Marek A. Koprowski „Łemkowie. Losy zaginionego narodu”
Łemkowie. Losy zaginionego narodu
Marka Koprowskiego to książka przybliżająca historię Łemków-Rusinów. Naród
ten, żyjący od wieków w Karpatach, po przesiedleniu do ZSRR
i na polskie Ziemie Odzyskane, utracił swoją ojczyznę. Owe „góry” są
dla nich tym, czym dla Polaków Kresy − utraconą „Arkadią”, gdzie wszystko było
lepsze, bo swoje. Choć nadal istnieje szansa na renesans tej narodowości, wciąż
napotyka ona liczne przeszkody. Ukraińcy starają się zukrainizować wszystko, co
zawsze kojarzyło się z Łemkami. Uważają bowiem, że jest to co
najwyżej grupa etniczna i miano narodu jej nie przysługuje.
W swych staraniach osiągają jednak tylko częściowy sukces.
Książkę otwiera obszerny szkic
historyczny dotyczący dziejów Łemków-Rusinów od połowy XIX w.
do chwili obecnej. W odróżnieniu od dotychczasowych opracowań,
opisujących temat Łemkowszyzny w sposób hermetyczny, naukowy, szkic ten
napisany został niezwykle przystępnie. Nie traktuje Łemków i ich
kultury wyłącznie jako folkloru, ciekawostki czy „resztki
po wielonarodowej Rzeczypospolitej”.
Łemkowie są pełnoprawnym narodem o własnej, odrębnej kulturze
i tożsamości. Są także narodem skrzywdzonym. Pomimo wierności
Rzeczypospolitej, zastosowano wobec niego surowe reguły Operacji „Wisła”
i potraktowano jak Ukraińców, którzy wspierali działania OUN-UPA.
Tymczasem na środkowej i zachodniej Łemkowszczyźnie formacja ta
żadnych wpływów nie miała.
Publikacja Koprowskiego zawiera
również bezpośrednie relacje rodowitych Łemków − Teodora Gocza i jego żony
Marii z Zyndranowej koło Dukli w Beskidzie Niskim. Opowiadają oni
o historii swoich rodzin, miejscowości, gdzie przyszło im mieszkać,
a także dziele ich życia − Muzeum Kultury Łemkowskiej. Młode pokolenia
Łemków są z kolei reprezentowane w książce przez Bogdana
Gambala, działacza „Ruskiej Bursy” w Gorlicach − odrodzonej instytucji
służącej społeczności łemkowskiej.
Marek A. Koprowski – pisarz, dziennikarz i reporter. Niestrudzony
tropiciel wciąż istniejących śladów polskości na dawnych Kresach II
Rzeczpospolitej.
Źródło:
https://replika.eu/tytul/lemkowie-losy-zaginionego-narodu
Wydawca: Replika
ISBN: 978-83-66790-80-3
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 296