„Kielce przez stulecia”
Składająca się z sześciu
obszernych rozdziałów monumentalna publikacja „Kielce przez stulecia” to owoc
wieloletniej pracy, w którą zaangażowanych było kilkadziesiąt osób związanych z
kieleckim środowiskiem naukowym i muzealnym. Monografia jest próbą podsumowania
dotychczasowej wiedzy o tysiącletnich dziejach położonego w Górach
Świętokrzyskich miasta. W pierwszym z rozdziałów autorzy przypominają dzieje Kielc
od czasów średniowiecznych aż do schyłku XVIII wieku. W okresie tym miasto,
które było własnością biskupstwa krakowskiego, intensywnie się rozwijało.
Niestety, podobnie jak i Rzeczpospolitej, nie omijały go tragiczne wydarzenia,
które skutecznie hamowały jego rozkwit. W rozdziale tym wyjaśniono genezę a
także symbolikę herbu miasta. Marta Pieniążek-Samek przybliżyła historię
kościołów jakie wówczas znajdowały się w Kielcach i najbliższej okolicy a
Daniel Olszewski zrekonstruował dzieje Seminarium Duchownego.
Widok Zamku Biskupiego od strony wschodniej
Obejmujący XIX stulecie rozdział
drugi to kopalnia informacji o historii miasta w okresie zaborów. Wiele miejsca
poświęcono w nim na ukazanie zrywów narodowowyzwoleńczych do jakich dochodziło
w 1830 i 1863 roku. Scharakteryzowano społeczność niemiecką, rosyjską i
żydowską zamieszkującą Kielce. Kilkadziesiąt stron przeznaczono na przedstawienie
życia religijnego i kulturalnego. Jerzy Z. Pająk oraz Jerzy Szczepański opracowali
temat poświęcony rozwojowi rzemiosła i przemysłu, a Małgorzata Czapska, Barbara
Szabat i Adam Massalski zajęli się problematyką kieleckiego szkolnictwa. Jerzy
Krzewicki pochylił się natomiast nad historią służby zdrowia i stanem
sanitarnym miasta.
Budynek fabryki nawozów sztucznych na Głęboczce, około 1965
r.
Kolejny rozdział zdominowała tematyka
związana z I wojną światową. Urszula Oettingen przypomniała w nim sylwetki
kielczan, którzy zasilili szeregi Legionów Polskich a Jan Główka przyjrzał się
bliżej sytuacji przemysłu kieleckiego oraz problemom życia codziennego w tym
okresie. Dzieje Kielc w okresie dwudziestolecia międzywojennego przedstawione
zostały w rozdziale czwartym. Znajdziemy w nim garść informacji o życiu
politycznym i kulturalnym w mieście, poznamy problemy z jakimi borykali się
ówcześni mieszkańcy a także odwiedzimy Muzeum Polskiego Towarzystwa
Krajoznawczego i Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego. Janusz Ciosek
przypomniał czytelnikom jakie kluby sportowe funkcjonowały w Kielcach po
odzyskaniu niepodległości i naszkicował krótkie biogramy najpopularniejszych
zawodników a Adam Massalski, podobnie jak w jednym z poprzednich rozdziałów,
opracował artykuł poświęcony szkolnictwu.
Siedziba starostwa powiatowego przy ul. Mickiewicza 2, około
1930 r.
Życie mieszkańców miasta w czasie
II wojny światowej, tragiczne warunki panujące w getcie, działalność ruchu
oporu, oraz represje niemieckie zostały opisane w rozdziale piątym. Ostatnia
część publikacji obejmuje okres 1945-2010. Znajdziemy w niej obszerny zasób
wiadomości o życiu społecznym i kulturalnym oraz o rozwoju gospodarczym miasta
w czasach PRL-u i po 1990 roku. Współtwórca Kieleckiej Szkoły Krajobrazu Paweł
Pierściński napisał szkic poświęcony dziejom fotografii w mieście nad Silnicą,
a Antoni Pawłowski przybliżył osiągnięcia kieleckich sportowców i klubów
sportowych. Opracowanie poświęcone architekturze Kielc ostatniego półwiecza
wyszło spod pióra Krzysztofa Myślińskiego.
Niemieckie tabory w czasie postoju przy linii kolejowej na
zachód od kieleckiego dworca, 1939 r.
Tematów poruszonych w liczącej
ponad 730 stron publikacji jest oczywiście o wiele więcej. Na jej kartach
pojawia się mnóstwo biogramów niegdyś zasłużonych dla rozwoju miasta a dziś
często zapomnianych postaci. Atutem publikacji jest wspaniała szata graficzna.
W księdze zamieszczono kilkaset archiwalnych fotografii, z których większość nie
była nigdy publikowana. Wiele zdjęć jest dziełem wybitnych lokalnych twórców. W
monografii znajdziemy także dawne plany miasta, fotografie eksponatów, reprodukcje
zabytkowych grafik i malowideł zdobiących wnętrza kieleckich muzeów. Ostatnie
strony wypełnia kalendarium dziejów miasta, bibliografia oraz indeks
ułatwiający odnalezienie w tekście interesujących nas osób. Polecam.
Otwarcie księgarni KMPIK przy ul. Rewolucji Październikowej,
1965 r.
Monografia na stronie wydawcy:
https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/2633/kielce-przez-stulecia
Więcej o publikacji:
https://tymrazem.pl/kielce-przez-stulecia
Wydawca: Wydawnictwo Jedność, Muzeum Historii Kielc
ISBN: 978-83-7660-515-9
Liczba stron: 752
Rok wydania: 2014