiorowego portretu ostrowczan sprzed wojny, Polaków z lat 30. XX wieku, żyjących w niewielkim, ale prężnie rozwijającym się mieście. Ten portret jest dziś jednak niepełny, brakuje w nim ostrowieckich Żydów, których reprezentantem był ów Szmul Muszkies. (od autora)




O autorze: Wojtek Mazan (ur. 1981), absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Fotograf, archiwista-pasjonat, aktywista. Mieszka i pracuje w Ostrowcu Świętokrzyskim. Założyciel i lider Stowarzyszenia Kulturotwórczego Nie z tej Bajki, w ramach którego realizuje projekty artystyczne łączące fotografię i historię lokalną. Autor wystaw: „Pozdrowienia z Ostrowca” (wrzesień 2013), „Kolonia Robotnicza w Ostrowcu Św. – historia mówiona” (maj 2014), „Amo, amare” (kwiecień 2015). Współpracuje z Krytyką Polityczną.


Źródło:

Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z tej Bajki na Facebooku:


Wydawca: Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z tej Bajki
ISBN: 978-83-930793-1-5
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 276



wtorek, 9 sierpnia 2016

„Puama E”



Adam Nasielski „Puama E”


„Puama E” jest trzydziestą pozycją w serii Kryminały przedwojennej Warszawy. Ukazało się w niej już siedem tomów, których bohaterem jest inspektor warszawskiego urzędu śledczego Bernard Żbik.[1] Po raz pierwszy książka Adama Nasielskiego została wydana w 1936 r. i podobnie jak większość utworów tego autora nie była dotychczas wznawiana.

Tym razem opromieniony sławą pogromcy najbardziej niebezpiecznych przestępców as stołecznej policji udaje się do Zakopanego z zamiarem beztroskiego i przyjemnego spędzenia urlopu. Genialny detektyw zamierza jeździć na nartach, flirtować z pięknymi kobietami, chodzić do kina i bawić się na dancingach. Niestety, jak możemy się łatwo domyślić, wkrótce po przybyciu do zimowej stolicy Polski wydarzy się coś co przekreśli zimowe plany inspektora i sprawi, że znów będzie musiał wytężać szare komórki, rozwiązując kolejną pasjonującą kryminalną zagadkę.

Puama E to niezwykle niebezpieczna trucizna. Wystarczy jej odrobina aby doprowadzić człowieka do nieuleczalnego obłędu. Nie trudno sobie wyobrazić, co mogłoby się wydarzyć jeśli dostałaby się w ręce przestępcy lub szaleńca. Butla z tą właśnie substancją została skradziona z laboratorium analitycznego doktora Wermińskiego. Tak się nieszczęśliwie dla Żbika składa, że owo laboratorium mieści się właśnie w Zakopanem.



Kolejny tom Kryminałów przedwojennej Warszawy 
Walery Przyborowski „Szkielet na Lesznie”


Na listowną prośbę samego prezesa rady ministrów inspektor przerywa urlop i przystępuje do działania. Musi jak najszybciej odnaleźć sprawcę kradzieży. Należy za wszelką cenę zapobiec tragedii, nie można pozwolić aby złodziej, ktokolwiek nim jest, wykorzystał zawartość butli. Sprawa jest nie tylko niezwykle trudna, lecz także bardzo nietypowa. Rutynowany inspektor nie miał okazji prowadzić podobnej w dotychczasowej karierze. Brak jakiegokolwiek punktu zaczepienia powoduje, iż Żbik zaczyna zdawać sobie sprawę z beznadziejności sytuacji. Nie byłby jednak sobą gdyby poddał się bez walki. Wpatrzone w niego oczy podwładnych, którzy przybyli aż z Warszawy oraz nowych współpracowników wyrażają stuprocentową pewność, że znakomity detektyw i tym razem zakończy sukcesem kolejną „wielką grę”.

Czytelnicy dla których nie będzie to pierwsze spotkanie z Bernardem Żbikiem na pewno zostaną ukontentowani także i tym tomem. Po raz kolejny mamy bowiem okazję obserwować jak sława warszawskiej policji wykorzystuje w praktyce niekonwencjonalne techniki śledcze. Zagadka stojąca przed inspektorem jest również bardzo dobrze skonstruowana. Nasielski podrzucając coraz to nowe tropy i wystawiając na cel kolejnych podejrzanych doprowadza do tego, że do ostatnich stron książki nie jesteśmy pewni kto stoi za włamaniem do kasy ogniotrwałej w laboratorium i kradzieżą trucizny.

Choć akcja powieści rozgrywa się w Zakopanem, trzeba przyznać, że autor poza pierwszymi stronami powieści, nie poświęcił zbyt wiele miejsca na nakreślenie klimatu miasta. Skoncentrował się natomiast na zbudowaniu atmosfery nieustającego zagrożenia jaka otacza bohaterów. Udało mu się to znakomicie. Zimowa pora oraz umiejscowienie akcji w budynkach położonych w odludnych miejscach w lesie dodatkowo potęgują mroczny, niesamowity nastrój. Polecam.


Wydawca: CM
Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy
Podseria: Wielkie gry Bernarda Żbika
ISBN: 978-83-65499-09-7
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 177


czwartek, 28 stycznia 2016

„Moja Warszawka”




Kazimierz Krukowski „Moja Warszawka”


,,Któż nie zna Lopka? Lopek i kropka” – taki refren powtarzała rozbawiona Warszawa lat 20 i 30. XX wieku, mając na myśli doskonałego komika, świetnego aktora i, jak się okazuje, również wspaniałego narratora, Kazimierza Krukowskiego (1901-84). W pamięci miłośników kabaretu i filmu (w tej właśnie kolejności) pozostał „Lopek” jako odtwórca przezabawnych piosenek satyrycznych wyśmiewających otaczającą go rzeczywistość, ale głównie jako doskonały odtwórca skeczów typu „szmonces” – ubrany w mizerne brązowe paletko w czarną kratę i zniszczony melonik na głowie  latami bawił tłumy spragnionych śmiechu ludzi.  Po wojnie, po powrocie z emigracji, wrócił na scenę, ale  zaczął też pisać wspomnienia. I tak, w 1957 roku  Filmowa Agencja Wydawnicza wydała jego Moją Warszawkę z uroczymi rysunkami Eryka Lipińskiego.  Na niewielu ponad 100 stronach Krukowski pozwala tam czytelnikom zanurzyć się w atmosferę Warszawy przedwojennych czasów, poznać klimat tamtych lat, świat teatru, kabaretu i kina. A ma o czym pisać i... potrafi pisać. Z kart Warszawki spoglądają na nas minione gwiazdy: zwiewna Loda Halama z siostrami, przecudna i przedwcześnie zmarła Zula Pogorzelska, charyzmatyczna Ordonka, niepowtarzalny konferansjer i twórca teatrzyku „Qui Pro Quo” Fryderyk Jarossy, świetni aktorzy: Adolf  Dymsza, Ludwik Solski, Michał Znicz i wielu, wielu innych, o których Krukowski opowiada z ogromnym ciepłem i swadą. Warszawka to też nostalgiczna podróż po samej stolicy, po jej kawiarniach, eleganckich restauracjach i... spelunkach. To taka mała, ale jakże ciepła pigułka przedwojennej Warszawy. Po latach przypominamy czytelnikom tę niezwykłą książkę, licząc, że dzięki niej poznają zapominany powoli kawałek historii naszej stolicy. 


Źródło:

Więcej o książce:

Wydawca: Inicjał Andrzej Palacz
ISBN: 978-83-64066-04-7
Rok wydania: 2015
Liczba stron: 137