"Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie"

Dominika Skiba "Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie"

Gardzili mieszczańskim życiem, przesiadywali niczym kloszardzi na nadwiślańskim brzegu, latem wędrowali przez mazurskie pola. Niektórzy trafi li do Paryża pełnego literatów, gdzie szlifowali bruki, inni dotarli na wschodnie krańce Europy, by tam poszukiwać słowiańskich źródeł ojczyzny, jeszcze inni oddali za tę ojczyznę życie w nierównej walce. Józef Dziekoński, Seweryn Filleborn, Seweryn Sierpiński, Włodzimierz Wolski, Roman Zmorski – ta ekscentryczna formacja pojawiła się w międzypowstaniowej Warszawie i zawładnęła wyobraźnią dziewiętnastowiecznych – niestety, na krótko. Kim zatem byli?

Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie to książka dla poszukujących odpowiedzi na to i wiele innych pytań dotyczących pierwszej polskiej bohemy, która pod maską błazna-konspiratora poszukiwała drogi ku wolności. Warto tych poetów-wagabundów poznać. Polski romantyzm nie miał jednego oblicza.

Dominika Skiba (1987) – studiowała wrocławską polonistykę dziewięć lat. W tym czasie napisała pod kierunkiem prof. dra hab. Mariana Ursela pracę magisterską zatytułowaną Bohema paryska w XIX wieku. Rozważania nad istotą zjawiska oraz obroniony z wyróżnieniem doktorat Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie, który był punktem wyjścia do niniejszej książki. Zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową „Noce romantyków. Literatura – Kultura – Obyczaj”. Publikowała na łamach „Literatury Ludowej”, „Kultury i Historii” oraz „Prac Literackich”.

Źródło:

https://wydawnictwo.ossolineum.pl/products/40

Więcej o książce:

http://news.o.pl/2017/03/08/dominika-skiba-cyganeria-artystyczna-ossolineum/#/

Wydawca: Ossolineum

Seria wydawnicza: Na Jeden Temat

ISBN: 978-83-65588-10-4

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 292

„Szkielet w domu”

Walery Przyborowski „Szkielet w domu”

Emerytowany naczelnik policji przenosi się z Warszawy do nowo nabytego majątku we wsi Grabówka niedaleko Kielc. Towarzyszy mu jego wierny współpracownik Ansgary. Dwór i jego okolica są mocno zaniedbane. Przed rozpoczęciem remontu Ansgary postanawia sprawdzić wszystkie pokoje, a zwłaszcza jeden z nich, zwany pokojem ducha. W okolicy od lat krążą plotki o tym, że jest on nawiedzony. Okazuje się, że w tej historii tkwi ziarno prawdy – Ansgary znajduje ukryty pod podłogą szkielet młodej kobiety, spoczywający w ziemi od kilkudziesięciu lat. Zawiadamia natychmiast swojego pana. Podczas oględzin miejsca zbrodni mężczyźni odkrywają, że ktoś ich obserwuje, w ogrodzie znajdują ślady damskich butów, ale nikogo nie udaje im się schwytać. Naczelnik postanawia wyjaśnić sprawę. Już następnego ranka wszystko się komplikuje – szkielet znika, a jedynym tropem znów są ślady damskich trzewików, tym razem aż dwóch par…

Źródło:

http://www.ltw.com.pl/presta/glowna/533-szkielet-w-domu.html?search_query=przyborowski&results=6

Wydawnictwo LTW na Facebooku:

https://www.facebook.com/wydawnictwo.ltw

Wydawca: LTW

ISBN: 978-83-7565-490-5

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 186

"Kameduli w Warszawie”

Karol Guttmejer, Anna Sylwia Czyż (red. naukowa)

"Kameduli w Warszawie. 375 lat fundacji eremu na Bielanach"

W 1641 roku Sejm Rzeczypospolitej potwierdził wcześniejszy przywilej króla Władysława IV na fundację eremu kamedułów na Górze Polkowej pod Warszawą, dziś na Bielanach. Zakon kamedułów to zgromadzenie o najsurowszej – obok kartuzów – regule, nakazującej odosobnienie z dala od siedlisk ludzkich, za murem klauzuli, z wykluczeniem kontaktu z życiem zewnętrznym i mocno ograniczoną komunikacją między zakonnikami. W Polsce epoki baroku powstało tylko 7 fundacji dla tego zakonu (jedna była nieudana i szybko została zamknięta), ale prawie wszystkie wyróżniały się od kamedulskich eremów w Europie skalą i wysoką wartością artystyczną kościołów. To zasługa polskich fundatorów, arystokracji i królów.

Erem pokamedulski na warszawskich Bielanach, to jeden z najciekawszych zabytków w stolicy. Stoją w nim oryginalne domki zakonników wzniesione jeszcze przed szwedzkim potopem i zachowane w mało przekształconej formie do dziś – w przeciwieństwie do innych warszawskich zabytków z epoki Wazów, zniszczonych w czasie wspomnianego potopu, czy podczas drugiej wojny światowej. Natomiast tamtejszy kościół należy do najwybitniejszych przykładów barokowej architektury sakralnej w Polsce. I to ten zespół zabytków jest przedmiotem konferencji organizowanej przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków we współpracy z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Źródło:

http://zabytki.um.warszawa.pl/content/konferencja-kameduli-w-warszawie-375-lat-fundacji-eremu-na-bielanach

 Kameduli pełni tajemnic. Konferencja naukowa pomogła odkryć niektóre z nich:

http://archwwa.pl/aktualnosci/kameduli-pelni-tajemnic-konferencja-naukowa-pomogla-odkryc-niektore-z-nich/

"Kameduli w Warszawie. 375 lat fundacji eremu na Bielanach"

Fotorelacja z konferencji

http://zabytki.um.warszawa.pl/content/kameduli-w-warszawie-375-lat-fundacji-eremu-na-bielanach

Wydawca: Miasto Stołeczne Warszawa

ISBN: 978-83-63269-30-2

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 622

„Szkielet na Lesznie”

Walery Przyborowski „Szkielet na Lesznie”

Szkielet na Lesznie jest powieścią kryminalną, której akcja rozgrywa się w Warszawie w roku 1860. Pewnego dnia miasto obiega wstrząsająca wiadomość. W jednym z dworków przy ulicy Leszno (w dzielnicy Wola), przeznaczonym do rozbiórki, znaleziono ukryty przed laty pod posadzką ludzki szkielet. Rozpoczyna się śledztwo, a informacje o jego przebiegu przekazywane są na bieżąco w dziennikach i stanowią główny temat towarzyskich rozmów. Sprawą niezmiernie zainteresowany jest niejaki Heliglas, emerytowany artysta, który przebywa akurat w Warszawie. Wraz z reporterem Goldsingiem i młodym lekarzem, Władysławem Żubrem, wyrusza do dworku, by obejrzeć znalezisko. Żubr zauważa, że widok szkieletu wywołuje ogromne emocje u śpiewaka. Dlaczego Heliglasowi tak bardzo zależało na odwiedzeniu dworku? Wiele wskazuje na to, że mogło coś go łączyć z ofiarą. Żubr postanawia przeprowadzić własne śledztwo. Czy można jednak po wielu latach od popełnionej zbrodni odnaleźć przestępcę? Jak zmieni się los zmagającego się z nędzą lekarza? Żubr nawet nie podejrzewa, jak bliska okaże się mu sprawa szkieletu na Lesznie…

Źródło:

http://www.ltw.com.pl/presta/glowna/513-szkielet-na-lesznie.html?search_query=przyborowski&results=6

Wydawnictwo LTW na Facebooku:

https://www.facebook.com/wydawnictwo.ltw

Wydawca: LTW

ISBN: 978-83-7565-479-0

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 134

„Zaułki”

Anna Kłodzińska „Zaułki”

Warszawa, pierwsza połowa lat 60-tych. Tajemnicza szajka złodziei dokonuje kilku włamań do mieszkań należących do dobrze sytuowanych osób. Przestępcy bardzo dokładnie przygotowują się do skoków. Mimo podjęcia działań operacyjnych, funkcjonariuszom milicji nie udaje się natrafić na nawet najmniejszy ślad, który mógłby doprowadzić ich do rozbicia bandy. Kapitan Szczęsny wraz z kolegami w niebieskich mundurach błyskawicznie dochodzi do wniosku, że nie są to przypadkowi rabusie. Mimo szeroko zakrojonej akcji, przetrząsaniu stołecznych bazarów i złodziejskich melin, koledzy Szczęsnego nie są wstanie odnaleźć ani jednego przedmiotu pochodzącego z okradzionych mieszkań. Świadczy to o tym, że na czele szajki stoi niezwykle ostrożny, przebiegły i niebezpieczny osobnik. Jedynym punktem zaczepienia, mogącym rzucić cień nadziei na rozwiązanie tej niezwykle trudnej zagadki, jest tajemnicza, piękna dziewczyna, która jak podejrzewa Szczęsny, pełni w bandzie rolę wabika. Niestety, uwiedzeni przez nią mężczyźni nie znają jej prawdziwych personaliów ani adresu…

Anna Kłodzińska „Błękitne okulary” - 9 tom serii „Najlepsze kryminały PRL” 

Tradycyjnie już, każda powieść Kłodzińskiej przynosi kolejną dawkę informacji o nieistniejących już miejscach na mapie powojennej Warszawy. Tak jest oczywiście i tym razem. Akcja powieści koncentruje się bowiem w kilku popularnych wówczas lokalach gastronomicznych. W związku z prowadzonym śledztwem kapitan Szczęsny opuszcza na kilka chwil stolicę i udaje się do Zakopanego. Oprócz niezawodnego blondwłosego kapitana na kartach książki pojawia się kliku milicjantów znanych z wcześniejszych kryminałów pisarki, z naczelnikiem wydziału - majorem Daniłowiczem na czele. Młodsi bohaterowie powieści przypominają natomiast nieco postacie z wydanej na początku lat 80-tych, książki Kłodzińskiej „Dzieci milionerów”. Autorka stara się przedstawić dylematy targające młodzieżą, która zeszła na drogę, z której powrót do zdrowego, socjalistycznego społeczeństwa jest bardzo trudny a często nawet niemożliwy.

Stopień skomplikowania intrygi kryminalnej w niniejszej powieści nie odbiega od innych książek tej autorki. Warto jednak podkreślić stworzony przez Kłodzińską klimat oraz atmosferę narastającego zagrożenia otaczającą bohaterów. Powieść „Zaułki” długo czekała na swą książkową premierę. Po raz pierwszy ukazała się bowiem w 1964 r. na łamach „Ilustrowanego Kuriera Polskiego”. Takie utwory miłośnicy kryminałów milicyjnych nazywają „gazetowcami”. Mimo to powieść została dopracowana przez autorkę i bez wątpienia należy do jej najlepszych dokonań. Polecam.

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-65499-31-8
Rok wydania: 2016

Liczba stron: 203

„Biała wódka, czarny ptak”

Wiesław Weiss „Biała wódka, czarny ptak”

13 grudnia 1981 roku w Warszawie zniknęła bez wieści znana i ceniona pisarka Anna Eckart, obywatelka Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Polskie władze i służby nabrały wody w usta, nikt nic nie wie o losie Eckart. Kilka miesięcy później jej synowa, Polka, przyjeżdża do Warszawy i prosi znajomego dziennikarza – swego byłego kochanka – by przeprowadził prywatne śledztwo. Mężczyzna, niedawno w ramach represji wyrzucony z pracy w gazecie, angażuje się w sprawę, choć wie, że jest inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa. Dość szybko wychodzi na jaw, że Anna Eckart opuściła Warszawę, i dziennikarz rusza w Polskę, do małego miasta w zachodniej części kraju, tam, gdzie w niewiadomym celu wybrała się pisarka. Bohater nie wie jeszcze, w jakie wpakował się kłopoty i że rozwiązania zagadki zaginięcia Anny Eckart powinien szukać w przeszłości – …w czasach II wojny światowej.

---

Biała wódka, czarny ptak to świetny przykład rasowego kryminału, gdzie najnowsza historia miesza się z nieco starszą. Bezbłędnie opisane realia pozwalają się wtopić w zagadkę kryminalną, jakby ta działa się wokół nas. Intryga jest przez to wciągająca i ani się obejrzysz, jak żałujesz, że dobrnąłeś do końca. – Kazik Staszewski

Początkujący dziennikarz, którego odsunęła od pracy cenzura, uwikłany w historię z udziałem gwiazd z NRD: dojrzałej damy literatury i młodej seksbomby. Pierwsze dni stanu wojennego w Warszawie i na wielkopolskiej prowincji, zbrodnia, demony przeszłości, obyczajowe skandale i tajemnice małego miasteczka. Wszystko to w thrillerze Wiesława Weissa, który pozostawia niedosyt i rozbudza apetyt, bo lektura wciąga i chce się czytać dalej. Na szczęście autor zapowiada ciąg dalszy. Oby jak najszybciej. Grzegorz Kalinowski – autor cyklu powieściowego Śmierć frajerom

--- 

Fragment:

Drzwi otworzyły się bezszelestnie. Kobieta, ubrana w granatowy sweter i czarne spodnie, poprawiła fryzurę i obejrzała się za siebie, jakby czegoś szukała. Zapomniała o dopełniających kamuflażu okularach? Miał wrażenie, że na kogoś czeka. Zdziwiła się, że na progu stoi ktoś, kogo się nie spodziewała.  Kiedy jej zimne, nieruchome spojrzenie przeszyło go na wylot, poczuł drżenie kolan. Bał się, że zabraknie mu odwagi i siły, by wykonać zadanie, które przyczajone czekało na niego od dawna. Wiedział, że jeśli teraz się zawaha, wszystko przepadnie. Zrobił krok do przodu i całym ciałem pchnął kobietę do środka.  Nie rozumiała, co się dzieje. Powinna krzyknąć, wezwać pomoc. Tymczasem, zdezorientowana, zrobiła jedynie krok do tyłu. Na jej twarzy malowało się zmęczenie. Bruzdy zmarszczek wydawały się głębsze niż podczas spotkania w aptece. Ale w stalowoszarych oczach nie było strachu.

Źródło:

http://www.gwfoksal.pl/ksiazki/biala-wodka-czarny-ptak.html

Wydawca: Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o.o.

Seria wydawnicza: Mroczna seria

ISBN: 978-83-280-3426-6

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 527

„Jaka śmierć jest cicha”

Anna Kłodzińska „Jaka śmierć jest cicha”

Warszawa, pierwsza połowa lat 60-tych ubiegłego wieku. W tłumie pasażerów na dworcu Warszawa Główna zostaje zastrzelony mężczyzna oczekujący na odjazd pociągu. Wkrótce w identyczny sposób ktoś zabija kolejną osobę. Tym razem zbrodni dokonano na dworcu Warszawa Wileńska. Śledztwo w sprawie morderstw prowadzi etatowy bohater większości powieści kryminalnych Anny Kłodzińskiej – kapitan Szczęsny. Śledczy zastanawiają się, co może łączyć pochodzące z różnych środowisk ofiary zbrodni. Jakiś związek między nimi istnieje na pewno – zostały zastrzelone z tej samej broni. Zabici to legitymujący się bogatą kartoteką przestępczą opryszek zwany Pięknym Lolem oraz kobieta handlująca na Bazarze Różyckiego.

Przed milicjantami rysują się kolejne trudne, pracochłonne dni i nieprzespane noce. Jedną z hipotez jakie zakładają śledczy są porachunki grup przestępczych. Rozpoczyna się penetrowanie podejrzanych środowisk, funkcjonariusze zaglądają do melin, mieszkań i spelunek. Przed obliczem Szczęsnego, który kolejny już raz nie ma szans na wymarzony urlop, przemaszerowują postacie z marginesu społecznego i stołecznego półświatka...

Anna Kłodzińska „Zaułki” - kolejny tom serii „Najlepsze kryminały PRL” 

Lektura każdej powieści Kłodzińskiej umożliwia wyłowienie wielu spostrzeżeń i smaczków związanych z czasami PRL-u. Nie inaczej jest i tym razem. Autorka przedstawia m.in. sceny związane z życiem zawodowym pracowników służby zdrowia. Rozwiązanie zagadki kryminalnej nie wymaga nadzwyczajnego wysiłku. Nie brakuje natomiast w powieści ciekawostek związanych z pracą śledczą.  Kłodzińska wysyła kapitana Szczęsnego do Zakładu Kryminalistyki, gdzie funkcjonariusz zatrudniony w dziale ekspertyz broni prezentuje mu nowinki związane ze swoim warsztatem pracy.

Autorka nadała dwóm milicjantom występującym na kartach książki nazwiska swoich kolegów po piórze. Ciekaw jestem, czy był to przypadek, czy też zabieg zamierzony. I tak w powieści pojawiają się podporucznik Kostecki oraz milicyjny fotografik - Minkowski. Tadeusz Kostecki zasłynął jako jeden z bardziej znanych autorów polskich powieści kryminalnych i sensacyjnych lat powojennych. Jego utwory sprzed 1951 r. zostały objęte cenzurą i usunięte z bibliotek. Sylwetka Aleksandra Minkowskiego, twórcy wielu popularnych powieści dla młodzieży nie wymaga chyba przedstawienia. Powieść Anny Kłodzińskiej ukazała się po raz pierwszy w 1962 r. na łamach „Ilustrowanego Kuriera Polskiego”. Polecam.

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-65499-30-1
Rok wydania: 2016

Liczba stron: 191

„Warszawska społeczność żydowska w okresie stanisławowskim 1764-1795”

Paweł Fijałkowski „Warszawska społeczność żydowska 

w okresie stanisławowskim 1764-1795”

Rozwój w dobie wielkich zmian

Książka jest opowieścią o najdawniejszych dziejach Żydów w Warszawie, przedstawionych na szerszym tle historii wyznawców judaizmu na Mazowszu. Autor postawił sobie za cel ukazanie ważnych problemów z dziejów warszawskiej społeczności żydowskiej w czasach króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W związku z tym szczególnie wiele uwagi poświęcił napływowi wyznawców judaizmu do Warszawy oraz otaczających ją przedmieść, rozwojowi liczebnemu tworzonej przez nich społeczności, jej roli w życiu gospodarczym stołecznego zespołu miejskiego i skomplikowanym relacjom z chrześcijańskim otoczeniem. Autor starał się również ukazać przemiany wewnętrzne zachodzące w społeczności żydowskiej, jej zróżnicowanie ekonomiczne i społeczne, religijne i obyczajowe. Za bardzo ważne uznał przedstawienie problemów bytowych doskwierających starozakonnym mieszkańcom stolicy.

Książka ukazuje skomplikowany proces formowania się warszawskiego skupiska żydowskiego, rozrastającego się intensywnie w drugiej połowie XVIII w. dzięki napływowi osadników z różnych rejonów Rzeczypospolitej oraz z zagranicy. Integrowali się oni w konfrontacji z ograniczeniami prawnymi obowiązującymi w Warszawie i ważnymi przemianami ustrojowymi zachodzącymi w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Autor przedstawił warszawską społeczność żydowską jako jeden ze składników zróżnicowanego etnicznie i wyznaniowo stołecznego organizmu miejskiego, przede wszystkim w zestawieniu ze społecznościami chrześcijan niekatolików. Mieszkający w Warszawie Żydzi byli bowiem zarówno u schyłku I Rzeczypospolitej, jak i w późniejszym okresie ważnym składnikiem charakterystycznej dla tego miasta, pogłębiającej się z biegiem czasu etnicznej oraz konfesyjnej różnorodności. Swą intensywnością wyróżniała ona Warszawę spośród większości miast, a jednocześnie odgrywała niezwykle ważną rolę w jej życiu. Była naturalnym stanem europejskiej stolicy, sprzyjającym jej rozwojowi.

Książkę można kupić w Księgarni na Tłomackiem oraz na sforim.pl.

Źródło:

http://www.jhi.pl/publikacje/151

Rozmowa z autorem, dr. Pawłem Fijałkowskim:

http://www.jhi.pl/en/blog/2017-01-16-warszawska-spolecznosc-zydowska-w-okresie-stanislawowskim-1764-1795

Wydawca: Żydowski Instytut Historyczny

ISBN: 978-83-65254-33-7

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 529

„Samochodowa banda Kłaka”

Ludwik M. Kurnatowski „Samochodowa banda Kłaka”

Piastujący eksponowane stanowisko w przedwojennym warszawskim Urzędzie Śledczym nadkomisarz Ludwik M. Kurnatowski był niezwykle barwną postacią. W jego życiorysie można znaleźć wiele niewyjaśnionych do końca epizodów. Oskarżany był m.in. o przyjmowanie łapówek, lecz nic mu w tej sprawie nie zdołano udowodnić. Kurnatowski po pobycie za granicą wrócił do kraju, gdzie zajął się spisywaniem wspomnień z czasów swej policyjnej kariery. Pamiętniki jednak nie ukazały się w druku. Natomiast wydane zostało kilkanaście opowiadań jego autorstwa, które co pewien czas wznawiane są w serii Kryminały przedwojennej Warszawy.

W tomie „Samochodowa banda Kłaka” zamieszczono pięć opowieści nadkomisarza Kurnatowskiego. „Od 1908 do dzisiaj” to sensacyjna historia poświęcona krwawym napadom na dwory, karczmy i bogatych kupców dokonywanym przez bandę słynnego przed wojną bandyty Hipolita Rittera, znanego opinii publicznej jako „Hipek Wariat”. Dobrze uzbrojona i zorganizowana, banda, przemieszczała się niemal po całym kraju mordując, gwałcąc i brutalnie torturując swe ofiary. Dzięki solidnej pracy wywiadowczej udało się wreszcie policji uchwycić nić, która doprowadziła do mieszkania herszta szajki. Rozbicie grupy nie było jednak sprawą prostą. Kiedy już wydawało się, że ludność może odetchnąć z ulgą a problem został rozwiązany, na horyzoncie pojawił się kolejny bandyta, zwany „Jundasem.”

Tadeusz Starostecki „Krwawy reporter” - 37 tom serii Kryminały przedwojennej Warszawy

W opowiadaniu zatytułowanym „Banda Rybaka vel Pietrzaka” znajdziemy natomiast „miniprzewodnik” po najbardziej niebezpiecznych i podejrzanych warszawskich spelunkach. Dowiemy się z niego m.in., że na Pradze, na rogu ulicy Brukowej i Targowej znajdowała się knajpa „szczególnie umiłowana przez najrozmaitszych obwiesiów i ich godne kochanki ze względu na wielce wygodny rozkład, pozwalający na łatwe wymknięcie się z rąk natrętnej, a ciekawej policji.” Kurnatowski wspomina swoje kłopoty z rozpracowaniem band grasujących na terenie całego kraju. Opisuje także perypetie związane odnalezieniem dziewczynki uprowadzonej przez wędrujących Cyganów. W tym celu wysyła nawet swojego podkomendnego, aspiranta Bachracha za południową granicę, do Rumunii. Nadkomisarz tropiąc przestępców gościł w podrzędnych lokalach i złodziejskich melinach. Pisząc swe opowiadania położył duży nacisk na wierne oddanie klimatu dawnej Warszawy.

Ludwik M. Kurnatowski zdradza tajniki swej detektywistycznej profesji. Mamy możliwość obserwowania przesłuchań oraz poznania  kilku sztuczek, jakie wykorzystywał w celu wydobycia prawdy od podejrzanych osobników. Dużo miejsca poświęcił także na przedstawienie pracy wywiadowczej, współpracy z konfidentami oraz sposobów zbierania informacji o przestępcach. Nie wahał się także przyznać, że nie raz popełniał błędy, które mogły kosztować go życie. Polecam.

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-65499-29-5

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 174

„Męty”

Antoni Starzewski „Męty”

Opowiadana kryminalne ze znalezionych rękopisów

Antoni Starzewski był oficerem policji tropiących przestępców na ulicach Warszawy w pierwszych latach ubiegłego wieku. Swe wspomnienia postanowił przelać na papier, czego owocem jest tom zawierający aż dziewięć opowiadań kryminalnych. Ich bohaterami są postacie reprezentujące różne środowiska: chłopi, handlarze, aktorzy, oszuści, złodzieje różnych specjalności oraz osoby z marginesu społecznego. Zaledwie w jednej z historii, której zresztą akcja rozgrywa się poza ziemiami polskimi, w Wiedniu, pojawiają się postacie z kręgów arystokratycznych. W opowiadaniu „Racja staniu” Starzewski wykorzystując swe policyjne doświadczenie ratuje bowiem z niebywałej opresji księżniczkę z pewnego maleńkiego państewka. Jest to jedna z dwóch najbardziej rozbudowanych a zarazem najciekawszych historii opisanych przez rutynowanego policjanta. W opowiadaniu tym znajdziemy dewizę jaką kierował się w pracy śledczej warszawski funkcjonariusz, który przyznaje, że daleko mu do Sherlocka Holmesa, a dobrymi wynikami może się pochwalić dzięki żmudnej, mozolnej pracy.

Na wyróżnienie zasługuje także dość obszerne opowiadanie „Pierwszy zamach na mnie”. Tu Starzewski prowadzi śledztwo w sprawie kradzieży bielizny. Tym pospolitym w tamtych czasach przestępstwem, jakim trudnili się tzw. „pajęczarze” zajął się ze względu na fakt, że pokrzywdzoną była uboga praczka mająca na utrzymaniu kilkoro dzieci. W opowiadaniu tym autor niezwykle barwnie przedstawił życie warszawskiego półświatka, ujawnił w nim też nieco ciekawostek ze swojego policyjnego warsztatu pracy.

Ludwik M. Kurnatowski „Samochodowa banda Kłaka”

 – kolejny tom Kryminałów przedwojennej Warszawy

W trakcie lektury wszystkich opowiadań zaskoczyło mnie znakomite jak na policjanta operowanie słowem, dramaturgia, plastyczne opisy i dobre dialogi. W pewnym momencie nabrałem podejrzeń, że może Starzewski opowiedział swe przygody któremuś z zaprzyjaźnionych dziennikarzy, a ten spisał jego relacje. W każdym z opowiadań możemy odnaleźć rozmaite detale z biografii autora a także szereg informacji o jego stosunku do spraw jakimi się zajmował.

Opowiadana kryminalne ze znalezionych rękopisów były opublikowane w 1913. r. Antoni Starzewski w krótkim słowie od autora zamieszczonym na początku książki, wyznaje, że celem jaki skłonił go do wydania niniejszego tomu było przybliżenie społeczeństwu środowiska, w którym zmuszeni są pracować funkcjonariusze policji. Jak słusznie autor przypuszcza, publikacji poruszających tego typu sprawy nie wydawano wówczas zbyt wiele. Starzewski oświadcza, że wszystkie przedstawione w książce historie wydarzyły się naprawdę, zmienił jedynie nazwiska pojawiających się w opowieściach osób oraz nazwy miejscowości. Policjant podkreśla także, że starał się zachować obiektywizm i nie potępia bohaterów swoich opowiadań, a za okoliczności łagodzące ich niecne postępki uznaje m.in. niepomyślny los, głód i nędzę z jaką muszą zmagać się na co dzień. Po „Opowiadaniach kryminalnych” nadkomisarza Ludwika Kurnatowskiego „Męty” są kolejną niezwykle interesującą pozycją wspomnieniową napisaną przez policjanta i wydaną po wielu latach w serii Kryminały przedwojennej Warszawy. Polecam.

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-65499-23-3

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 209

„Upiór podziemi”

Antoni Hram „Upiór podziemi”

Warszawa, lata trzydzieste ubiegłego wieku. Redakcja jednej ze stołecznych gazet zamierza opublikować tajne dokumenty pochodzące z radzieckiej placówki dyplomatycznej. Nic dziwnego, że wkrótce  pojawiają się osoby, które gotowe są zrobić wszystko aby nie dopuścić do wydrukowania sensacyjnych materiałów. Grupka tajemniczych osobników porywa doświadczonego redaktora naczelnego pisma - Stanisława Rulskiego, w dramatycznych okolicznościach zostaje uprowadzony pewien taksówkarz. Zastępca Rulskiego Andrzej Kierzwa z pomocą sprytnego detektywa Wilczka podejmuje próbę odnalezienia i uwolnienia swojego przełożonego.

Niespodziewanie akcja powieści przenosi się do podwarszawskiej miejscowości Mikuczewo. Tam w malowniczo położonym dworku Andrzej wraz ze swą narzeczoną zamierza spędzić wakacje. Niestety splot niespodziewanych okoliczności sprawia, że Kierzwa musi zmienić swe plany. Do Mikuczewa udaje się jego ukochana, a on sam postanawia dołączyć do niej kiedy uda mu się rozwikłać zagadkę porwania Rulskiego. Młodzi ludzie nie zdają sobie jeszcze sprawy, że te wakacje pozostaną na bardzo długo w ich pamięci, a zapowiadający się na beztroską sielankę pobyt na wsi zamieni się w zwieńczoną niespodziewanym finałem dramatyczną przygodę.

Antoni Starzewski „Męty” – kolejny tom Kryminałów przedwojennej Warszawy

Zaryzykowałbym twierdzenie, że książka Antoniego Hrama to udane połączenie kryminału z powieścią przygodową. Lato, wiejski dworek, charakterystyczny słoneczny wakacyjny klimat i przysłaniające go, powoli nadciągające czarne chmury… Zapewne nie tylko mnie w trakcie lektury książki nieodparcie nasuwały się skojarzenia z dziełami Kornela Makuszyńskiego: wydaną rok później powieścią „Złamany miecz” oraz z „Szatanem z siódmej klasy” i „Listem z tamtego świata”. Nie sposób również nie zauważyć inspiracji autora dość znaną swego czasu powieścią Antoniego Marczyńskiego „Czarci Jar”[1]. I tu, i tam bohaterem jest dziennikarz, pojawiają się ruiny a w nich tajemniczy upiór, jesteśmy też świadkami pełnej przeszkód miłości dwojga bohaterów.

Nie wiele wiadomo o ukrywającym się pod pseudonimem Antoni Hram autorze książki. W wydanym przed wojną III tomie „Słownika pseudonimów i kryptonimów pisarzy polskich oraz Polski dotyczących” obok tego pseudonimu widnieje nazwisko Antoni Greipel. Autor ów ma na koncie jeszcze co najmniej trzy powieści sensacyjne publikowane na łamach prasy w latach 30-tych ubiegłego wieku. Akcja jednej z nich rozgrywa się na ziemiach polskich, pozostałych zaś za oceanem. Sądząc jednak po fragmentach, do których udało mi się dotrzeć „Upiór podziemi” jest najciekawszą pozycją w dorobku tego pisarza. Polecam.

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-65499-21-9

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 204

---

[1] Recenzja powieści "Czarci Jar": http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2013/10/czarci-jar-antoni-marczynski-czarci-jar.html

Grzegorz Piórkowski „W rytmach charlestona”

W przedwojennej Warszawie nie brakuje niebezpiecznych zdarzeń, tajemnych zagadek i podejrzanych osobników. W tych okolicznościach grupa czterech gimnazjalistek wpada na pewien trop. Dziewczęta przypuszczają, że Zula Pogorzelska – znana aktorka, śpiewaczka i tancerka scen warszawskich – padnie ofiarą porwania. Przyjaciółki postanawiają wyruszyć na ratunek cenionej artystce. Między przedwojennymi uliczkami, kawiarniami i barami rozgrywa się pełna tajemnic i pułapek pogoń za domniemanym porywaczem…

Źródło:

http://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=w_rytmach_charlestona,druk

Wydawnictwo Novae Res na Facebooku:

https://www.facebook.com/NovaeRes

Recenzja książki:

http://juliawkrainieksiazek.blogspot.com/2016/10/przedpremierowo-recenzja-w-rytmie.html

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8083-340-1

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 148

„Akcje ATN”

Marek Romański, Mirko Borkowicz „Akcje ATN”

W powieści „Akcje ATN” Marek Romański wraz z Mirko Borkowiczem rozwijają wątki zapoczątkowane w znakomitej książce „Szajka Biedronki”. Stąd też wszystkim miłośnikom starych kryminałów sugeruję, aby sięgnęli po te dwa tomy we właściwej kolejności[1].

Warszawa, lata dwudzieste ubiegłego wieku. Zrabowane z domu bankowego Hubryny akcje ATN (Amerykańskiego Trustu Naftowego) nadal nie zostały odnalezione. Słynny detektyw Zachariasz Żaba dwoi się i troi aby wytropić rabusiów i zapisać w swym bogatym życiorysie kolejną zakończoną sukcesem sprawę. Cenne akcje stają się przedmiotem pożądania coraz większej liczby osób. Związek córki bankiera - Marty Hubrynówny i szlachetnego lekarza Jerzego Czarskiego ciągle wystawiany jest na szereg dramatycznych prób. Rozpoczyna się bezpardonowa walka o majątek hrabiego Janusza Płazy-Wierchońskiego. Członkowie szajki „Pijanej Biedronki” oraz jej herszt zwany „Czarnym” także nie pozwalają o sobie zapomnieć. Kiedy tylko któryś z licznych bohaterów znajdzie się w krytycznym położeniu nagle pojawia się przy nim tajemniczy mężczyzna w czarnym płaszczu…

„Szajka Biedronki” oraz „Akcje ATN” to najgrubszy kryminał II RP.

Współpraca Marka Romańskiego z Mirko Borkowiczem (Sławomirem Duninem-Borkowskim) zaowocowała powstaniem jednej z najbarwniejszych polskich powieści kryminalnych przed II wojną światową. Bardziej znany z tej dwójki Romański to autor posiadający w dorobku wiele popularnych kryminałów. Natomiast mający doświadczenie wyniesione z pracy w kilku tytułach prasowych Borkowicz wiedział dobrze co zrobić by czytelnicy z wypiekami na twarzy przeglądali każdą stronę gazety, i nie omieszkali zakupić kolejnego numeru u pana w budce lub młodego gazeciarza, jakich nie brakowało przed wojną na ulicach największych miast [2]. I to pewnie zasługą drugiego z autorów są pojawiające się dość często w powieści i rozpalające wyobraźnię sceny miłosne i erotyczne. Dotąd bowiem choć w utworach Romańskiego, też skądinąd mającego doświadczenie dziennikarskie, pojawiały się sceny miłosne, to jednak bliżej im było raczej do melodramatu niż erotyki.

Książka napisana jest z niebywałym rozmachem i humorem. Pośród Kryminałów przedwojennej Warszawy można znaleźć tylko dwie, które dorównują jej pod tym względem. To „Tajemnice Nalewek” oraz „Sęp” Henryka Nagiela [3]. Niestety, panowie Romański i Borkowicz nie zdecydowali się nigdy na wznowienie współpracy i tym samym wydany po raz pierwszy w 1932 r. dwutomowy, najgrubszy kryminał II RP jest jedyną wspólną pozycją w ich bibliografiach. Polecam.

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-65499-202

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 352

---

[1] Recenzja powieści „Szajka Biedronki”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2016/12/szajka-biedronki.html

[2] O Mirko Borkowiczu: https://pl.wikipedia.org/wiki/S%C5%82awomir_Dunin-Borkowski

[3] Recenzje kryminałów Henryka Nagiela: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Henryk%20Nagiel

„Szajka Biedronki”

Marek Romański, Mirko Borkowicz „Szajka Biedronki”

Warszawa, lata dwudzieste ubiegłego wieku. Do drzwi dyrektora jednego z największych stołecznych banków puka młody mężczyzna – doktor Jerzy Czarski. Prosi finansistę o rękę jego pięknej córki – Marty. Niestety spotyka się z odmową. Bankier bez ogródek tłumaczy zakochanemu młodzieńcowi, że o jego córce, pierwszej partii w Warszawie, marzy wielu utytułowanych i majętnych kandydatów. W rzeczywistości sytuacja finansowa domu bankowego jest krytyczna. Ryzykownymi operacjami finansowymi Hubryna doprowadził go do skraju bankructwa. To nie koniec tragedii jakie doświadczają tę rodzinę. Niebawem bank zostaje okradziony przez bandę „Pijanej Biedronki” dowodzoną przez groźnego bandytę zwanego „Czarnym”. Podczas włamania z bankowych sejfów skradziono przypadkowo cenne papiery wartościowe. Odzyskanie akcji mogłoby pozwolić na spłatę zobowiązań wobec licznej rzeszy osób, które zawierzyły bankowi oszczędności całego życia. Zdruzgotany Hubryna doznaje pomieszania zmysłów, jego żona a matka Marty zapada na ciężką chorobę, dziewczyna musi natomiast strzec się na każdym kroku, na jej cnotę dybie bowiem właściciel pałacu w Płazowie, obleśny arystokrata Janusz Płaza-Wierchoński.

„Akcje ATN” - kontynuacja powieści erotyczno-kryminalnej „Szajka Biedronki”

Na kartach powieści przewija się cała galeria barwnych postaci o niezwykle oryginalnych nazwiskach bądź pseudonimach. Zachariasz Żaba to obdarzony dość wątłą posturą sprytny detektyw, wierny sługa hrabiego Janusza to dwojga imion Jan Kanty Kapeć a właścicielem składu trumien jest nie kto inny jak pan Alojzy Piszczel. Bohaterowie przemieszczając się ulicami dawnej Warszawy odwiedzają najrozmaitsze miejsca, m.in. urząd śledczy, meliny, kawiarnie, pałac, bank, szpital wariatów, mieszkanie tajemniczej wróżki czy szpital wariatów. Akcja ogniskuje się wokół „pojedynku” detektywa Żaby z hersztem „Pijanych Biedronek”. Detektyw za wszelka cenę stara się pokrzyżować plany „Czarnemu”. Nie jest to takie proste. Przestępca okazuje się przebiegłym i nieustępliwym przeciwnikiem.

W książce krzyżuje się kilka wątków miłosnych i kryminalnych. Autorzy wykazali się też pewną dozą odwagi, znajdziemy bowiem  w powieści kilka odważnych jak na tamte czasy scen erotycznych. Zapewne więc nasi przodkowie pochłaniali niektóre fragmenty z wypiekami na twarzach, a panie ze łzami w oczach. Nie brak w niej bowiem również dramatów i miłosnych uniesień. Pułapki, zasadzki, szantaże, bójki, pościgi, napady, porwania, pijackie imprezy, bale, romantyczne schadzki i wyznania, rodzinne tajemnice… W trakcie lektury powieści Marka Romańskiego i Mirko Borkowicza czytelnik nie nudzi się nawet przez chwilę. Powieść „Szajka Biedronki” i jej kontynuacja „Akcje ATN” liczą w sumie niemal 700 stron, jest to więc tak jak napisano na okładce: najgrubszy kryminał II RP.[1] Najgrubszy i jeden z ciekawszych jakie ukazały się w serii Kryminały przedwojennej Warszawy[2]. Polecam.

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-65499-18-9

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 325

---

[1] Recenzja powieści „Akcje ATN” pojawi się wkrótce na stronach Zapomnianej Biblioteki.

[2] Kolejny ranking Kryminałów przedwojennej Warszawy zostanie zamieszczony w Zapomnianej Bibliotece po ukazaniu się czterdziestego tomu serii.

„Warszawa Miłosza”

Marek Zaleski (red.) „Warszawa Miłosza”

Tom Warszawa Miłosza ukazuje powstanie i przemiany mitu miasta w twórczości jednego z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku. Poetę fascynowały miasta, mit Warszawy współistnieje w jego dziełach z mitem Paryża czy z mitem Wilna. „Warszawa była ogromnie ważnym miejscem formacyjnym dla Miłosza” – czytamy we wstępie Marka Zaleskiego i teza ta znajduje tutaj w pełni uzasadnienie. Książka gromadzi fascynujący materiał varsavianistyczny, gdyż poszczególni badacze sami są nierzadko wytrawnymi historykami cywilizacji warszawskiej czy po prostu wybitnymi warszawiakami, wrośniętymi w krajobraz miasta i współtworzącymi jego klimat. Uwzględnione zostały wszystkie aspekty wątku warszawskiego Miłosza, od jego percepcji przestrzeni miejskiej po stosunek do innych kultur (Rosjan, Żydów), są teksty biograficzne i komparatystyczne. Wreszcie książka jest ważnym dziełem historycznoliterackim, którego nie będzie mógł pominąć żaden humanista studiujący dzieje kultury i literatury polskiej XX wieku.

Budowa muru przy bramie getta na ulicy Solnej

Warszawa jest w biografii Miłosza miejscem tyleż ważnym, co odsuwanym w cień, wręcz pomijanym. Zapewne zaważyła tu postawa samego Poety, który wolał eksponować rodzinne Wilno, Kalifornię (z fascynującą przyrodą) czy wybrany na starość Kraków, a nawet niegościnny Paryż. Jego prywatna Warszawa była bowiem miejscem dramatycznym, naznaczonym okupacją, zagładą getta, powstaniem, powojennym chaosem, grozą stalinizmu. Co więcej, gorzkie wspomnienia wyniósł także z przedwojennej Warszawy („warszawki”), choć właśnie tam przeżył spotkania formujące jego myślenie. W stolicy zetknął się przecież z literacką i artystyczną bohemą, z komunizmem, nacjonalizmem (m.in. poetów Sztuki i Narodu), z chrześcijańskim personalizmem, środowiskiem żydowskim czy rosyjską emigracją porewolucyjną. Tu spotkał mistrzów (Iwaszkiewicz!), przyjaciół, adwersarzy i swą pierwszą żonę Janinę; tu przeżywał duchowe oraz artystyczne przełomy (np. zainteresowanie kulturą anglosaską). Znaczącym wydarzeniem była też jego współpraca z nowoczesnymi mediami – radiem i filmem.

Dlatego zbiorowa próba nakreślenia warszawskiego portretu Poety stanowi cenny wkład w miłoszologię, a z drugiej strony jawi się jako ważne wydarzenie w dziejach varsavianistyki. Zyskujemy przecież nowy, często zaskakujący obraz stolicy oglądanej oczami Noblisty, który pielgrzymuje do tego miasta i przed nim ucieka, podziwia je i przeklina, a przede wszystkim buduje poetyckie obrazy, jakich nie znajdziemy w dokumentach ani w opracowaniach historycznych.

Źródło:

http://wydawnictwo.ibl.waw.pl/publikacje/warszawa-milosza?vid=2

Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN

ISBN: 9788361757351

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 393

„Przegrana stawka”

Anna Kłodzińska „Przegrana stawka”

„Przegrana stawka” to kolejny kryminał Anny Kłodzińskiej, którego akcja rozgrywa się na początku lat 60-tych ubiegłego wieku w Warszawie. Jest ciepły październikowy wieczór. Na jednej z głównych ulic miasta pasażerowie miejskiego autobusu z przerażeniem obserwują jak jadący przed nimi taksówkarz traci panowanie nad kierownicą i uderza rozpędzoną zieloną „Warszawą” w stojące na poboczu drzewo. Na miejscu wypadku błyskawicznie pojawiają się funkcjonariusze MO. Niestety kierowca nie żyje. Sekcja zwłok nie wykazuje aby ofiara przed śmiercią spożywała alkohol, wykluczono również samobójstwo. Śledztwo utknęłoby zapewne na dłużej w martwym punkcie, gdyby wkrótce nie doszło do następnych trudnych do wyjaśnienia wydarzeń.

Milicja dowiaduje się o znalezionym przechowalni na dworcu kufrze z makabryczną zawartością – zwłokami kobiety pozbawionymi głowy i rąk. Funkcjonariusze zaczynają zastanawiać się, czy pomiędzy tymi dwiema sprawami nie zachodzi jakiś związek. To jednak nie ostatnia zagadka. Autorka na „chwilę” przenosi czytelników do Zakopanego, gdzie pojawia się oszustka proponująca w zamian za łapówki załatwienie przydziału na mieszkanie. Do akcji wkracza kapitan Szczęsny, dla którego będzie to kolejne zadanie z tych najtrudniejszych w karierze. Milicjant podejmuje ryzykowną grę, a nawet ociera się o śmierć pragnąc natrafić na jakikolwiek trop mogący przybliżyć go do zamknięcia śledztwa.

Najlepsze kryminały PRL na Facebooku:

https://www.facebook.com/Najlepsze-krymina%C5%82y-PRL-1654779024765187

W powieści splata się kilka wątków, pojawia się kilkadziesiąt postaci. Pisarka porusza sprawę narkomanii, nielegalnych aborcji czy bałaganu w służbie zdrowia. W Milicji Obywatelskiej także nie zawsze przestrzegane są procedury. Najlepszym przykładem jest sam kapitan, który nie pierwszy raz udaje się na niebezpieczną akcję bez wymaganego wsparcia umundurowanych kolegów. Jest w powieści także wątek miłosny, który co prawda zdążył zakiełkować, lecz pisarka nie pozwoliła mu rozkwitnąć. Związany jest bowiem z kapitanem Szczęsnym, a jak wiadomo ten milicjant nie wie co to życie prywatne, każdą niemal chwilę poza snem poświęcając na działania operacyjne.

Autorka nie stroni od przedstawiania mrocznej i brudnej strony socjalistycznej Warszawy. Ukazuje szare, często tragiczne epizody z życia rodzin z marginesu społecznego, złodziei i prostytutek. Widzimy niezwykle realistycznie opisy zatłoczonej izby wytrzeźwień, czy meliny, do której wstęp mają tylko nieliczni przedstawiciele stołecznego przestępczego półświatka. Stąd też powieść Anny Kłodzińskiej mimo wartkiej, sensacyjnej fabuły można zdefiniować jako dramat kryminalny. Bardzo wiele miejsc, w których przebywają bohaterowie książki znikło już bezpowrotnie z krajobrazu Warszawy. Powieść ukazała się po raz pierwszy w odcinkach w 1961 r. na łamach „Ilustrowanego Kuriera Polskiego”. Polecam.

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-65499-24-0
Rok wydania: 2016

Liczba stron: 171

„Malwersanci”

Anna Kłodzińska „Malwersanci”

Warszawa, początek lat 60-tych ubiegłego wieku. Trudna sytuacja finansowa zmusza młodego urzędnika Jana Wilczyńskiego zatrudnionego w stołecznej Centrali Garbarskiej do przyjęcia propozycji zmiany stanowiska pracy. Niestety, przejście na stanowisko magazyniera wiąże się nie tylko z podwyżką wynagrodzenia. Wilczyński wkrótce ulega namowom kolegów i przystaje do szajki zajmującej się nielegalnym handlem skórą. Okazuje się, że w gronie zaangażowanych w niecny proceder są zarówno zwykli robotnicy jak i urzędnicy, zaś mózgiem kierującym machlojkami jest sam dyrektor przedsiębiorstwa. Kiedy Jan zaczyna się orientować, jakie ryzyko związane jest z jego „dodatkowymi obowiązkami” zamierza wycofać się ze współpracy z aferzystami. Jest już na to jednak za późno. 

W porównaniu do innych kryminałów Anny Kłodzińskiej na kartach powieści „Malwersanci” funkcjonariusze MO z genialnym kapitanem Szczęsnym na czele nie pojawiają się zbyt często. Autorka skoncentrowała się natomiast na uwypukleniu przeżyć głównego bohatera Jana Wilczyńskiego. Obserwujemy jego wewnętrzne zmagania, dramatyczne decyzje, zawahania i chwile słabości. Kłodzińska odważyła się poruszyć w powieści problem biedy z jaką zmagała się znaczna część socjalistycznego społeczeństwa. To właśnie pełna niedostatków wegetacja życiowa i brak perspektyw na trwałe i znaczące podreperowanie domowego budżetu skłoniły młodego referenta do wkroczenia na drogę przestępstwa. W pewnym momencie Wilczyński ma dość życia na nieustannych pożyczkach, pragnie sprawić aby codzienne troski ukochanej żony odeszły w zapomnienie.

Małżonka bohatera wybiera inną drogę. Dokształca się z zamiarem znalezienia choćby skromnie płatnej posady. Kiedy zaczyna nabierać podejrzeń, skąd pochodzą pieniądze i sprawunki, których Jan coraz więcej przynosi do ich mieszkania, przestaje z nich korzystać a małżeństwo rozpada się. Wilczyński przekracza granicę, za którą nie ma już powrotu do dawnego życia. Traci rodzinę i szacunek do samego siebie. Być może będzie go stać na wymarzony domek, fiata 600 lub syrenkę, ale nie będzie wówczas przy nim jego najbliższych.

Bardzo starannie, jak na powieść milicyjną, Kłodzińska nakreśliła także warstwę obyczajową. Bazarowy półświatek i dostatnie życie oszustów z Centrali Garbarskiej kontrastują z ubogą, szarą i pełną wyrzeczeń egzystencją osób, które oparły się pokusom i namowom malwersantów. Warto też podkreślić klimat nieustannego zagrożenia otaczający głównego bohatera, który nie może pozwolić sobie na najmniejszy błąd aby nie wpaść w sidła wymiaru sprawiedliwości. A Milicja Obywatelska nigdy nie zasypia. Przesłanie powieści jest jasne: wszystkich, którzy kradną mienie społeczne spotka nieuchronna i zasłużona kara. W latach PRL-u powieść Kłodzińskiej nie doczekała się wydania w formie książkowej, była jedynie publikowana w odcinkach na łamach Ilustrowanego Kuriera Polskiego w 1961 r. Polecam.

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-65499-03-5
Rok wydania: 2016

Liczba stron: 194

Kryminały przedwojennej Warszawy (zapowiedzi)

Marek Romański, Mirko Borkowicz „Szajka Biedronki”

Marek Romański, Mirko Borkowicz „Akcje ATN”

Antoni Hram „Upiór podziemi”

---

Kolejne tomy ukażą się już na przełomie października i listopada.

Recenzje wszystkich poprzednich Kryminałów przedwojennej Warszawy 

znajdziecie na stronach ZAPOMNIANEJ BIBLIOTEKI:

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Krymina%C5%82y%20przedwojennej%20Warszawy

Ranking Kryminałów przedwojennej Warszawy:

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2016/08/kryminay-przedwojennej-warszawy.html

---

Zapraszam na profil FB serii oraz stronę Wydawnictwa CM, 

gdzie znajdziecie najnowsze informacje 

o wszystkich tomach Kryminałów przedwojennej Warszawy  

http://www.wydawnictwocm.pl/kryminaly-przedwojennej-warszawy-c-4_5.html

https://www.facebook.com/Krymina%C5%82y-przedwojennej-Warszawy-110549899073223/